Kraków: Symbol Nowej Huty niszczeje. Miasto szuka pieniędzy

O rozpoczęcie odnowy monumentu będącego już symbolem Nowej Huty zwrócili się do władz Krakowa radni: Agnieszka Paderewska, Włodzimierz Pietrus, Edward Porębski, Renata Kucharska, Michał Drewnicki.

- Zbliża się 45. rocznica Porozumień Sierpniowych - wydarzenia, które wraz z powstaniem "Solidarności" stało się początkiem przemian 1989 roku: obalenia komunizmu i końca systemu jałtańskiego w Polsce i Europie. W Krakowie ważnym symbolem tych wydarzeń jest pomnik Solidarności "Bądź wierny, Idź", usytuowany w Nowej Hucie, w sąsiedztwie Placu Centralnego. Niestety, jego obecny stan urąga naszej wspólnotowej pamięci - alarmują w interpelacji.

Zaznaczają, że zniszczone są wszystkie elementy obelisku, a całość wymaga natychmiastowej renowacji.

- W ubiegłym roku, kiedy zwracałam na to uwagę, wiceprezydent Łukasz Sęk odpowiedział, że monument będzie wyremontowany w przyszłym roku (2025) z uwagi na konieczność uregulowania stanu własności. 27 maja 2024 roku rzeźba przeszła na własność miasta. Od tego czasu prace nie zostały podjęte, a stan pomnika się pogorszył - zaznacza Agnieszka Paderewska.

Okazuje się, że Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie posiada kompletną dokumentację, uzgodnioną z Miejskim Konserwatorem Zabytków, dla gruntowanej odnowy pomnika Solidarności. Dodatkowo, z renowacją nie można czekać, bo ważność dokumentacji kończy się w listopadzie tego roku. Czyli - jesień 2025 jest ostatnim terminem, by rozpocząć prace przy monumencie. Przy innym scenariuszu projekt dla przedsięwzięcia trzeba będzie przygotowywać od nowa.

- Koszt remontu pomnika, na podstawie posiadanej dokumentacji projektowej, oszacowano na 350 tys. zł. Aktualnie prowadzone są działania mające na celu zabezpieczenie funduszy na realizację tego zadania w 2025 roku - zapewnia wiceprezydent Krakowa Stanisław Kracik w odpowiedzi na interpelację.

Pomnik Solidarności "Bądź wierny, idź" ma formę stalowej litery V - umieszczonej na cokole - symbolizującej zwycięstwo (z ang. Victory). Na monumencie umieszczono jedenaście tablic z datami ważnymi dla historii Nowej Huty i Polski. Upamiętniono w ten sposób m.in.: obronę krzyża nowohuckiego w 1960 roku, wybór Karola Wojtyły na papieża, wydarzenia grudniowe w Gdańsku w 1970 roku i powstanie Solidarności w 1980 roku, utworzenie NSZZ Solidarność w Nowej Hucie.

Pod tablicami znajduje się słowo SOLIDARNOŚĆ pisane "solidarycą", a u podstawy pomnika - tablica informująca, że monument jest poświęcony "pamięci uczestników pierwszych zrywów solidarnościowych i wszystkich tych bezimiennych, którzy jako pierwsi w okresie powojennym stanęli do walki w obronie wiary, praw pracowniczych i godności ludzkiej".

Pomnik ten stanął w 1999 roku przed halą walcowni zgniatacz Huty im. Tadeusza Sendzimira, wydziału w którym powstała najsilniejsza organizacja NSZZ Solidarność na kombinacie, gdzie w 1988 roku miał siedzibę komitet strajkowy, a potem znajdowała się Izba Pamięci poświęcona hutniczej "Solidarności".

W 2005 roku, po prywatyzacji HTS, w związku z planami zburzenia zgniatacza, pomnik przeniesiono na Plac Centralny. Obelisk został tam ponownie uroczyście odsłonięty przez jednego z przywódców pierwszych strajków w hucie Kazimierza Fugiela, przewodniczącego Komisji Robotniczej Hutników Władysława Kieliana i pracownika zgniatacza Zdzisława Siudaka. Symbol poświęcili metropolita gdański abp Tadeusz Gocłowski oraz metropolita krakowski abp Stanisław Dziwisz.

Od początku 2024 roku miasto szukało właściciela lub zarządcy pomnika Solidarności, ale bez efektu W związku z tym pod koniec maja 2024 rzeźba trafiła we władanie Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie.