Regionalne dania z ziemniakami.To z kartofli przygotowuje się w Polsce

Podhalańskie moskole i wielkopolskie pyry z gzikiem. Kluski śląskie i kaszubski grucholec. Co łączy te potrawy? Oczywiście ziemniak! Ziemniaki za sprawą smaku i niezrównanych możliwości kulinarnych zyskały sławę od morza aż do Tatr. Przez lata gościły na biesiadnych stołach w regionalnych potrawach. Dzisiaj coraz częściej zastępujemy je w diecie innymi produktami, co jest błędem. To poczciwe warzywo ma dużo zalet i  stanowi podstawę wielu smacznych dań lokalnych. Jakich? Zobacz co od lat króluje na regionalnych stołach!
ziemniakiziemniaki
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | Dmitriy Gutkovskiy
opr. Magda Smoleń

- W staropolskiej kuchni prym wiodły ziemniaki i spora część naszego kulinarnego dziedzictwa oparta jest na tym popularnym produkcie. Nie bez powodu ziemniaki od tylu lat są podstawą naszej diety. Są niezwykle zdrowe, a dzięki zawartości skrobi są bardzo dobrym źródłem energii, niezbędnej zarówno do pracy naszego mózgu jak i mięśni. Dlatego zachęcam do poznania ziemniaka nieco bliżej. Szukając ciekawych inspiracji na to niezwykłe warzywo warto odbyć kulinarną podróż po Polsce – zachęca Agnieszka Piskała-Topczewska, specjalista ds. żywienia i ekspertka IV edycji kampanii informacyjno-edukacyjnej „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

Potrawy z ziemniaków królują na regionalnych stołach

Polska kuchnia regionalna urzeka różnorodnością, smakiem i prostotą. Choć różne regiony mają swoje unikalne, niezwykłe dania oparte na lokalnych produktach i warzywach, to w każdym z nich znajdziemy oryginalne potrawy z ziemniaków.

Kulinarną podróż szlakiem pyr i gruli trzeba zacząć od kuchni wielkopolskiej, słynącej z ziemniaczanych specjałów, takich jak:

  • gzik
  • szagówki (kopytka)
  • ajntopy (czyli dania jednogarnkowe)
  • pyzy z mięsem
  • szare kluchy
  • plyndze z gulaszem


Szczególną potrawą, którą trudno znaleźć w innym regionie są pyry z gzikiem.

Kołduny i kiszka ziemniaczana, czyli specjały kuchni podlaskiej

Ziemniak jest także kluczowym składnikiem kuchni podlaskiej, w której wyczuwalne są akcenty kresowe. Dużą sławą cieszą się tutaj:

  • kołduny
  • babka i kiszka ziemniaczana
  • pierogi ruskie
  • kartacze
  • cepeliny

Kluski śląskie i rejbak, czyli ziemniaki na Śląsku i Mazowszu

Podobnie jak podlaska, również kuchnia śląska jest mieszaniną wpływów różnych kultur – kuchni niemieckiej, czeskiej i austriackiej. Obok dań mięsnych, Śląsk słynie także z potraw z ziemniaków, do których należą:


  • kartoflak
  • mozgoł
  • kluski śląskie

Jednym z najbardziej tradycyjnych dań jest rolada z modrą kapustą oraz kluskami.

Pod względem różnorodności kulinarnej wyróżnia się kuchnia mazowiecka, którą choć nazywa się staropolską, to znaleźć w niej można wiele dań z różnych regionów Polski i ze świata. Nie brakuje w niej jednak ziemniaczanych rarytasów, takich jak:


  • pyzy z mięsem
  • sałatka ziemniaczana
  • rejbak
  • nagus (podobne w przygotowaniu do podlaskiej babki ziemniaczanej)

Kugei i moskol, czyli ziemniaczana Małopolska

Kuchnia małopolska – inaczej galicyjska – choć kształtowała się głównie pod wpływem kuchni wiedeńskiej, nie stroni od tradycyjnej kuchni polskiej. Specjałami regionu są:


  • kugel kartoflany
  • zmiocarz (pasztet z ziemniaków)
  • ziemniaczany sernik, czyli galosz


Na lokalnych składnikach oparta jest także kuchnia podhalańska. Wśród dań z ziemniaków królują słynne moskole (placki pieczone na blasze), kwaśnica czy też grule bryzgane (ugotowany ziemniak uciskany specjalnym mieszadłem, ze skwarkami z boczku).

