Rekordowy wzrost zadłużenia. Co trzeci rodzic od początku nie płaci

W Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor znajduje się ponad 291 tys. dłużników alimentacyjnych (dane na koniec kwietnia 2025), ich liczba zwiększyła się od kwietnia 2022 roku o 27 447 niepłacących rodziców. W tym samym okresie urósł łączny dług z tego powodu – o blisko 5,3 mld zł do rekordowych prawie 16,7 mld zł. Średnio na jednego dłużnika przypada 57 217 zł niepłaconych alimentów, przed trzema laty było to 43 105 zł na osobę.

Poziom zadłużenia alimentacyjnego najwyższy jest na Mazowszu, gdzie kwota sięga około 2,2 mld zł, ale też na Śląsku – blisko 1,8 mld zł i Dolnym Śląsku – niemal 1,5 mld zł. Na tym tle najlepiej wypada woj. opolskie i podlaskie, gdzie zaległości nie przekroczyły jeszcze pół miliarda złotych. Najwięcej dłużników alimentacyjnych zamieszkuje Śląsk - 35 374, a najwyższa średnia wartość zaległości przypada na Mazowsze – 64,6 tys. zł. W przeliczeniu na liczbę pełnoletnich mieszkańców w danym regionie, najwyższy udział dłużników alimentacyjnych jest w woj. warmińsko-mazurskim i lubuskim – kolejno 1,5 proc. i 1,4 proc.

– Dłużnicy alimentacyjni widoczni w naszym rejestrze to głównie osoby zgłoszone przez gminy wypłacające świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, który podlega państwu. Obecność w bazie BIG InfoMonitor oznacza, że o niesolidności prawnego opiekuna dziecka dowiedzą się m.in. banki, firmy pożyczkowe i telekomunikacyjne. Konsekwencją są kłopoty z uzyskaniem kredytu, pożyczki, telefonu na abonament, umowy na telewizję kablową, internet, czy problem z jednoosobową działalnością gospodarczą, jeśli kontrahenci poza NIP-em będą sprawdzali też PESEL właściciela firmy. Wykreślenie z rejestru następuje po całkowitej spłacie zadłużenia – mówi cytowany w komunikacie dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk BIG InfoMonitor.

Ponad 1/3 rodziców opiekujących się dziećmi, na które nie otrzymują zasądzonych alimentów, przyznała w badaniu przygotowanym przez BIG InfoMonitor w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Dla Naszych Dzieci, że żyje skromnie i na co dzień bardzo oszczędnie gospodaruje pieniędzmi. 7 proc. rodzin pozbawionych alimentów określa swoją sytuację jako jeszcze trudniejszą i nawet mimo ostrożnego wydawania pieniędzy, nie wystarcza im na codzienne wydatki. Nawet ci, którzy deklarują nie najgorszą sytuację finansową (44 proc.), większe wydatki muszą planować z wyprzedzeniem. Jedynie 13 proc. niealimentowanych rodzin nie musi na co dzień oszczędzać. Tylko 13 proc. osób wskazało, że zanim dłużnik alimentacyjny przestał płacić, to próbował o tym rozmawiać i wyjaśniać przyczynę.

– Jak wynika z naszych badań co trzeci zobowiązany do płacenia rodzic od początku nie wypełnia tego obowiązku, a 1/4 przestaje płacić już po kilku miesiącach. Jedynie niewielki odsetek dłużników alimentacyjnych, próbuje rozmawiać i wyjaśniać swoje postępowanie rodzicowi, na którym spoczywa opieka nad dzieckiem lub dziećmi i wydatki z tym związane. Co ciekawe, zapytaliśmy też opiekunów, nad którymi spoczywa opieka nad dziećmi, czy dłużnik alimentacyjny, zanim przestał płacić miał problemy z regulowaniem innych zobowiązań. 38 proc. osób odpowiedziało, że notorycznie, blisko 10 proc., że sporadycznie, a po 5 proc. osób wskazało, że nie płacił żadnych rachunków w gospodarstwie domowym i miał problemy ze spłatą kredytów - przypomina dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk BIG InfoMonitor. - Smutne jest również to, że rodzic, który nie płaci alimentów, nie wspiera w żaden inny sposób swoich dzieci, o czym informuje aż połowa badanych. Nieliczni pomagają finansowo lub wręczaj jakieś upominki swoim dzieciom właśnie z okazji Dnia Dziecka (12,5 proc.) czy z okazji urodzin (37,5 proc.) – dodaje ekspert.

Badanie CAWI „Alimenty polski wstyd” przeprowadzone przez Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor we współpracy ze Stowarzyszeniem Dla Naszych Dzieci, wrzesień 2024 r.