Nie tylko ZUS. Pracodawca też może sprawdzać, co robisz na zwolnieniu lekarskim

Ponad 2,5 tys. kontroli dotyczących wykorzystania zwolnień lekarskich tylko w I kwartale 2025 roku przeprowadzili pracownicy ZUS z Pomorza. Wielu osobom odebrano prawo do zasiłku. Jednak kontrolować mogą także pracodawcy - na bieżąco są informowani o zwolnieniach lekarskich osób, które zatrudniają.
Pracodawca ma prawo sprawdzać, co robisz na L4Pracodawca ma prawo sprawdzać, co robisz na L4
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Kamila Kubik

Odebranie prawo do zasiłku

W co dziesiątym przypadku kontrola ZUS zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku na łączną kwotę, która przekroczyła pół miliona złotych. Ale nie tylko ZUS może reagować - również pracodawcy mają prawo sprawdzić, czy pracownik uczciwie korzysta z eZLA (elektronicznego zwolnienia lekarskiego).

Jesteś na zwolnieniu? Spodziewaj się kontroli pracodawcy

Zgodnie z przepisami także pracodawca może kontrolować, czy pracownik:

  • prawidłowo wykorzystuje zwolnienie lekarskie, na którym przebywa z powodu choroby lub sprawowania opieki
  • nie pracuje w tym czasie zarobkowo
  • nie wykorzystuje zwolnienia niezgodnie z jego celem

- W czasie zwolnienia pracownik powinien postępować w tak, by jak najszybciej odzyskać sprawność i wrócić do swoich zawodowych zajęć. Na zwolnieniu należy podejmować tylko taką aktywność, która nie przeszkodzi w dochodzeniu do zdrowia - podkreśla Krzysztof Cieszyński, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa pomorskiego.

Pracownika można kontrolować zarówno wtedy, gdy lekarz zaznaczył na zwolnieniu „chory powinien leżeć”, jak i wtedy, gdy zaznaczył „chory może chodzić”. Co w przypadku zwolnienia „na opiekę”? W takiej sytuacji może sprawdzić, czy inni członkowie rodziny mogą podjąć się tego zadania - nie dotyczy to jednak opieki nad chorym dzieckiem w wieku do dwóch lat.

Szef wie wszystko o twoich zwolnieniach

Osoby, które często korzystają z krótkich zwolnień lekarskich, otrzymują kolejne zwolnienia od różnych lekarzy, korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych albo już wcześniej niewłaściwie wykorzystywały zwolnienie, muszą wiedzieć, że pracodawcy dostają informację o zwolnieniach na bieżąco, na PUE/eZUS.

Kiedy pracodawca może kontrolować zwolnienie pracownika

Samodzielnie może to zrobić, jeśli z własnych środków wypłaca mu wynagrodzenie za czas choroby.

- Gdy za czas zwolnienia przysługuje zasiłek chorobowy, opiekuńczy albo świadczenie rehabilitacyjne, o tym, kto przeprowadzi kontrolę, decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego. Gdy firma zgłasza do 20 osób, to pracowników kontroluje ZUS, który wypłaca im zasiłki chorobowe. Pracodawca musi wtedy wystąpić z wnioskiem o kontrolę. ZUS ją przeprowadzi i poinformuje o ustaleniach. Gdy do ubezpieczenia chorobowego zgłoszonych jest więcej niż 20 osób pracodawca może kontrolować sam - mówi Krzysztof Cieszyński.

Pracownika można kontrolować tam, gdzie mieszka na stałe lub czasowo, w pracy lub miejscu gdzie aktualnie może przebywać. Jeżeli podczas kontroli nie było go w domu, trzeba ją powtórzyć i wyjaśniać przyczynę nieobecności. Jeśli pracownik odmówi wyjaśnień albo nie udzieli ich w wyznaczonym terminie, uznaje się, że wykorzystywał zwolnienie niezgodnie z jego celem.

Gdy pracodawca podczas kontroli stwierdzi nieprawidłowości, wówczas spisuje protokół kontroli. Jeśli pracownik nie zgłosi uwag, jest on podstawą do pozbawienia prawa do świadczenia za cały okres zwolnienia.

Wybrane dla Ciebie

Olsztyn: 17-latka jechała motorowerem po ścieżce rowerowej. Była przekonana, że ma rower elektryczny
Olsztyn: 17-latka jechała motorowerem po ścieżce rowerowej. Była przekonana, że ma rower elektryczny
Białystok: 38-latek groził policjantom nożem, został zatrzymany na osiedlu
Białystok: 38-latek groził policjantom nożem, został zatrzymany na osiedlu
Gorzów: Codzienny pociąg z miasta? We wrześniu odwołany 8 razy
Gorzów: Codzienny pociąg z miasta? We wrześniu odwołany 8 razy
Nowy obowiązek dla szpitali? Rekomendacja Rzecznika Praw Pacjenta
Nowy obowiązek dla szpitali? Rekomendacja Rzecznika Praw Pacjenta
Suskowola: Miejsko-Gminne Zawody Sportowo-Pożarnicze
Suskowola: Miejsko-Gminne Zawody Sportowo-Pożarnicze
Niewiele brakowało, a jeden gracz zmieniłby Elden Ring w Wiedźmina 3
Niewiele brakowało, a jeden gracz zmieniłby Elden Ring w Wiedźmina 3
Na Netflixa powraca wciągająca seria z 90% na Rotten Tomatoes
Na Netflixa powraca wciągająca seria z 90% na Rotten Tomatoes
Czarnków: Pijany ojciec przyjechał po dziecko do przedszkola
Czarnków: Pijany ojciec przyjechał po dziecko do przedszkola
Bytom: "Aida". Brawurowa inauguracja sezonu 2025/2026 w Operze Śląskiej
Bytom: "Aida". Brawurowa inauguracja sezonu 2025/2026 w Operze Śląskiej
Łódź: Zabójstwo dwóch kobiet. 35-latek z zarzutem
Łódź: Zabójstwo dwóch kobiet. 35-latek z zarzutem
Warszawa: Zderzenie trzech samochodów osobowych na S8. Duże utrudnienia w ruchu
Warszawa: Zderzenie trzech samochodów osobowych na S8. Duże utrudnienia w ruchu
Pow. żywiecki: Agresor szarpał i groził bliskim, że ich zabije. Teraz stanie przed sądem, grozi mu więzienie
Pow. żywiecki: Agresor szarpał i groził bliskim, że ich zabije. Teraz stanie przed sądem, grozi mu więzienie