Dziadówka i plińce z pomoćką

Także w kuchni kaszubskiej ważne miejsce zajmują ziemniaki, z których powstało wiele dań. Do typowych przedstawicieli tej kuchni należą:

  • pyzy
  • grucholec (baba ziemniaczana)
  • kiszka kaszubska
  • golce, czy też dziadówka (zupa z maślanki, z gotowanymi ziemniakami, okraszona boczkiem)

Kuchnia Warmii i Mazur z  kolei łączy w sobie smaki kuchni staropolskiej, niemieckiej i kresowej. Dominowały w niej potrawy z ziemniaków, ryb, grzybów i jagód. Przysmakiem regionu były ziemniaki kraszone olejem np. z kapustą kiszoną, kluski kartoflane, a także plińce z pomoćką (placki ziemniaczane z maczałką).

Odkryj potencjał ziemniaka!

– Ponad 300 lat obecności ziemniaka w polskiej tradycji kulinarnej sprawiło, że mają one swój udział w  pysznych, lokalnych potrawach. Będąc w różnych regionach Polski warto zasmakować tradycyjnych specjałów i poznawać to warzywo na nowo, wprowadzając je ponownie do menu, ale w odmienionej, nowoczesnej wersji. W naszej kampanii chcemy zachęcić Polaków do odkrywania potencjału kulinarnego tych lokalnych produktów oraz pokazać je w kreatywnej odsłonie. Odwołamy się do tradycji spożywania ziemniaków w Polsce i ich walorów odżywczych oraz smakowych, prezentując niestandardowe podejście do  ich przygotowania, udowadniając, że nie muszą stanowić jedynie tradycyjnego dodatku do obiadu – zapewnia Agnieszka Falba-Gałkowska, dyrektor Biura Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych, organizatora kampanii „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

Wybrane dla Ciebie

Smogulec: Święto Plonów rolników z gminy Gołańcz
Smogulec: Święto Plonów rolników z gminy Gołańcz
Wypadek na trasie S8. Zderzyły się trzy samochody
Wypadek na trasie S8. Zderzyły się trzy samochody
Orlen Basket Liga. AMW Arka Gdynia pokonała Energę Czarnych Słupsk
Orlen Basket Liga. AMW Arka Gdynia pokonała Energę Czarnych Słupsk
Krotoszyn: Zakończenie lata z Radą Osiedla nr 4
Krotoszyn: Zakończenie lata z Radą Osiedla nr 4
Ścichawa: Dożynki Gminy Kluki. Rolnicy dziękowali za plony
Ścichawa: Dożynki Gminy Kluki. Rolnicy dziękowali za plony
Skoki: VIII Bieg Podkowy. Ulicami pobiegli mali i duzi
Skoki: VIII Bieg Podkowy. Ulicami pobiegli mali i duzi
Krotoszyn: Za nami festyn "Wszyscy Byliśmy Harcerzami"
Krotoszyn: Za nami festyn "Wszyscy Byliśmy Harcerzami"
Zielona Góra: Niezwykły koncert legendarnej formacji Voo Voo
Zielona Góra: Niezwykły koncert legendarnej formacji Voo Voo
47. Dni Pabianic. Było deszczowo i muzycznie
47. Dni Pabianic. Było deszczowo i muzycznie
Warszawa: 19-letni Czeczen próbował uciec policji. Nie udało mu się
Warszawa: 19-letni Czeczen próbował uciec policji. Nie udało mu się
Ostrowieczno: Dożynki gminy Dolsk 2025
Ostrowieczno: Dożynki gminy Dolsk 2025
Rembertów: Akcja Żandarmerii Wojskowej i pirotechników wciąż trwa
Rembertów: Akcja Żandarmerii Wojskowej i pirotechników wciąż trwa