Szok cenowy na polu. Pług to podstawa, ale rachunek boli

Pługi stanowią fundamentalne narzędzie w pracach rolniczych, wykorzystywane do podorywek, orki siewnej oraz przedzimowej. Ich konstrukcja pozwala na efektywną pracę zarówno na polach płaskich, jak i pofałdowanych. Kluczowym warunkiem prawidłowej orki jest optymalna wilgotność gleby, która zapewnia odpowiednie zagłębienie się narzędzia i skuteczne kruszenie ziemi.

Mimo że w rozwiniętych, wielkotowarowych gospodarstwach rolnych coraz częściej odchodzi się od tradycyjnych metod, w Polsce, według różnych szacunków ponad 80-90% gruntów ornych jest nadal uprawianych systemem konwencjonalnym, czyli płużnym.

Współczesne rolnictwo opiera się na zasadzie minimalnej ingerencji w glebę: zabiegi uprawowe powinny być stosowane tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do zapewnienia roślinom optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju, ale tak rzadko, jak to tylko możliwe, zwraca uwagę Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Wybór metody uprawy zależy od szeregu czynników, takich jak:

• zwięzłość gleby (jej struktura);
• przedplon i termin jego zbioru;
• wilgotność podłoża;
• park maszynowy, jakim dysponuje gospodarstwo.

• Wielkopolskie. Sprzedam obrotowy pług Kverneland EM-100 z 2010 roku, stan idealny, 37 tys. zł
• Podlaskie, plug Vari-Master 123 vario z 2020, stan jak nowy, bardzo mało używany. Gratis nowe dłuta, 2 lemiesze i 2 odkładnie. Cena 89,7 tys. zł
• Podlaskie, Pług 4-skibowy zagonowy Kverneland, zabezpieczenia resorowe. 12,5 tys. zł
• Małopolskie, Sprzedam obrotowy pług 4 skiby Kuhn 4x35, cena 12 tys. zł
• Śląskie. Do sprzedania pług zagonowy Grudziądz nowy typ, koło niewybite w dobrym stanie można nim od razu orać, z 1999 roku, cena 1,6 tys. zł
• Świętokrzyskie. Sprzedam pług obrotowy Lemken 3. Stan dobry. Cena 9 tys. zł
• Opolskie. Sprzedam pług podorywkowy 5+1. Cena 1,5 tys. zł
• Dolnośląskie. Posiadam pług Unia Tur 4+1 z 2003 roku. W dobrym stanie mało użytkowany w małym gospodarstwie. Wszystko sprawne odkładnie nie powycierane, cena 6,5 tys. zł
• Łódzkie. Polecam świeżo sprowadzony z Niemiec pług obrotowy 4 skibowy renomowanej marki Rabe Werk model Star-Avant 140. Pług w świetnym stanie technicznym i wizualnym dla wymagającego klienta. Oryginalny lakier, rama niespawana. Cena 28,9 tys. zł
• Łódzkie. Fabrycznie nowy 4-skibowy pług obrotowy renomowanej marki Akpil, model Miz-Due z 2024 r., cena 22,5 tys. zł

Największe nowe pługi potrafią kosztować ponad 100, a nawet ponad 200 tys. złotych, jak Överum pług 5 skibowy obrotowy Overum VFCXP-H5 za 158 tys. zł, Kuhn Kuhn VariLeader 6/8 H42 za 246 tys. zł czy Pług Kverneland EG 100- 300 6 korpusów w cenie 220 tys. zł.

Nawet używany sprzęt zbliża się czasem do takiej ceny. Przykładem jest ogłoszenie z Lubuskiego i pług Lemken Vari Diamant 11. "Stan idealny, żadnych luzów, wszystkie elementy robocze w oryginale. Gotowy do pracy". Cena 199 tys. zł.

W praktyce rolnicy często łączą kosztowną, ale czasem niezbędną orkę płużną z uprawą konserwującą (bezorkową). Choć orka jest jednym z najdroższych zabiegów agrotechnicznych, pozostaje zalecana, a nawet nieodzowna wg WODR m.in. przy uprawie ciężkich, gliniastych gleb oraz w celu ograniczenia populacji szkodników, np. larw omacnicy prosowianki.

Orka może okazać się konieczna do przygotowania stanowiska pod rzepak ozimy w warunkach suszy oraz przy konieczności przyorywania dużych ilości słomy. Uprawa z pługiem służy także do niwelowania kolein powstałych na polu, znajdzie zastosowanie na terenach, gdzie występuje plaga ślimaków i myszy polnych.

Wielkopolski ODR przygotował wyliczenie zalet i wad uprawy płużnej:

Pługi dzieli się na kilka typów, w zależności od ich budowy i przeznaczenia:

1. Pługi lemieszowe (zagonowe): Są to najczęściej spotykane pługi, wyposażone w korpusy, które odkładają skibę wyłącznie w prawą stronę. Lemiesz podcina skibę od spodu, a odkładnica ją obraca. Orka tym pługiem skutkuje podziałem pola na zagony rozdzielone niepokrytymi bruzdami. Występują w wariantach wieloskibowych, idealnie nadają się do orki płytkiej i głębokiej.
2. Pługi obrotowe: Umożliwiają orkę bezzagonową. Dzięki mechanizmowi obracającemu ramę o 180 stopni, posiadają korpusy zdolne do odkładania gleby zarówno w lewo, jak i w prawo, eliminując bruzdy rozorywkowe.
3. Pługi zawieszane: Tworzą zwarte i krótkie zestawy z ciągnikiem. Ich relatywnie niska masa (brak zespołu nośnego) sprawia, że wymagają mniejszej mocy ciągnika.
4. Pługi półzawieszane: Są to najczęściej narzędzia wieloskibowe przeznaczone do głębokiej orki. W przeciwieństwie do zawieszanych, posiadają koło podporowe, które pełni funkcję pomocniczą zarówno podczas pracy, jak i transportu.
5. Pługi talerzowe: Najlepiej sprawdzają się na glebach kamienistych. Różnią się od lemieszowych tym, że ich głównym elementem roboczym, podcinającym i obracającym glebę, są obracające się talerze, a nie lemiesz i odkładnica.
6. Pługi przyczepiane: Są to obecnie rzadziej stosowane, długie i ciężkie zestawy o ograniczonej zwrotności, tworzące długi agregat z ciągnikiem.

Prawidłowa orka wymaga starannego ustawienia i regulacji pługa. Pług powinien być wyregulowany tak, aby jego rama była równoległa do powierzchni pola, a wszystkie korpusy odcinały skiby o jednakowej szerokości i głębokości.

Kluczowe możliwości regulacyjne pługa koncentrują się na precyzyjnym ustawieniu jego położenia i parametrów pracy. Poziomowanie podłużne jest osiągane za pomocą łącznika górnego, co umożliwia ustawienie ramy pługa równolegle do terenu.

Z kolei poziomowanie poprzeczne reguluje się wieszakiem prawego, dolnego cięgła i jest to czynność obowiązkowa po każdej zmianie głębokości orki - wieszak należy skracać, aby pogłębić orkę, a wydłużać, aby ją spłycić.

Szerokość robocza pierwszej skiby jest dostosowywana poprzez poprzeczne przesuwanie układu zawieszenia, przy czym za optymalną uznaje się zazwyczaj około 30 cm. Ostatni ważny parametr, głębokość orki, ustala się za pomocą śruby regulacyjnej koła kopiującego; podczas opuszczania pługa należy zadbać o to, by zarówno jego przód, jak i tył znajdowały się na jednakowej wysokości.