Zaapelowali o pilne inwestycje kolejowe w Krakowie i Małopolsce. Są niezbędne do rozwoju połączeń aglomeracyjnych. Potrzebne są nowe pociągi

Apel skierowano do władz państwa, Krakowa, gmin i powiatów Małopolski oraz zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych. Został przegłosowany podczas sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego w poniedziałek, 29 września.

- Chciałbym, aby Małopolska była regionem gdzie się najlepiej żyje i pracuje. Transport jest bardzo istotny. Codziennie tysiące osób jest dowożonych koleją. Ciężar rozwoju musi ciążyć nie tylko na województwie Małopolskim, ale również na gminie Kraków. Zwróciłem się do prezydenta Krakowa Aleksandra Miszalskiego, abyśmy wspólnie rozmawiali o finansowaniu nowoczesnych pociągów. Szybka kolej aglomeracyjna obsługuje pasażerów dojeżdżających do Krakowa, ale też mieszkańców tego miasta. Z połączeń korzysta coraz więcej osób. W 2024 roku z przewozów w Małopolsce skorzystało 26 milionów osób. Wyzwania są coraz większe - mówi marszałek Małopolski Łukasz Smółka. - Jeżeli nasz apel zostanie poważnie potraktowany przez administrację rządową i wskazane inwestycje zostałyby zrealizowane w ciągu 15 najbliższych lat, to wszyscy mielibyśmy wielki sukces, mówię o całej Małopolsce - dodaje.

Grzegorz Małodobry, szef klubu Koalicji Obywatelskiej w Sejmiku, komentuje: - W naszym odczuciu największym problemem, którego rozwiązanie leży w rękach zarządu Województwa Małopolskiego jest brak pociągów. Tabor kolei śląskich jest ponad dwukrotnie większy niż małopolskich. Oprócz patrzenia na środki europejskie, czy z Krajowego Planu Odbudowy, powinno się w ramach apelu dołączyć to co my, jako samorząd województwa możemy zrobić, aby również budżet województwa było gotowy na zakup nowych pociągów. Potrzeba ich co najmniej 20. Myślę, że mieszkańcy tego od nas oczekują, a my od rządu powinniśmy oczekiwać realizacji ważnych inwestycji kolejowych.

Marszałek Łukasz Smółka przyznaje, że władze Małopolski przygotowują się do zakupu nowego taboru.

- Chcemy zakupić 25 nowoczesnych pociągów w ramach umowy ramowej podpisanej we wrześniu 2024 roku. Sześć pojazdów zostało zakontraktowanych w ramach umowy wykonawczej. Ufam, że pociągi pojawią się w wakacje 2026 roku. Sześć kolejnych pojazdów zostało zakontraktowanych w ramach środków z KPO i też są w produkcji. Pozostało 16 pociągów, na które szukamy źródła finansowania - wyjaśnia marszałek Łukasz Smółka. - Decyzję o rozdysponowaniu środków z budżetu województwa podejmują radni. Musimy też brać pod uwagę komfort leczenia, edukacji. Musimy wyliczyć na co nas stać, co możemy kupić, aby na inne rzeczy nie zabrakło środków. Trzeba je równomiernie rozkładać. Naszym priorytetem jest zdrowie i bezpieczeństwo, dostęp do wody, której zaczyna brakować oraz transport kolejowy. Dlatego apelujemy do prezydenta Krakowa o dofinansowanie zakupu kilku pociągów. Administracja rządowa może natomiast przekierować środki na przewoźników regionalnych - dodaje.

