Racławice: 700 lat historii. Wioska świętuje i wspomina legionistów

Racławice planują świętowanie przez dwa dni 6-7 września 2025 r. Przygotowania trwają od wielu tygodni, a nawet od wielu miesięcy.

- Wydajemy książkę na temat jubileuszu 700 lecia. Będzie konferencja naukowa, fakty historyczne, opowieści o wiosce i parafii, wydarzeniach i dziejach tutejszej społeczności - mówi Kazimierz Tomczyk, mieszkaniec Racławic, autor monografii wioski, pasjonat historii, wiceprezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego GEO-HIS.

W centrum wioski zostanie pamiątka po jubileuszu 700-lecia Racławic.

Sołtys Racławic Henryk Babiuch wskazuje, że z okazji 700-lecia powstał pomnik, w który - podczas jubileuszowych uroczystości - zostanie wmurowana kapsuła czasu, pokazująca Racławice kiedyś i dziś. Kapsuła ma być wspomnieniem dla przyszłych pokoleń.

Sobota, 6 września - wiedza, wspomnienia i sportowy duch

• 9:00 - Konferencja naukowa: odkrywamy korzenie Racławic - fakt po fakcie, opowieść po opowieści
• 12:00 - Wernisaż: "Wieś i parafia Racławice - wczoraj i dziś" - historia na zdjęciach, wspomnieniach i dokumentach
• 14:00 - Turniej piłki nożnej o Puchar Proboszcza - bo duch w narodzie (i drużynie) nie ginie!

Niedziela, 7 września - czas sacrum i symboli

• 11:30 - Uroczysta Msza Święta, której przewodniczyć będzie arcybiskup Marek Jędraszewski
• 13:00 - Odsłonięcie pomnika oraz zamknięcie kapsuły czasu - bo przyszłość też kiedyś stanie się przeszłością
• 14:00 - Przemówienia i chwila refleksji - razem o tym, co było i co będzie

XIII wiek - to czas lokacji Racławic. Jako osada parafialna lokowana była przypuszczalnie w latach 1325-27 na prawie niemieckim. Pierwsze wspomnienia dotyczyły parafii, ale obecny drewniany, średniowieczny kościół jest nieco późniejszy.

Jak wskazuje proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Racławicach ks. Jacek Miodek - historia zamieszczona na stronach parafialnych mówi o pierwotnym kościele z XIII wieku, ale "źródła historyczne milczą" na temat jego powstania i fundatorów. Chociaż są wyraźne wskazania, że wieś w tamtym czasie była osadą parafialną. Mało tego nie ma też wieści o tym, kto ufundował obecny kościół zbudowany według przekazów w 1511 roku.

Świątynia racławicka to niezwykły drewniany zabytek, przepięknie położony. A do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego wpisany wraz ze swoim ogrodzeniem. Bo tu wszystko jest urokliwe, znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego.

Cała wioska Racławice jest pięknie położona w dolinie rzeki Racławki na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. Wieś ma swoje atrakcje oraz dzieje pisane i niepisane. Tutaj znajduje się Jaskinia Racławicka, którą miejscowi w opowieściach okrywają mrokiem, poprzez to okolica ma też swoje legendy. A ponadto opowiada się historie o ukrywaniu dzwonów przed zaborcami, żeby nie zostały przerobione na kule armatnie, ale także przypomina udokumentowane historie wolnościowe.

Znanym i wspominanym wydarzeniem jest to związane z przemarszem strzelców Piłsudskiego. To przez Racławice w sierpniu 1914 roku od Krzeszowic i Paczółtowic szli legioniści. Podobnie jak ci z krakowskich Oleandrów podążali w stronę Miechowa obalając granice zaborów austriackiego i rosyjskiego.

- W setną rocznicę tamtych wydarzeń, które prowadziły do odzyskania niepodległości przez Polskę, mieliśmy tutaj piękne uroczystości. Są udokumentowane na planszach wystawowych - przypomina ks. Jacek Miodek, racławicki proboszcz. Dodaje też, że w 2014 roku w tę setną rocznicę tamtych wydarzeń wolnościowych Racławice odwiedził ówczesny eurodeputowany Andrzej Duda, późniejszy prezydent RP.

Wraz z Racławicami jubileusz obchodzi sąsiednia wioska Czubrowice, bo obie należą do tej samej parafii. A jak wspomina proboszcz dawniej do parafii należały jeszcze dwie wioski Szklary także w gminie Jerzmanowice-Przeginia oraz Zawada w powiecie olkuskim. Te dwie ostatnie miejscowości został odłączone od parafii w II połowie XX wieku.