Obwodnice miejskie w Polsce

Obwodnice miejskie powstają jako odpowiedź na rosnące natężenie ruchu i problemy komunikacyjne w centrach. Dzięki nim możliwe jest odciążenie głównych ulic i ograniczenie uciążliwości transportu ciężkiego dla mieszkańców. Program budowy stu obwodnic na lata 2020–2031 obejmuje projekty o łącznej długości około 820 kilometrów, z czego część już działa, część jest w trakcie budowy, a kolejne oczekują na rozpoczęcie.

Obwodnice miejskie oddane w ostatnich latach pokazują, jak szybko zmienia się sytuacja komunikacyjna w regionach. Smolajny na Warmii i Mazurach dzięki obejściu na drodze krajowej nr 51 ograniczyły tranzyt w stronę Olsztyna. W centrum liczba ciężarówek spadła o ponad połowę. W Pomorskiem nowa obwodnica Brzezia o długości 8,5 kilometra skróciła czas przejazdu między Bydgoszczą a Inowrocławiem.

Kierowcy zyskali około dziesięć minut. W Wielkopolsce mieszkańcy Grzymiszewa i Strykowa korzystają już z krótkich, ale ważnych obejść. Trasy wyprowadziły ruch ciężki z dróg powiatowych i poprawiły bezpieczeństwo na skrzyżowaniach. W Zachodniopomorskiem Gryfino zyskało trasę przenoszącą transport poza centrum. Dzięki temu miasto uzyskało lepszy dostęp do stref przemysłowych przy granicy.

Kolejne projekty są w trakcie realizacji, dlatego widać wyraźny postęp programu. W Lipsku na Mazowszu powstaje 6,4 kilometrowy odcinek drogi krajowej nr 79, a koszt inwestycji wynosi 110 milionów złotych. Po zakończeniu trasa pozwoli ominąć centrum miasta, dzięki czemu skróci przejazd w kierunku Radomia o około piętnaście minut.

W Świętokrzyskiem natomiast budowana jest obwodnica Wąchocka o długości 11,7 kilometra. Kontrakt opiewa na 283,7 miliona złotych i obejmuje budowę nowego mostu oraz kilku wiaduktów, co pokazuje skalę inwestycji. Z kolei w Pułtusku przygotowywane obejście drogi krajowej nr 57 i nr 61 rozwiąże problem korków, ponieważ obecny ruch tranzytowy wydłuża dojazd do Warszawy w godzinach szczytu.

Obwodnice miejskie powstają w kilku etapach, dlatego cały proces jest długotrwały. Najpierw prowadzone są analizy środowiskowe, które pozwalają ocenić wpływ inwestycji na otoczenie i wskazują optymalny przebieg obejścia miast. W Zwoleniu na Mazowszu trwa przygotowanie dokumentacji, która umożliwi wydanie decyzji środowiskowej i rozpoczęcie dalszych prac.

Podobny etap przechodzą projekty obwodnic miejskich w Chmielniku i Starachowicach w województwie świętokrzyskim. Po uzyskaniu wymaganych pozwoleń inwestor ogłasza przetarg, wybiera wykonawcę i dopiero wtedy rozpoczyna budowę drogi omijającej centrum. Cały proces trwa kilka lat, jednak dzięki temu nowe obwodnice miejskie spełniają wymogi prawne i techniczne.

Budowa obwodnic miejskich wiąże się z wysokimi kosztami, dlatego każda inwestycja wymaga starannego planowania. Obwodnica Lipska, będąca częścią programu obwodnic miejskich, to wydatek rzędu 110 milionów złotych. Natomiast realizacja obejścia Wąchocka pochłonie niemal 284 miliony. Krótsze drogi omijające centrum w mniejszych miejscowościach mieszczą się w przedziale od 50 do 150 milionów złotych, dzięki czemu są łatwiejsze do sfinansowania.

Dłuższe inwestycje w większych ośrodkach mogą kosztować ponad miliard złotych, co dobrze obrazuje skalę różnic w budowie obwodnic miejskich. Różnice te wynikają nie tylko z długości tras, lecz także z liczby węzłów oraz uwarunkowań terenowych. Finansowanie obejść miast pochodzi z budżetu państwa i funduszy unijnych, a dzięki temu możliwe jest prowadzenie kilku projektów jednocześnie w różnych regionach.

Efekty nowych obwodnic są już widoczne w wielu regionach. W Smolajnach mieszkańcy zauważyli znaczną poprawę bezpieczeństwa, ponieważ ruch ciężarowy został przeniesiony poza zabudowę. Brzezie zyskało lepszą płynność przejazdu na trasie Bydgoszcz–Inowrocław, co ułatwia życie zarówno kierowcom, jak i przedsiębiorcom.

W Gryfinie dzięki nowej obwodnicy możliwe stało się powiększenie strefy przemysłowej o kilkadziesiąt hektarów, co zwiększa atrakcyjność gospodarczą całego regionu. Także mniejsze miejscowości, takie jak Grzymiszew, odczuwają poprawę jakości życia dzięki mniejszemu hałasowi i czystszemu powietrzu.

Obwodnice miejskie to nie tylko nowe drogi, ale także inwestycje, które realnie zmieniają codzienne funkcjonowanie mieszkańców i przedsiębiorców. Ukończone projekty, takie jak w Smolajnach czy Gryfinie, pokazują spadek ruchu w centrach i lepszy dostęp do terenów gospodarczych. Inwestycje w budowie, jak Lipsko czy Wąchock, już wkrótce przyniosą podobne efekty. Dzięki stabilnemu finansowaniu i dobrze zaplanowanemu procesowi przygotowania kolejne miasta w Polsce zyskają obejścia, które podniosą bezpieczeństwo i skrócą czas podróży.

źródła:

• Ministerstwo Infrastruktury – Program budowy 100 obwodnic na lata 2020–2031, gov.pl
• Ministerstwo Infrastruktury – informacje regionalne:
  
  1. Województwo mazowieckie
  2. Województwo małopolskie
  3. Województwo wielkopolskie
  4. Województwo pomorskie
  5. Województwo łódzkie
  6. Województwo dolnośląskie
• Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Program budowy 100 obwodnic – postęp realizacji budowy obwodnic, gov.pl
• Ministerstwo Infrastruktury – Raport z konsultacji Programu budowy 100 obwodnic na lata 2020–2030 (plik PDF, 2020).