Wiceprezydent Krakowa Stanisław Kracik, komentuje: - Mamy mnóstwo zgłoszeń od mieszkańców, że nie mogą wsiąść do pociągów jadących do centrum. Może nie jest jeszcze tak, jak w tokijskim metrze, ale problem się pojawił, stąd też rozmowy, aby miasto partycypowałoby w zakupie taboru. Mam nadzieję, że osiągniemy jakieś porozumienie. Miasto zaprezentowało koncepcję metra, też kosztowo angażuje się w transport publiczny. Istotne są nowe połączenia kolejowe, takie jak planowane do Myślenic. Takie rozwiązania ograniczają wjazd samochodów do Krakowa. Dziś w układzie dworcowym jaki mamy w Krakowie dalsza intensyfikacja połączeń jest jednak niemożliwa. Dworzec Główny nie jest stacją przelotową. Koczują na nim składy pociągów. Jeżeli nie zostanie wybudowany dworzec Kraków Zachód, jako lokalizacja brane są pod uwagę Bronowice, to dogęszczanie połączeń kolejowych pozostanie tylko marzeniem.

W uchwalonym przez radnych Sejmiku apelu wskazano, że dążąc do realizacji wizji rozwoju, określonej w Regionalnym Planie Transportowym Województwa Małopolskiego na lata 2021-2027 z perspektywą do 2030 r. jest oczekiwanie realizacji długiej listy niezbędnych inwestycji.

Do najważniejszych zadań, których realizacja powinna nastąpić niezwłocznie w dokumencie w pierwszym punkcie zaliczono rozwój infrastruktury na potrzeby SKA, w tym:

• dobudowę dodatkowych torów lub mijanek na liniach kolejowych wychodzących z Krakowa w kierunkach: północnym (linia nr 8 na odcinku Kraków Główny - Kraków Piastów i dalej do Słomnik/Miechowa), wschodnim (linia nr 91 na odcinku Kraków Płaszów - Podłęże i dalej do Bochni/Tarnowa), południowym (linia nr 109 na odcinku Kraków Bieżanów - Wieliczka Rynek- Kopalnia), południowo-zachodnim (linia 94 na odcinku Kraków Bonarka - Skawina), zachodnim (linia nr 133 na odcinku Kraków Mydlniki - Zabierzów/Krzeszowice i dalej do Trzebini/Jaworzna);
• budowę łącznicy kolejowej na krakowskim Żabińcu łączącej linie nr 133 i 100 wraz z modernizacją linii obwodowej nr 100 celem przystosowania jej do ruchu pasażerskiego (budowa przystanków kolejowych w rejonie: Kraków Łobzów, ul. Prądnickiej, al. 29 Listopada, ul. Pilotów, ul. Mogilskiej, al. Pokoju, ul. Klimeckiego) oraz zmianę organizacji ruchu na linii nr 947 do Łęgu (z opcją przedłużenia w kierunku Złocienia);
• budowę lub modernizację przystanków kolejowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą i rozwiązaniami służącymi integracji transportu na terenie Krakowa, w tym: Kraków Prądnik Czerwony (w przygotowaniu), Kraków Żabiniec / Kraków Biały Prądnik, Kraków Grębałów (ul. Kocmyrzowska), Kraków Lubocza (nowa lokalizacja).
• poprawę dostępności istniejących przystanków, m.in.: Kraków Bronowice (budowa kładki dla pieszych nad ul. Armii Krajowej w kierunku ul. Wizjonerów); Kraków Łobzów (zapewnienie możliwości dojścia pieszego na perony przystanku kolejowego od strony wschodniej poprzez budowę niezbędnej infrastruktury od ul. Racławickiej lub poprzez budowę przejścia podziemnego na osi ul. Kijowskiej - ul. Wybickiego, co umożliwiłoby wygodny dostęp dla mieszkańców okolicznych osiedli m.in. nowego osiedla Piąta Dzielnica); Kraków Podgórze (budowa schodów i windy z peronu na kładkę pieszą); Kraków Płaszów (budowa schodów i windy z nowo wybudowanego peronu 4 na estakadę tramwajową); Kraków Bonarka (przedłużenie kładki pieszo-rowerowej poza obszar stacji kolejowej).

W apelu zwrócono uwagę również na realizację trzech kluczowych projektów (w ramach Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej - Kolej+ do 2029 r.) dotyczących budowy nowych połączeń kolejowych: Kraków - Olkusz, Kraków - Niepołomice, Kraków - Myślenice (projekt dokumentacyjny). W apelu znalazł się też wniosek o zapewnienie pełnego finansowania etapu budowlanego dla projektu Kraków - Myślenice poprzez dodanie tego zadania do Krajowego Programu Kolejowego.

