Polskie miasta muszą się zmienić. Mieszkańcy chcą czegoś zupełnie innego

Wzrost liczby mieszkańców miast nie pozostaje bez wpływu na środowisko. Obecnie są one odpowiedzialne za 75% globalnych emisji gazów cieplarnianych, a ponadto zużywają 60% światowych zasobów energii.

Celem projektantów i władz miejskich jest zatem poszukiwanie rozwiązań, które będą w stanie sprostać tym globalnym wyzwaniom. Eksperci z Arup - firmy odpowiedzialnej za takie projekty jak Zielona Wizja Warszawy, plan działania na rzecz klimatu londyńskiej dzielnicy Waltham Forest czy dynamiczny model miasta Adelaide w Australii - dzielą się swoimi wglądami w nadchodzące zmiany, z jakimi będą musiały mierzyć się miasta na całym świecie. Podkreślają znaczenie terenów zielonych oraz dostępności przestrzeni do rekreacji, które wpływają zarówno na dobrobyt mieszkańców, jak i ogólny mikroklimat miast. Rozwiązania te są coraz częściej integrowane z planami rozwoju miejskiego jako odpowiedź na potrzeby lokalnych społeczności.

- Polskie miasta, podobnie jak wiele innych na świecie, wchodzą dziś w etap głębokiej transformacji. Z jednej strony muszą stawić czoła skutkom zmian klimatycznych i rosnącej urbanizacji, z drugiej - coraz większym oczekiwaniom mieszkańców, którzy chcą żyć w przestrzeniach bardziej zielonych, komfortowych i odpornych na kryzysy środowiskowe. W obliczu rosnącej roli ośrodków miejskich, odpowiedź na te wyzwania staje się kluczowa. Jednym z kierunków, który może umożliwić polskim miastom szybszy i efektywniejszy rozwój, jest wykorzystanie technologii cyfrowych. To właśnie one pozwalają projektować miasta w sposób bardziej zrównoważony, oparty na dokładnych danych i rzeczywistych potrzebach społeczności - mówi Katarzyna Solarek-Pancic, senior sustainability consultant w Arup.

Zrównoważony rozwój staje się kluczowym celem dla nowoczesnych miast. Przemiany te są konieczne ze względu na wzrost populacji miejskiej oraz konieczność zaspokojenia jej potrzeb. Coraz częściej przestrzenie miejskie projektowane są nie tylko z myślą o funkcjonalności, ale również o jak najwyższym komforcie życia. Dostępność zielonych terenów i przestrzeni do relaksu jest nieodłącznym elementem tej strategii. Inwestowanie w infrastrukturę zieleni miejskiej niesie za sobą wiele korzyści, od poprawy jakości powietrza po wsparcie zdrowia psychicznego mieszkańców. Konsekwentne wdrażanie takich rozwiązań staje się priorytetem dla wielu miast.

- Widzimy, że w Polsce coraz więcej miast podejmuje konkretne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Dobrym przykładem jest rozwój systemu rowerów publicznych MEVO w aglomeracji trójmiejskiej, który umożliwia mieszkańcom przemieszczanie się w sposób przyjazny dla środowiska - od Władysławowa po Tczew. W Warszawie natomiast wdrożono standard zielonego budynku, precyzyjnie definiujący wymagania środowiskowe dla nowych inwestycji i wspierający rozwój energooszczędnej, dobrze zintegrowanej z otoczeniem architektury. Takie inicjatywy pokazują, że proces zmian już się rozpoczął - a miasta konsekwentnie zmierzają w stronę przestrzeni bardziej zrównoważonych, komfortowych i odpornych na wyzwania przyszłości - mówi Stefan Obłąkowski, Environmental team leader w Arup.

Rozwój technologiczny otwiera przed projektantami i urbanistami zupełnie nowe możliwości. Dzięki zaawansowanym narzędziom cyfrowym, takim jak projektowanie parametryczne, możliwe jest szybkie opracowywanie licznych wariantów zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Analiza danych przestrzennych oraz wdrażanie "cyfrowych bliźniaków" (Digital Twin) miast stają się kluczowymi narzędziami w procesie planowania urbanistycznego. Techniki te rewolucjonizują tradycyjne podejście do planowania, umożliwiając podejmowanie bardziej świadomych decyzji, opartych na realnych potrzebach mieszkańców.

- Technologie cyfrowe pozwalają testować setki wariantów zagospodarowania przestrzeni - od rozmieszczenia ścieżek rowerowych i terenów zielonych po stopień zagęszczenia zabudowy. Możemy analizować parametry, takie jak powierzchnia biologicznie czynna czy skala efektu miejskiej wyspy ciepła i na tej podstawie wybierać rozwiązania optymalne z perspektywy środowiska i jakości życia. To radykalnie zmienia sposób projektowania, pozwalając działać szybciej, precyzyjniej i w sposób lepiej dostosowany do realnych potrzeb mieszkańców. W praktyce takie podejście stosujemy już m.in. w projekcie dla miasta Freiburg, gdzie na podstawie wieloletnich danych o natężeniu ruchu pieszego, rowerowego i samochodowego tworzymy precyzyjne prognozy z wykorzystaniem algorytmów uczenia maszynowego - mówi Agnieszka Tatarczak, digital team leader w Arup.

Proces urbanizacji staje się jednym z najważniejszych wyzwań XXI wieku. Zrównoważony rozwój miast, wspierany przez nowoczesne technologie i świadome zarządzanie zasobami, jest kluczem do stworzenia przyjaznych i odpornych przestrzeni miejskich, gotowych na przyszłe pokolenia.