Wielka ręka-kciuk Jana Śliwki pojawiła się na Skwerze Europejskim w Gliwicach. Ruszyło Biennale

Uroczyste odsłonięcie totemu odbyło się dzisiaj o godzinie 10.00 na Skwerze Europejskim. Wydarzeniu towarzyszył briefing prasowy z udziałem przedstawicieli: Miasta Gliwice, Fundacji Soundscape, Centrum Kultury Victoria, Muzeum w Gliwicach, a także sponsorów i partnerów. W uroczystości uczestniczyła również Danuta Śliwka, żona zmarłego artysty. W jej oczach widoczne było wzruszenie, gdy rzeźba jej męża została uroczyście odsłonięta jako jeden z najbardziej wymownych symboli kulturalnej przemiany Gliwic.

Organizatorzy, partnerzy i sponsorzy Biennale podkreślają, że wydarzenie ma na celu zaproszenie mieszkańców do bezpośredniego kontaktu ze sztuką – poza murami galerii, w miejskiej codzienności. Prace artystów pojawią się na placach, ulicach i skwerach Gliwic.

– Sztuka w mieście, miasto w sztuce – wyszliśmy na ulice po to, żebyście państwo, nawet jeżeli tego nie chcecie, ocierali się o tę sztukę. Żeby ona na was wpadała, żebyście się z nią zderzali i po prostu mogli w tym święcie uczestniczyć – mówił podczas briefingu Paweł Pindur z Fundacji Soundscape, współorganizator festiwalu.

Pindur zaznaczył, że w ramach Biennale zaplanowano dziesiątki wydarzeń, performansów i instalacji artystycznych. Pełny program wydarzenia dostępny jest w Biurze Festiwalowym przy ul. Zwycięstwa 36.

– Biennale postrzegamy jako festiwal, który otwiera nowy rozdział w historii Gliwic. Od dziś miasto posiada festiwal sztuki, który może stać się fenomenem na skalę ogólnopolską. To nie jest już sztuka zamknięta w galeriach – ona wychodzi na ulice, wchodzi w tkankę miejską i można ją obserwować przypadkiem, bez biletu – dodał Grzegorz Łaguna, rzecznik Grupy TAURON, która została głównym sponsorem wydarzenia

Rzeźba-kciuk ma dla Gliwic znaczenie szczególne. Jan Śliwka, urodzony w 1946 roku w Gliwicach, był artystą samoukiem i wizjonerem łączącym sztukę z technologią. Tworzył ekspresyjne obrazy, jednak to praca scenografa w teatrach w Bytomiu, Dąbrowie Górniczej i Warszawie otworzyła go na przestrzeń, ruch i interakcję. Tak narodziły się jego kinetyczne rzeźby – monumentalne formy z drewna lub włókna szklanego, reagujące na dźwięk, światło i muzykę.

Rzeźba na Skwerze Europejskim to ostatni projekt zrealizowany za życia artysty i zarazem symboliczna brama Biennale.

– Jesteśmy partnerem strategicznym i jesteśmy z tego bardzo dumni – że możemy to wydarzenie sponsorować i wspierać. Bardzo gorąco zachęcamy wszystkich do przyjazdu do Gliwic, szczególnie do zobaczenia totemu, który – jak słusznie zauważyła pani prezydent – wyprzedza epokę (...). Jest szansa, że to totem zawładnie Gliwicami – mówiła Marlena Jezierska, Dyrektor Biura Nadzoru Standardów Sponsoringowych Orlen, jednego z partnerów strategicznych wydarzenia.

W ramach Biennale będzie można zobaczyć również wyjątkową wystawę kinetycznych rzeźb Śliwki. Ekspozycja zostanie udostępniona w Biurze Festiwalowym przy ul. Zwycięstwa 36 i będzie czynna od 28 czerwca do 6 lipca, w godzinach 12:00–22:00.

