Sezon na grzyby wystartował! Dawniej kupowali za nie węgiel, dziś to raczej hobby

Jesień na dobre jeszcze się nie zaczęła, ale w polskich lasach już od kilku tygodni widać wzmożony ruch. Samochody parkujące przy leśnych drogach to znak, że sezon grzybowy ruszył z kopyta! W mediach społecznościowych aż roi się od zdjęć pełnych koszy i mis zapełnionych kurkami. Choć grzybiarze chwalą się zbiorami, w skupach nie ma takiego tłoku jak dawniej. Zdecydowanie zmieniło się podejście do grzybów w Polsce.

Jeszcze dwie, trzy dekady temu dla wielu rodzin zbieranie grzybów było czymś znacznie więcej niż przyjemną wycieczką do lasu. Grzyby stanowiły realne źródło dodatkowych dochodów. Teraz to zwykle hobby, dzięki któremu można uzupełnić domowe zapasy.

- Pamiętam, że jeszcze z 15 lat temu pieniądze ze sprzedaży grzybów odkładaliśmy na węgiel na zimę - wspomina pan Andrzej Zakrzewski z powiatu kościerskiego. - W domu była zasada, zwłaszcza wśród dzieci: co nazbierasz, sprzedasz i będziesz mieć swoje pieniądze. My z żoną zbieraliśmy na bieżące wydatki, a młodsi na przyjemności.

Dziś mało kto myśli o grzybobraniu w kategoriach poważnego zarobku. Owszem, nadal istnieją punkty skupu, a handel internetowy daje nowe możliwości, ale cała otoczka wygląda zupełnie inaczej. Grzyby stały się bardziej dodatkiem do jesiennej kuchni, elementem kultury i tradycji, niż sposobem na życie.

W skupach dominują kurki, które można sprzedać za około 12-13 zł za kilogram. Podgrzybki nieśmiało się pojawiają. Właściciele skupów przyznają, że ruch jest znacznie mniejszy niż jeszcze kilkanaście lat temu.

Dlaczego? Powodów jest kilka. Przede wszystkim młodsze pokolenie nie widzi w zbieraniu grzybów szansy na dorobek. Dla wielu osób bardziej atrakcyjna jest praca sezonowa w gastronomii czy logistyce, gdzie zarobki są stabilniejsze i pewniejsze. Do tego dochodzi kwestia zmiany stylu życia - młodzi częściej wybierają inne formy spędzania wolnego czasu niż kilkugodzinne marsze po lesie. Trudno, aby natura konkurowała z telefonem, czy komputerem.

- Teraz jest rynek pracownika, a nie pracodawcy i ci upominają się o młodych, proponując różne dorywcze prace - mówi współwłaściciel punktu skupu runa leśnego w powiecie kościerskim. - Poza tym skutecznie wystraszyła z lasu młodych obawa przed wilkami. Przez te wszystkie doniesienia medialne coraz więcej osób boi się wybrać na grzyby. Do tego dochodzi jeszcze strach przed boreliozą.

- Znam ludzi, którzy naprawdę nie chodzą do lasu, bo boją się spotkania z wilkiem - potwierdza Dorota Orlikowska. - Moim zdaniem to trochę przesadzone, ale faktem jest, że takie obawy się pojawiają. Mamy się bać wszystkiego i najlepiej pozamykać się w domach. Wielu ludzi zapomina jak wspaniałe właściwości terapeutyczne ma las, nawet jeśli z wyprawy na grzyby wraca się z pustym koszem.

Nowością ostatnich lat jest natomiast handel grzybami w internecie. Platformy sprzedażowe typu OLX czy Allegro pełne są ofert wysyłkowych. Sprzedawcy proponują kurki po 30 zł za kilogram, gąski nawet po 55 zł, a podgrzybki w granicach 14 zł. Do tego opcja paczkomatu czy kuriera i oto mamy nowoczesne oblicze starej tradycji. Jednym kliknięciem można mieć kawałek lasu w domu. A sprzedający? Kiedyś nosili koszyk do skupu, a dziś pakują karton i jadą na pocztę. Czasy się zmieniają.

Choć coraz mniej ludzi żyje ze sprzedaży grzybów, to nie można pominąć ich ogromnej wartości kulturowej. Jesienne grzybobranie to niemal sport narodowy. W internecie mnożą się fora poświęcone grzybiarzom, na których chwalą się swoimi przepastnymi zbiorami. To także moment, w którym wiele osób docenia sam kontakt z naturą - ciszę lasu, zapach mchu i radość z odnalezienia pierwszego prawdziwka.

- Dla mnie to najlepszy relaks - mówi pani Ewa Nowakowska z powiatu kartuskiego. - Cały rok czekam na jesień. Uwielbiam tę porę roku, właśnie ze względu na grzybobranie. Co roku zabiera wnuki do lasu. Niezależnie, czy wrócimy z koszykiem pełnym grzybów, czy tylko z kilkoma sztukami, zawsze jest to czas spędzony razem. I tego nikt nam nie odbierze.

Sezon grzybowy 2025 dopiero się rozkręca. Prognozy są dobre - wilgotne lato i ciepła jesień sprzyjają wysypowi. I choć w skupach może nie będzie kolejek, a młodzież częściej wybierze komputer niż wędrówkę po lesie, jedno pozostaje pewne, w polskich domach jesienią zapach smażonych kurek i suszonych podgrzybków nadal będzie nieodłącznym elementem tradycji.