Tysiącletnia twierdza Słowian. Ten gród zachwyca turystów

Lokalizacja i odkrycie grodu Radusz

Gród Radusz znajduje się na Dolnych Łużycach, w pobliżu wioski Raddusch w Brandenburgii, na terenie dzisiejszych Niemiec wschodnich. To właśnie tutaj, w okolicach miasta Vetschau, archeolodzy odkryli pozostałości słowiańskiej warowni, która pierwotnie powstała około IX–X wieku.

Budowniczymi byli Łużyczanie, plemię należące do grupy Słowian zachodnich, a dokładniej do plemion serbskich. Gród ten jest jednym z około dwudziestu ośrodków grodowych wymienionych w średniowiecznym dokumencie zwanym Geografem Bawarskim, który opisuje osady słowiańskie na tych terenach.

Pierwsze wykopaliska na miejscu grodu przeprowadzono w latach 1984 oraz 1989–1990. Odkrycia te pozwoliły na rekonstrukcję warowni, która została ukończona w 1990 roku. Obecnie gród Radusz jest nie tylko miejscem badań archeologicznych, ale także udostępnioną do zwiedzania atrakcją, pozwalającą lepiej zrozumieć życie dawnych Słowian

Architektura i funkcje grodu Radusz

Gród Radusz był typowym dla swojej epoki i regionu zespołem obronnym, zbudowanym z drewna i ziemi, otoczonym wałami i fosą. Budowa takich grodów wymagała ogromnego nakładu pracy i zaangażowania całej społeczności. Wznoszono je na planie kołowym lub owalnym, z bramami i drewnianymi pomostami, które umożliwiały kontrolę dostępu do warowni.

W przypadku Radusza zastosowano technikę ziemno-drewnianych wałów, które były wzmacniane belkami i oblicowane kamieniami. Wewnątrz grodu znajdowały się zabudowania mieszkalne, gospodarcze oraz miejsca kultu. Warownia pełniła funkcję centrum administracyjnego i militarnego, a także była schronieniem dla ludności w czasie zagrożenia.

Budowa grodów takich jak Radusz była nie tylko działaniem obronnym, ale także wyrazem rosnącej organizacji społecznej i politycznej wśród Słowian. Wymagała koordynacji pracy setek ludzi, którzy musieli jednocześnie dbać o uprawy i hodowlę, co świadczy o wysokim stopniu zorganizowania plemienia.

Znaczenie historyczne i archeologiczne

Gród Radusz jest ważnym świadectwem obecności i kultury Słowian zachodnich na terenie Dolnych Łużyc. Jego odkrycie i rekonstrukcja pozwalają na lepsze zrozumienie procesów osadniczych, społecznych i militarnych, które kształtowały wczesnośredniowieczną Europę Środkową.

Archeologiczne badania grodu dostarczyły cennych informacji o technikach budowlanych, strukturze społecznej oraz codziennym życiu dawnych mieszkańców. Znaleziska, takie jak narzędzia, fragmenty ceramiki czy pozostałości budynków, pozwalają odtworzyć obraz funkcjonowania grodu sprzed tysiąca lat.

Współczesna rola i edukacja w grodzie Radusz

Dziś gród Radusz pełni ważną funkcję edukacyjną i kulturalną. Rekonstrukcja warowni umożliwia zwiedzającym poznanie dawnych technik budowlanych, życia codziennego i obyczajów Słowian zachodnich. Muzeum na terenie grodu oferuje liczne wystawy, prezentacje multimedialne oraz warsztaty, które przybliżają historię Dolnych Łużyc i ich mieszkańców.

Dzięki nowoczesnym metodom prezentacji, takim jak animacje czy interaktywne ekspozycje, miejsce to jest atrakcyjne zarówno dla pasjonatów historii, jak i rodzin z dziećmi. Edukacja historyczna prowadzona w grodzie Radusz pomaga zrozumieć znaczenie dziedzictwa kulturowego Słowian i ich wpływ na kształtowanie się europejskiej tożsamości.

Ponadto, gród jest miejscem organizacji wydarzeń historycznych, rekonstrukcji bitew i festiwali, które integrują lokalną społeczność i promują wiedzę o przeszłości. W ten sposób Radusz pozostaje żywym pomnikiem historii, łącząc przeszłość z teraźniejszością.

Wybrana bibliografia

• Ullrich M., Slawenburg Raddusch, Brandenburgisches Landesamt für Denkmalpflege 2003.
• Lisak A., Słowiański gród Radusz – Historia zapomniana i mniej znana