Stary sprzęt, wysokie rachunki: Kiedy wymiana AGD ma sens?

- Odpowiednie gospodarowanie zużytym sprzętem to realny wpływ na jakość życia obywateli - mówi Wojciech Konecki z APPLiA Polska. - Mamy tu do czynienia z trzema wymiarami: oszczędnościami finansowymi, troską o środowisko i lepszym zarządzaniem zasobami, które stają się coraz trudniej dostępne.

Wiele urządzeń AGD w naszych domach to modele sprzed dekady - często nadal sprawne, ale wyjątkowo energochłonne. Szacuje się, że ponad 50% energii zużywanej w gospodarstwach domowych pochodzi właśnie z AGD. Przestarzałe lodówki, pralki czy kuchenki elektryczne mogą pochłaniać znacznie więcej energii niż ich nowoczesne odpowiedniki.

Od 2021 roku obowiązują nowe, surowsze przepisy dotyczące etykiet energetycznych. Oznacza to, że urządzenie z klasą A sprzed kilku lat może dziś odpowiadać klasie E lub F. Nowoczesny sprzęt potrafi zużywać nawet o 60-70% mniej energii, co przekłada się na realne oszczędności w rachunkach za prąd.

- Nawet jeśli urządzenie działa bez zarzutu, może zużywać o wiele więcej energii niż nowoczesny odpowiednik. Jeśli mamy do czynienia z wysokimi rachunkami za prąd lub częstymi awariami, zdecydowanie warto zastanowić się nad wymianą sprzętu, pamiętając o tym, by stary sprzęt trafił do recyklingu - mówi Wojciech Konecki, Prezes Zarządu APPLiA.

Wymiana nie musi obejmować całego sprzętu. Największy wpływ na zużycie prądu w domu mają lodówki, płyty kuchenne, pralki, suszarki do ubrań i zmywarki. Jednak, jeśli dość często pieczemy to także piekarnik czy okap. Już częściowa modernizacja tych urządzeń przyniesie znaczące oszczędności, nawet kilkaset złotych rocznie.

W 2024 roku w Polsce poddano recyklingowi ponad 535 tys. ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. To bardzo dobry wynik (ponad 14 kg na mieszkańca), ale nadal część, zwłaszcza drobnych elektrośmieci trafia do zwykłych pojemników na odpady.

- Pozbywając się starego urządzenia nie zwiększamy góry elektrośmieci. Recykling elektrośmieci jest nie tylko konieczny, ale i strategicznie istotny - wyjaśnia Konecki. - W Polsce odzyskujemy ponad 90% materiałów z zebranego zużytego sprzętu, a cały system finansują producenci w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W 2024 roku do produkcji AGD, która trafia co całej Unii Europejskiej zużyto aż 1,1 mln ton surowców, w tym ponad 50% stali i około 25% tworzyw sztucznych. Część z nich pochodzi z recyklingu. Co równie ważne, sprzęt AGD zawiera cenne surowce ziem rzadkich, których dostępność globalnie maleje - zaznacza.

Niestety, dostęp do infrastruktury recyklingowej w Polsce jest nierównomierny. Choć w dużych miastach - takich jak Warszawa, Kraków czy Łódź - funkcjonują mobilne punkty zbiórki, wiele mniejszych gmin nie ma takich rozwiązań.

- Wzrost świadomości społecznej jest zauważalny. Kluczowe są działania systemowe - więcej punktów odbioru i spójna edukacja. Tylko wtedy recykling stanie się powszechną praktyką - zauważa ekspert APPLiA.

20 października rusza kampania edukacyjna "Zmień na lepsze", zainicjowana przez APPLiA Polska. To ogólnopolska akcja informacyjna, która zachęca do świadomego przyjrzenia się temu, jak funkcjonują nasze domowe urządzenia - i jaki mają wpływ na nasz budżet, komfort życia i środowisko.

Więcej informacji na stronie kampanii www.zmiennalepsze.pl.