– Cieszy nas, że wspieramy nie tylko Biennale w Gliwicach, ale także Biennale w Wenecji, polskich artystów i polską sztukę. Życzymy Gliwicom, aby stały się drugą Wenecją (...). Jesteśmy jednym z największych mecenasów kultury, sportu i sztuki w Polsce – wspieramy sztukę na poziomie międzynarodowym, ogólnopolskim i lokalnym – dodała Jezierska.

Łaguna, rzecznik Grupy TAURON zwrócił uwagę także na głębszy społeczny wymiar inicjatywy.

– Jesteśmy sponsorem głównym biennale. Uważamy, że sztuka to ważny wehikuł, w którym można przenieść różne treści, przekazać ludziom ważne informacje. TAURON od wielu lat angażuje się w wydarzenia kulturalne na południu Polski – jesteśmy jednym z największych mecenasów kultury i sztuki w regionie (...). Wierzymy, że nasi klienci – a mamy ich niemal 6 milionów – oczekują od takiego biznesu jak TAURON zaangażowania w wydarzenia ważne społecznie. Rozwój społeczeństwa zależy od kultury – to dzięki niej tworzymy pamięć społeczną, uczymy się ze sobą rozmawiać i budować wspólnotę. Taki jest cel naszej obecności tutaj.

Mecenat nad rzeźbą Śliwki objęła Huta Łabędy – strategiczny partner wydarzenia. Jej zaangażowanie przypomina, że przemysł i kultura mogą współistnieć, wspólnie kształtując nowoczesną tożsamość miejską.

- Wierzymy w siłę lokalnej sztuki. Jan Śliwka był artystą, który przez lata tworzył nieco na uboczu – niezależny, oddany własnej wizji, głęboko zakorzeniony w gliwickiej rzeczywistości. Dlatego dla nas, jako HUTY ŁABĘDY, możliwość objęcia mecenatem jego rzeźby jest czymś więcej niż tylko formalnym wsparciem – to gest uznania, wdzięczności i odpowiedzialności - mówi Dariusz Gąsior, członek zarządu HUTY ŁABĘDY S.A.

Totem Jana Śliwki to dopiero początek. Do 6 lipca Gliwice będą żyć sztuką – dosłownie i w przenośni. Jak podkreślają organizatorzy oraz przedstawiciele samorządu, festiwal może stać się nowym impulsem dla kulturalnej transformacji miasta, znanego dotąd głównie z przemysłu i technologii. A może – jak powiedziała Marlena Jezierska – „Gliwice staną się drugą Wenecją”? Jeśli mierzyć miasto jego otwartością na artystyczne wizje, jesteśmy na dobrej drodze.

Informacje o wydarzeniach w ramach Biennale Gliwice 2025 dostępne są w mediach społecznościowych (Facebook i Instagram: @biennalegliwice) oraz w aplikacji [GAMA] – Gliwickiej Aplikacji Miejskich Aktywności.

Sponsorzy i partnerzy

Festiwal Biennale Gliwice – Sztuka w mieście, miasto w sztuce – jest finansowany z budżetu Miasta Gliwice. Sponsorem głównym wydarzenia jest TAURON, a partnerem strategicznym – ORLEN. W gronie partnerów głównych znajdują się m.in.: Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej – Gliwice Sp. z o.o., Park Zielonej Energii, Huta Łabędy S.A., Centrum Handlowe Europa Centralna, Momentum Leisure oraz ISOVER Saint-Gobain.

Partnerami wydarzenia są również: Górnośląski Akcelerator Przedsiębiorczości Rynkowej Sp. z o.o., aplikacja mobilna Kolei Śląskich „KAEŚKA”, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach, Śląskie Centrum Logistyki S.A., Śląska Sieć Metropolitalna Sp. z o.o., Park Naukowo-Technologiczny „TECHNOPARK GLIWICE” Sp. z o.o. oraz DOM100_P2 Sp. z o.o.

Wśród partnerów wspierających znajdują się: Miejski Zarząd Usług Komunalnych w Gliwicach, Zarząd Dróg Miejskich w Gliwicach, Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Gliwice Sp. z o.o., Volvo Euro Kas, Fulco System Sp. z o.o. i Qubus Hotel Gliwice.