Stary szpital w Nowym Targu. Opuszczony, zabity deskami. Ma się to zmienić.
Budynek ma już ponad 110 lat, od lat stoi pusty, zaniedbany. Niszczeje. Ma stać się miejscem, gdzie wróci życie – ośrodkiem naukowym. Chodzi o stary szpital w Nowym Targu. Wciąż jednak – mimo zapowiedzi – nic się tam nie dzieje. Straszą jedynie zabite deskami okna. I puste miejsce, gdzie za pewnie dawniej stałą figura świętego.
Historia pełna nadziei
Budynek znajduje się przy ulicy Szpitalnej. Oficjalne otwarcie szpitala miało miejsce 1 stycznia 1914 roku, jednak przygotowania do jego budowy trwały już od lat 80. XIX wieku. Inicjatywa ta była możliwa dzięki darowiznom, przekazanym gruntem oraz wsparciu cesarza Austro-Węgier, Franciszka Józefa, który nadał placówce status szpitala publicznego.
Szpital służył mieszkańcom przez cały niemal XX wiek, aż do 2002 roku, kiedy to został zamknięty. Wtedy już działał z powodzeniem obecny, nowoczesny szpital. Od tego czasu budynek starej lecznicy zaczął popadać w ruinę.
Miejsce niebezpieczne i zapomniane
Stary szpital w Nowym Targu od lat był nie tylko symbolem zaniedbania, ale też realnym zagrożeniem. W czerwcu 2013 roku 18-letni chłopak spadł z dachu budynku i doznał złamania kręgosłupa. Mimo wstrząsu, jaki wywołał ten wypadek w lokalnej społeczności, obiekt nadal pozostawał łatwo dostępny i niezabezpieczony.
Tragiczna historia powtórzyła się sześć lat później – w 2019 roku, na terenie tego samego kompleksu, 37-letni mieszkaniec Nowego Targu zginął po upadku ze schodów wewnątrz ruin. Te dramatyczne incydenty dobitnie pokazały, że zaniedbany zabytek nie może czekać wiecznie – musi zostać albo odpowiednio zabezpieczony, albo przekształcony w bezpieczne i potrzebne miejsce.
Obecnie wejście do budynku zostało zabezpieczone. Otwory drzwiowe, jak i wszystkie okna na każdej kondygnacji zostały zabite deskami.
Nowe plany i rewitalizacja
W ostatnich latach pojawiły się konkretne plany dotyczące przyszłości starego szpitala. Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu, jeszcze jako Podhalańska Państwowa Uczelnia Zawodowa, otrzymała pozwolenie na przebudowę budynku, z zamiarem przekształcenia go w nowoczesny kampus dla studentów kierunków medycznych
Początkowe plany zakładały przekształcenie starego szpitala w Nowym Targu w nowoczesne centrum dydaktyczne dla studentów kierunków medycznych. Jednakże szczegółowe ekspertyzy techniczne przeprowadzone w 2021 roku wykazały, że fundamenty budynku są w złym stanie i nie są w stanie udźwignąć dodatkowych obciążeń związanych z intensywnym użytkowaniem dydaktycznym. W związku z tym konieczne było przeprojektowanie inwestycji.
Nowa koncepcja przewiduje adaptację obiektu na potrzeby administracyjne Akademii Nauk Stosowanych. W budynku mają się znaleźć biura władz uczelni oraz jednostek obsługujących jej działalność. Taka zmiana funkcji pozwala na zachowanie historycznego układu ścian nośnych oraz ograniczenie ingerencji w strukturę budynku, co było istotne z punktu widzenia ochrony konserwatorskiej budynku.
Dodatkowo, w ramach rewitalizacji planowane jest obniżenie budynku o dwie kondygnacje, przywracając mu pierwotny wygląd z 1914 roku. Zasypane zostaną również piwnice, które były w bardzo złym stanie technicznym. Elewacja północna, nieobjęta ochroną konserwatorską, zostanie rozbudowana z zachowaniem charakterystycznych cech całego obiektu.
Dzięki tym zmianom możliwe będzie przywrócenie dawnego blasku historycznemu budynkowi, jednocześnie dostosowując go do współczesnych potrzeb administracyjnych uczelni.
Choć przez lata budynek starego szpitala był symbolem zaniedbania, teraz ma szansę stać się miejscem edukacji i rozwoju. O ile oczywiście uda się projekt zrealizować.