W apelu wskazano też inne kluczowe zadania i działania:

• Konsekwentną i sprawną realizację przez PKP Polskie Linie Kolejowe największej inwestycji kolejowej w Polsce, polegającej na modernizacji linii kolejowej nr 104 Chabówka - Nowy Sącz oraz budowie linii kolejowej Podłęże - Szczyrzyc - Tymbark/Mszana Dolna. Zwrócono uwagę, że w ramach uzupełniania i pełnego wykorzystania potencjału nowej linii należy przeprowadzić również dodatkowe inwestycje obejmujące: budowę łącznicy Nowy Sącz Chełmiec - Nowy Sącz Biegonice umożliwiającej połączenie linii nr 104 z 96 w stronę Muszyny i granicy państwa; budowę nowego połączenia kolejowego pomiędzy Nowym Sączem a Krynicą, celem skrócenia czasu przejazdu do granicy państwa; dobudowę drugiego toru na linii nr 99 na odcinku Chabówka - Nowy Targ - Zakopane.
• Rozwój infrastruktury kolejowej w regionie, w tym: rewitalizację linii kolejowej nr 103 Trzebinia - Wadowice i 126 Chrzanów - Płaza; budowę nowych łącznic (np. linie nr 108 i 110, celem umożliwienia bezpośredniego wjazdu do Gorlic od strony Stróż, bez konieczności zmiany czoła pociągu; linie nr 94 i 103 Spytkowice Kępki - Miejsce); budowę nowych linii (np. linia nr 73 Busko-Zdrój - Tarnów; linia Miechów - Charsznica - Kozłów jako obejście tunelu kolejowego pod Białą Górą, z uwzględnieniem połączenia z linią nr 62 w kierunku Wolbromia); kompleksową rewitalizację linii kolejowej nr 117 na odcinkach wymagających przeprowadzenia takich prac.
• Zapewnienie wsparcia dla modernizacji i rewitalizacji obiektów dworcowych kolejowych poprzez ustanowienie dedykowanego programu dla ich właścicieli. Zaznaczono, że infrastruktura dworcowa może być inkubatorem lokalnych węzłów mobilności, tworząc warunki do integracji systemów transportu. Wskazano, że niezbędna jest również modernizacja infrastruktury (głównie torowej oraz peronowej) stacji i przystanków kolejowych, koniecznych dla zapewnienia obsługi pasażerów.
• Tworzenie programu zapewniającego wsparcie dla rozbudowy istniejących i powstania kolejnych węzłów przesiadkowych oraz obiektów typu park&ride, bike&ride przy stacjach i przystankach kolejowych, zwiększającego dostępność do transportu kolejowego.
• Rozbudowę infrastruktury kolejowej towarowej, celem zmniejszenia oddziaływania transportu na środowisko oraz stworzenie warunków sprzyjających wykorzystaniu i rozwojowi ekologicznego kolejowego transportu towarowego, poprzez budowę dedykowanej infrastruktury, zapewniającej bezpieczny i niezakłócony przewóz ładunków, m.in. zachodniej i południowej kolejowej obwodnicy Krakowa, towarowych terminali kolejowych, odtworzenie bocznic zakładowych.

W apelu znalazł się też wniosek o systemowe wsparcie finansowe na zakup i utrzymanie taboru kolejowego do realizacji wojewódzkich przewozów pasażerskich, w szczególności poprzez zaplanowanie w budżecie państwa środków finansowych z przeznaczeniem na zakup taboru kolejowego oraz zwiększenie środków na wsparcie projektów obejmujących nabywanie pojazdów, a także zapewnienie długookresowego planu finansowania zadań obejmujących zakup, utrzymanie i modernizację taboru dedykowanego do świadczenia regionalnych przewozów kolejowych.