Katowice: Kościół św. Michała Archanioła znów otwarty dla wiernych

Zespół kościelny w Parku Kościuszki, który składa się z drewnianego kościoła i wolnostojącej dzwonnicy, trafił do Katowic z miejscowości Syryni w pierwszej połowie XX w. Całość otoczona jest drewnianym ogrodzeniem i od 1971 r. jest wpisana do rejestru zabytków.

Prace na tym terenie można wykonywać tylko za zgodą Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Z tego względu obiekt jest pod opieką Muzeum Historii Katowic i na co dzień jest udostępniany pobliskiej parafii św. Michała Archanioła. Już w połowie ub. roku, ze względu na planowane roboty budowlano-konserwatorskie, teren kościoła wyłączono z użytkowania.

Zakończona przed kilkoma dniami inwestycja objęła m.in. konserwację konstrukcji, wymianę poszycia dachowego oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego.

Rozpoczęto od pozbycia się szkodników w drewnie, z którego zbudowany jest kościół i elementy jego wyposażenia. W tym celu cały obiekt został przykryty szczelną folią i wypełniony fosforowodorem. Kolejnym etapem była impregnacja bakteriobójcza.

Zakres prac objął też reparację i konserwację okładzin z gontów oraz desek ze ścianami, konserwację zachowawczą znajdujących się na ścianach polichromii, a także wymianę instalacji elektrycznej. Odtworzono kamienną posadzkę z piaskowca.

Wymieniony został system sygnalizacji pożaru, utrzymania monitoringu i powiadamiania straży pożarnej, a także zainstalowano nowe systemy: sygnalizacji napadu i włamania oraz gaśniczy, wykorzystujący niskociśnieniową mgłę wodną.

Prace o wartości ponad 5,5 mln zł w zakresie podstawowym zamówiono w firmie Termo Klima MK. 3,5 mln zł pokrył Rządowy Program Odbudowy Zabytków, a blisko 0,7 mln zł program Ochrona Zabytków ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Do wykonania w kościółku pozostają dostawa i montaż dzwonu oraz budowa organów piszczałkowych z szafą i prospektem. Kwerenda archiwalna pozwoliła bowiem ustalić, że obiekt miał w pierwotnym wyposażeniu niewielkie kilkugłosowe organy, zamontowane na chórze.

W związku z tym zamówiono nowy instrument, nawiązujący do tzw. ludowego baroku. Za jego realizację odpowiada dr Stanisław Pielczyk, związany z Akademią Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Dzwon i organy mają zostać dostarczone na przełomie roku.

Zespół kościelny trafił do Katowic z Syryni w 1938 r. Na jego nową lokalizację wybrano najwyższy punkt Parku Kościuszki - Wzgórze Beaty o wysokości 334,5 m n.p.m. Miał to być początek budowy skansenu w Parku, który ostatecznie nie powstał.

Najprawdopodobniej kościół został wybudowany w 1510 r.; według niemieckiego historyka sztuki Hansa Lutscha przemawiać miała za tym niezachowana do dziś data wyryta w belce progowej. Są też hipotezy, że jest to kościół z 1305 r., a wyryta data dotyczy nie jego powstania, lecz renowacji lub rozbudowy.