Urojona ciąża Marii Tudor. Historia, która wstrząsnęła Europą

25 lipca 1554 roku Maria I Tudor poślubiła Filipa II Habsburga, przyszłego króla Hiszpanii. Była to decyzja zarówno polityczna, jak i osobista. Maria bowiem rozpaczliwie pragnęła potomka, który zapewniłby Anglii katolicką przyszłość. Jej wiek i wcześniejsze problemy zdrowotne sprawiały, że każda oznaka odmiennego stanu była witana z nadzieją, a dwór i cała Europa śledziły jej losy z napięciem.

Już niecałe dwa miesiące po ślubie, 18 września 1554 roku, habsburski dyplomata Simon Renard ogłosił, że królowa jest w ciąży. Maria miała typowe objawy: nudności, zatrzymanie miesiączki, powiększający się brzuch.

2 października wieść została oficjalnie potwierdzona przez lekarzy, a cała Anglia pogrążyła się w euforii. Parlament uchwalił, że Filip zostanie regentem w razie śmierci Marii podczas połogu, a Elżbietę Tudor, jej przyrodnią siostrę, wezwano do sądu jako potencjalną następczynię lub świadka narodzin.

W listopadzie 1554 roku Maria była przekonana, że czuje ruchy dziecka, a jej wygląd tylko utwierdzał otoczenie w przekonaniu o ciąży. Ambasador Hiszpanii pisał do cesarza Karola V, że "nie ma wątpliwości, iż królowa spodziewa się dziecka, ponieważ pokazuje to jej brzuch, a suknie już na nią nie pasują".

Przygotowano żłobek, pielęgniarki i listy gratulacyjne z miejscem na datę i płeć noworodka. W kwietniu 1555 roku, w okresie spodziewanego porodu, Maria przeniosła się do Hampton Court, gdzie zgodnie z tradycją miała przejść przez połóg w odosobnieniu.

W Londynie wybuchła euforia. 30 kwietnia rozeszła się wieść o narodzinach syna królowej, a w mieście odbyła się uroczystość dziękczynna. Szybko jednak okazało się, że to tylko plotka. Mimo braku jakichkolwiek oznak porodu, lekarze i dwórki nadal zapewniali królową o jej stanie, tłumacząc opóźnienie porodu błędnym wyliczeniem daty poczęcia.

Czas mijał, a dziecka nie było. Maria wciąż wyglądała na dziewiąty miesiąc ciąży, jej piersi wydzielały mleko, a ona sama była przekonana o swoim stanie. Jednak coraz więcej osób – w tym ambasadorowie zagraniczni i jej własna służąca Strelly – zaczęło wątpić w istnienie dziecka.

Plotkowano, że królowej zostanie podrzucony noworodek, by ukryć kompromitację. Filip II, początkowo pełen nadziei, zaczął pisać do szwagra Maksymiliana, że "ciąża królowej okazała się nie tak pewna, jak sądziliśmy".

Dopiero w lipcu 1555 roku Maria musiała przyznać się do porażki. Jej brzuch opadł, objawy ustąpiły, a ona sama opuściła Hampton Court bez dziecka na rękach. Nie wydano żadnego oficjalnego oświadczenia – upokorzenie było zbyt wielkie. Filip opuścił Anglię, by dowodzić wojskami przeciw Francji, a Maria pogrążyła się w depresji, z której już się nie podniosła.

Dzisiejsi historycy i lekarze są zgodni: Maria Tudor przeżyła klasyczną ciążę urojoną (pseudociążę). To rzadkie zaburzenie, w którym silne pragnienie dziecka, stres i zaburzenia hormonalne sprawiają, że organizm kobiety zaczyna naśladować objawy ciąży: zatrzymanie miesiączki, powiększenie brzucha, a nawet mlekotok i subiektywne odczuwanie ruchów płodu.

U Marii dodatkowym czynnikiem była nieregularność cyklu i możliwe schorzenia ginekologiczne – niektórzy sugerują nawet endometriozę lub raka jajnika, które mogą powodować podobne symptomy.

W XVI wieku nie istniały żadne metody wiarygodnego potwierdzenia ciąży. Diagnoza opierała się na subiektywnych odczuciach kobiety i obserwacjach otoczenia. W przypadku królowej, której ciąża była kwestią państwową, nikt nie śmiał podważyć jej przekonania. Aż do momentu, gdy prawda stała się oczywista.

Upokorzenie Marii Tudor miało dalekosiężne skutki. Królowa, która przez całe życie walczyła o uznanie i władzę, została publicznie skompromitowana. Jej małżeństwo z Filipem II rozpadło się. Król Hiszpanii opuścił bowiem Anglię i nie wrócił do żony.

Maria popadła natomiast w depresję, a jej zdrowie gwałtownie się pogorszyło. W 1557 roku znów ogłosiła, że jest w ciąży, ale i tym razem nie urodziła dziecka.

Brak potomka przesądził o losach angielskiej sukcesji. Po śmierci Marii w 1558 roku tron objęła jej przyrodnia siostra Elżbieta I, która na zawsze zmieniła oblicze Anglii, wprowadzając protestantyzm i otwierając kraj na nową epokę.