Zbiorowe samobójstwo w Ameryce. Kulisy tragedii z 1997 roku

26 marca 1997 roku anonimowy telefon skierował służby do cichej, zamożnej dzielnicy Rancho Santa Fe w Kalifornii. Wewnątrz rozległej rezydencji funkcjonariusze natknęli się na scenę, która na zawsze zapisała się w historii kryminalistyki.

W pokojach znajdowały się ciała 39 osób, starannie ułożone na łóżkach i materacach. Każda z nich miała na sobie jednakowy czarny dres, nowe sportowe buty Nike oraz fioletowy całun zakrywający górną część ciała. Przy każdym ciele znaleziono małą torbę podróżną i banknot pięciodolarowy.

Szybko ustalono, że nie był to przypadek, lecz efekt skrupulatnie zaplanowanego samobójstwa zbiorowego. Wkrótce media na całym świecie zaczęły relacjonować szczegóły tej makabrycznej sprawy, a społeczeństwo amerykańskie zadało sobie pytanie: kim byli ci ludzie i co skłoniło ich do tak desperackiego kroku?

Centralną postacią tej historii był Marshall Applewhite, znany jako "Do". Wraz z Bonnie Nettles, pielęgniarką z Teksasu, założył Heaven’s Gate w połowie lat 70. XX wieku.

Applewhite był osobą charyzmatyczną, a jednocześnie pełną sprzeczności. Z jednej strony głosił apokaliptyczne wizje, z drugiej fascynował się technologią i tematyką pozaziemską. Po śmierci Nettles w 1985 roku Applewhite stał się jedynym liderem grupy i coraz bardziej radykalizował jej przekaz.

Applewhite przekonywał swoich wyznawców, że Ziemia stoi u progu zagłady, a jedyną drogą do "zbawienia" jest opuszczenie własnych ciał – traktowanych jako "pojazdy" – i przeniesienie się na wyższy poziom egzystencji. Według niego, szansą na to miała być podróż na pokładzie statku kosmicznego ukrytego za kometą Hale-Bopp, która wiosną 1997 roku była widoczna na niebie i wzbudzała ogromne zainteresowanie opinii publicznej.

Heaven’s Gate łączyło w sobie elementy chrześcijaństwa, apokaliptyzmu i science fiction. Członkowie grupy wierzyli, że ich dusze są przybyszami z innych planet, którzy powrócili na Ziemię, by przygotować się do "ewakuacji" na wyższy poziom istnienia.

Codzienne życie sekty podporządkowane było ścisłej dyscyplinie – obowiązywały surowe zasady dotyczące diety, ubioru, a nawet relacji międzyludzkich. Wielu członków poddało się dobrowolnej kastracji, by całkowicie odciąć się od "ziemskich pokus".

Grupa funkcjonowała w izolacji, unikała kontaktów ze światem zewnętrznym i komunikowała się głównie za pośrednictwem internetu, co na tamte czasy było nowatorskim rozwiązaniem. Applewhite wykorzystywał nagrania wideo i strony internetowe do głoszenia nauk oraz rekrutowania nowych wyznawców.

W ostatnich tygodniach przed tragedią członkowie Heaven’s Gate intensywnie przygotowywali się do "przejścia na kolejny poziom". Zakupili jednakowe ubrania i buty, przygotowali torby podróżne oraz banknoty – według niektórych interpretacji miały one symbolizować gotowość do podróży lub być formą opłaty za "przejście".

Samobójstwa odbywały się etapami, w grupach po kilka osób. Ci, którzy pozostawali przy życiu, dbali o to, by ciała zmarłych były ułożone z największą starannością, przykryte fioletowymi płachtami.

Proces ten trwał trzy dni. Ostatni członkowie grupy, w tym Applewhite, odebrali sobie życie na końcu, pozostawiając po sobie nagrania wideo, listy pożegnalne i instrukcje dla mediów. W ich przekonaniu, opuszczenie ciał było niezbędne, by dusze mogły wejść na pokład "statku kosmicznego" i rozpocząć nową egzystencję.

Odkrycie masowego samobójstwa wywołało w Stanach Zjednoczonych falę szoku i niedowierzania. Media szczegółowo relacjonowały każdy aspekt tragedii, analizując motywy i okoliczności działania sekty. Wiele uwagi poświęcono także roli internetu, który umożliwił Applewhite’owi podtrzymywanie kontaktu z członkami i szerzenie jego doktryny.

W kolejnych tygodniach eksperci od psychologii, religii i nowych ruchów religijnych próbowali wyjaśnić, jak doszło do tak głębokiego oddania i podporządkowania się jednej osobie. Wskazywano na mechanizmy manipulacji, izolacji oraz wspólnego urojenia, które w połączeniu z charyzmą lidera doprowadziły do tragedii.

Samobójstwo członków Heaven’s Gate pozostaje jednym z najbardziej wstrząsających przypadków w historii amerykańskich sekt. Wydarzenie to stało się przestrogą przed niekontrolowaną wiarą w charyzmatycznych liderów oraz zagrożeniami, jakie niesie izolacja od społeczeństwa.