Na Litwie zakończyły się wielkie ćwiczenia "Vyčio skliautas"

W ćwiczeniach brała udział Kancelaria Rządu, wszystkie ministerstwa, Departament Mobilizacji i Oporu Cywilnego, Departament Bezpieczeństwa Narodowego, Sztab Obrony, Najwyższy Sąd Litwy, Bank Litwy oraz Państwowa Służba Weterynaryjna. Łącznie 1200 urzędników państwowych, funkcjonariuszy, przedstawicieli samorządów oraz około 1000 wolontariuszy.

Do ćwiczeń włączonych zostało 5 tysięcy rezerwistów. Część z nich testowało procedury mobilizacyjne, takie jak odbiór wezwania, rejestrację, czy badania lekarskie. W manewrach uczestniczyła również Światowa Wspólnota Litwinów, reprezentująca litewską diasporę.

Istotna współpraca cywili z wojskiem

Według szefa Narodowego Centrum Zarządzania Kryzysowego (NKVC) Vilmantasa Vitkauskasa jednym z głównych celów ćwiczeń było doskonalenie współpracy cywilów z wojskiem w sytuacjach nadzwyczajnych lub wojennych. "Chodzi o to, aby zapewnić wojsku pełne wsparcie, tak aby mogło się skupić na obronie państwa, a instytucje cywilne zadbały o resztę: bezpieczeństwo ludności, dostawy prądu i żywności" - wskazał Vitkauskas na łamach litewskiego portalu Delfi.

Jakie scenariusze przećwiczono? Według informacji udostępnionych przez Centrum Zarządzania Kryzysowego przez pierwsze dni Związek Strzelców Litewskich (coraz bardziej wspierany przez państwo, przykładem zakup niemieckich karabinów automatycznych HK G-36 za 3,5 mln euro) brał udział w ochronie infrastruktury. Ćwiczono także montaż barykad wokół elektrowni i wodociągów.

W ramach ćwiczeń na terenie całego kraju włączono też syreny alarmowe, a do ludności wysłano powiadomienia za pośrednictwem Systemu Ostrzegania i Informacji o Mieszkańcach (GPIS). Przygotowano też ćwiczebne punkty mobilizacyjne, m.in. przy niektórych szkołach i przedszkolach. Przy niektórych centrach handlowych pojawili się uzbrojeni członkowie Związku Strzelców Litewskich. Ujawniono, że testowano współpracę sklepów z instytucjami państwowymi, a także ochronę magazynów z żywnością.

Sprawdzano również gotowość szpitali do przejścia w tryb mobilizacyjny i utrzymania ciągłości świadczeń w sytuacjach kryzysowych. Plan na wypadek realnego zagrożenia zakłada, że w pierwszych trzech dniach mieszkańcy będą korzystać z własnych zapasów, w kolejnych trzech dniach odpowiedzialność za ich zaopatrzenie przejmują samorządy, a od siódmego dnia będą uruchamiane rezerwy państwowe.

Jednym z punktów ćwiczeń było opracowanie procedur na wypadek ewakuacji litewskiej stolicy-Wilna. Scenariusz zakładał wielką ewakuację transportem kolejowym.

Zaskoczenie hasłem przewodnim

Jak podkreślił Vilmantas Vitkauska istotnym elementem był czynnik zaskoczenia. Poszczególne zadania dowódcy otrzymywali niemal co godzinę, po ty by - jak wskazano - sprawdzić, jak instytucje reagują w realnym czasie.

"Szybka i częsta zmiana zadań utrudniała działanie, ale właśnie o to chodzi, by przetestować naszą zdolność szybkiego reagowania i podejmowania właściwych decyzji" - wyjaśnił Vitkauskas.

Litwa jest jednym z krajów, obok Łotwy i Estonii, która przygotowuje plany ewakuacji setek tysięcy obywateli z terenów graniczących z Rosją. Samo Kowno planuje zakwaterowanie ok. 300 tys. osób w szkołach, uniwersytetach, kościołach i w hali widowiskowej. Podobne działania są podejmowane w innych miastach.

To odpowiedź na mnożące się prowokacje ze strony Moskwy. Litwa od miesięcy mierzy się z naruszeniami swojej przestrzeni powietrznej przez drony, atakami hakerskimi i dezinformacyjnymi.

"W tych trudnych czasach litewskie instytucje, organizacje pozarządowe i nasi obywatele robią wiele, byśmy byli gotowi do stawienia czoła rosnącym zagrożeniom. Ta solidarność to nasza siła. Niemniej jednak warto spojrzeć na nasze najlepsze plany z dystansu i przetestować, jak realnie będą działać. Dlatego te ćwiczenia są jednym z najważniejszych testów gotowości całego państwa, które tylko wzmocnią naszą zdolność do reagowania" - powiedziała premier Litwy, Inga Ruginienė.