Polska młodzież jest zupełnie inna. Ma w nosie cele starszych pokoleń
Ewolucja priorytetów: od konsumpcji do bezpieczeństwa
Raport Autopay, oparty na badaniu reprezentatywnej grupy młodych Polaków, rzuca nowe światło na ich aspiracje finansowe. Odsetek respondentów, dla których oszczędności są oznaką sukcesu, wzrósł z 63% do 68% w porównaniu z ubiegłoroczną edycją badania. Równie dynamicznie wzrósł udział osób utożsamiających powodzenie w finansach z brakiem długów i kredytów - z 54% do 59%. Te dwie kategorie, wraz z wysokimi zarobkami (60% wskazań), tworzą nowe podium sukcesu finansowego. Co ciekawe, posiadanie własnego mieszkania (58%) plasuje się niżej, a symbole luksusu sprzed lat, takie jak samochód czy podróże, są już zupełnie deklasowane.
Najstarsze osoby objęte badaniem urodziły się w latach 90., najmłodsze po wejściu Polski do UE. W ich postawach wobec pieniędzy widać wpływ dorastania we względnie bogatym kraju. Podejście "zastaw się a postaw się", typowe jeszcze u ich rodziców, jest już temu pokoleniu zupełnie obce. Zamiast zapożyczać się i imponować widocznymi przejawami bogactwa, to właśnie brak długów i dobre zarobki czy oszczędności są na czele przejawów sukcesu finansowego wśród młodych osób - zauważa Wojciech Murawski, co-CEO Autopay.
Inflacja i pandemia: Szkoła twardych finansów dla Pokolenia Z
Autorzy raportu podkreślają, że na tak "przyziemne" podejście młodych do pieniędzy duży wpływ miały wydarzenia ostatnich lat, w tym przede wszystkim pandemia i wysoka inflacja. Skumulowany wzrost cen od początku pandemii osiągnął 50%, wyraźnie wyprzedzając średni wzrost zarobków. Wielu młodych ludzi, dopiero wchodzących na rynek pracy, doświadczyło wyraźnego zubożenia i musiało mierzyć się z niepewnością ekonomiczną.
W ostatnim roku ponad 2/3 naszych respondentów deklaruje, że bardzo odczuła wzrost cen. Część z nich musiała ograniczyć wydatki, sięgnąć po oszczędności czy nawet brać pożyczki, by związać koniec z końcem. Stąd zapewne bierze się silniejszy nacisk na brak zobowiązań i zabezpieczenie własnych finansów - wyjaśnia Wojciech Murawski.
To doświadczenie z pewnością wzmocniło świadomość konieczności budowania poduszki finansowej i unikania pułapek zadłużenia.
Oszczędzanie bez konkretnego celu, ale z wizją przyszłości
Mimo trudności, młodzi Polacy z optymizmem patrzą w przyszłość. Aż 61% z nich wierzy, że osiągnie sukces finansowy. Co siódma młoda osoba już teraz uważa się za człowieka sukcesu finansowego, a odsetek ten rośnie wraz z wiekiem (od 7% u najmłodszych dorosłych do 19% u trzydziestolatków). Ten optymizm wynika z faktu, że dla nich sukces finansowy oznacza nie tyle bogactwo, co bezpieczeństwo i stabilność.
Raport ujawnia, że 83% młodych Polaków oszczędza (wzrost o 5 punktów procentowych rok do roku), ale tylko 33% inwestuje. Co ciekawe, większość z nich oszczędza "na zabezpieczenie przyszłości" (61% wskazań), bez konkretnie sprecyzowanego celu. Mniej osób niż przed rokiem przeznacza dochody na spłatę pożyczek i zobowiązań, co może świadczyć o skuteczniejszym zarządzaniu długiem lub ostrożniejszym zaciąganiu nowych.
Jednocześnie, młodzi bynajmniej nie rezygnują z wydatków konsumpcyjnych. Raport pokazuje, że nieco więcej wolnych środków przeznaczają na ubrania i kosmetyki (40%), jedzenie poza domem (39%) i podróże (32%). Nie postrzegają jednak tych wydatków jako oznak życiowych osiągnięć.
Wśród planów na przyszłość, młodzi dorośli najchętniej wskazują na stosunkowo mniejsze przedsięwzięcia, takie jak inwestycja w rozwój osobisty (43%), zmiana pracy czy wyjazd wakacyjny. Duże życiowe projekty, takie jak ślub, dziecko czy budowa domu, cieszą się znacznie mniejszą popularnością, co może odzwierciedlać zmieniające się priorytety życiowe oraz wyzwania związane z rosnącymi kosztami życia.