Jasło: Festiwal Literacki "Drogi i bezdroża" dobiegł końca

Festiwal rozpoczął się od wydarzenia dla dzieci. Tematem przewodnim warsztatów edukacyjnych były ptaki, o których najmłodszym opowiedziała Katarzyna Dedo z Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Ożennej. Podzieliła się swoją wiedzą teoretyczną i praktyczną, ale wiele wiadomości dołożyły także dzieci.

Pierwszą autorką na Festiwalu była Urszula Honek. Rozmowę wokół jej najnowszej książki poetyckiej "Poltergeist" poprowadziła również poetka, Katarzyna Szweda, i była to piękna opowieść o śmierci, żałobie, zadawaniu pytań o sprawy graniczne i poszukiwaniu ulgi.

Pozostając w kręgu małych form literackich, tym razem prozatorskich, odbyło się spotkanie z Grzegorzem Bogdałem, autorem cyklu opowiadań "Idzie tu wielki chłopak". W rozmowie z Barbarą Sokołowską opowiedział o swoich zwyczajnych, a jednak niezwykłych bohaterach oraz o tym dlaczego w języku i literaturze czasem mniej znaczy więcej.

W kolejnym festiwalowym dniu tłumaczka Aleksandra Brzuzy w rozmowie z Beatą Baraś wprowadziła nas w temat najbardziej aktualny, czyli wojnę w Ukrainie widzianą oczyma żołnierza, Siergieja Sajgona, autora tłumaczonej przez nią książki "Brud". Opowiedziała także o tym, jak wojna wpłynęła na kulturę zarówno ukraińską, jak i rosyjską. Następnie to ona wcieliła się w rolę moderatorki i wraz z Piotrem Mareckim zabrała festiwalową publiczność w podróż po Ameryce, a właściwie Ameryczce, bo tak w swojej najnowszej książce określa ją autor. Nasz gość opowiedział o swojej podróży po Stanach, które przejechał bocznymi drogami, tropiąc osobliwości i atrakcje, nierzadko pachnące kiczem, i dezawuując mity.

Piotr Marecki i Aleksandra Brzuzy spotkali się także z jasielską młodzieżą - Piotr Marecki na wykładzie "O czytaniu nieoczywistym" na którym zaprezentował książki, których nie znajdziemy w kanonach lektur, ale po które warto sięgać chcąc zgłębiać ciekawość świata. Aleksandra Brzuzy natomiast podczas warsztatów "O tłumaczeniu świata" opowiedziała o swoim warsztacie translatorskim i o kulturowych kontekstach w pracy tłumacza. Uczestnicy nauczyli się również podstaw pisania cyrylicą.

"Drogi i bezdroża" to także rozmowy o przyrodzie, zwłaszcza tej nam najbliższej. Anna Maziuk poprowadziła na górskie ścieżki tropami niedźwiedzi. Rozmowa o tych niezwykłych zwierzętach była pretekstem do zastanowienia się nad relacją człowiek-natura także w szerszym kontekście, i o tym jak z niedźwiedziami, wilkami czy innymi stworzeniami możemy żyć w zgodzie i w szacunku.

Dopełnieniem tego spotkania była wycieczka w Beskid Niski, podczas której, prowadzeni przez przyrodnika Sławka Czyżowicza, uczestnicy odwiedzili najpierw obóz Akcji Carpatica, gdzie wzięli udział w badaniu i obrączkowaniu ptaków, a później udali się na spacer w Ożennej. Dzieci obserwując latające nad polaną kruki, dostrzegły wilka, w na tyle bezpiecznej odległości, że uczestnicy wycieczki mogli przez długą chwilę obserwować i podziwiać drapieżnika.

Beskid Niski oraz jego przyroda i historia były także tematem spotkania z Marią Strzelecką, która opowiedziała o tym, dlaczego zdecydowała się napisać książki o Beskidzie, i to właśnie w sposób taki jak w tytule - czyli bez kitu.

Kolejne festiwalowe spotkanie również dotyczyło przyrody, a w szczególności - bobrów. Andrzej Czech opowiedział w rozmowie z Anną Maziuk dlaczego są niezwykłe, dlaczego powinniśmy o nie dbać i czego nauczył się od nich obserwując je przez wiele lat.

Z pewnością jednym z najbardziej wyczekiwanych gości Festiwalu był Maciej Siembieda, autor wspaniałej prozy sensacyjnej. Jedna z jego książek "Gambit" w dużej części toczy się w Jaśle. Rozmowa moderowana przez Ryszarda Oleszkowicza była pełna ciekawostek, zaskoczeń i błyskotliwego humoru.

Waldemar Bawołek, autor trudnej i wymagającej prozy, w rozmowie z Barbarą Sokołowską opowiedział o swojej najnowszej książce "Litania", o życiu w Ciężkowicach, o byciu pisarzem w małym mieście.

Gościem ostatniego spotkania tej edycji festiwalu był Jędrzej Pasierski, autor kryminałów, z których wiele osadzonych jest w Beskidzie Niskim. Opowieść pisarza o tym jak tworzy swoje książki była pełna ekspresji i pasji.

Dopełnieniem festiwalowych spotkań jest wystawa ilustracji Marii Strzeleckiej do książki "Hajda. Beskid bez kitu", którą można oglądać do końca listopada 2025 roku.

Partnerami Festiwalu byli: Wydawnictwo Libra PL, Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle i I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle.

Projekt dofinansowano przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z pieniędzy pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.