Znowu przestawiamy zegarki. Skąd się wziął zwyczaj zmiany czasu i czy nadal ma jakikolwiek sens?

W nocy z 25 na 26 października ponownie przestawimy zegarki - z czasu letniego na zimowy. Od kilkunastu lat w debacie publicznej pojawia się kwestia zasadności przestawiania zegarków. Zwyczaj ten sięga czasów I wojny światowej, choć wprowadzenie czasu letniego postulował już w XVIII wieku Benjamin Franklin.
Kiedy zmiana czasu z zimowego na letni?Kiedy zmiana czasu z zimowego na letni?
Źródło zdjęć: © Pexels
Redakcja online

Czas to pieniądz - i to dosłownie

Jako czas bazowy (ten, który przynależy danemu państwu) obowiązuje czas zimowy. Zmiana na początku XX wieku miała na celu zaoszczędzenie zasobów energii. Niemcy i Austriacy wpadli na ten pomysł w czasie I wojny światowej. Pierwsza zmiana czasu na letni miała miejsce w 30 kwietnia 1916 roku. Szybko pomysł podchwyciły inne państwa. Dlaczego?
W tamtych czasach zmiana przedziału aktywności ludzkiej mocno wpływała na zużycie zasobów potrzebnych do produkcji światła. Dawało to wymierne korzyści. W Polsce czas letni obowiązywał z przerwami. Ostatnia zmiana (wprowadzenie) miała miejsce w 1977 roku. W tym roku zegarki przestawiamy o 2:00 w nocy 27 marca, ponieważ obecnie datą zmiany jest ostatni weekend tego miesiąca.

Czy zmiana czasu ma dalej sens?

Coraz częściej podnoszą się krytyczne głosy co do przestawiana dwa razy w roku czasu o godzinę. Warto wiedzieć, że dotyczy to mniejszości wśród państw świata - w głównej mierze Europy i USA (np. Hawaje, Rosja, Islandia nie przestawiają zegarków). Co ciekawe, w Stanach 15 marca 2022 roku przegłosowano w Senacie "Sunshine Protection Act", którego celem jest wyeliminowanie zmiany. Także UE optuje za tym rozwiązaniem.

Jako argumenty podaje się m.in. zmianę trybu życia, zmianę gospodarowania energią elektryczną (obecnie produkcja światła pochłania jej mniej niż komputery, lodówki, klimatyzacje itp.), rozstrój psychofizyczny ludzi w dniu zmiany i w najbliższym czasie po niej, problemy z ułożeniem rozkładów jazdy, lotów, pracy etc.

Zmiana czasu a zegarki. Tu potrzeba delikatności

Niezależnie od tego, czy jesteśmy za, czy przeciw zmianie czasu na letni - wskazówki trzeba przestawić. Zmiana w elektronicznych zegarkach bywa niejednokrotnie trudniejsza niż w ich mechanicznych odpowiednikach. Te ostatnie jednak wymagają specjalnego traktowania.

- Co do zasady, przy mechanicznych zegarkach z kalendarzem i innym dodatkowymi funkcjami oraz przy starych modelach trzeba zawsze "kręcić" do przodu - mówi Grzegorz Janikowski zegarmistrz z Chorzowa.

O ile przy wiosennej zmianie nie ma z tym problemu, o tyle przy zmianie z czasu letniego na zimowy należy zwrócić na to szczególną uwagę. Rzemieślnik radzi także, aby używać pokrętła zawsze z wyczuciem i delikatnością. Mechanizm jest delikatny i precyzyjny.

- Często po zmianie czasu przychodzą do nas klienci z różnymi usterkami. Są one związane z nieumiejętnym przestawianiem wskazówek - dodaje zegarmistrz.

Pierwotnie artykuł opublikowano w marcu 2022 roku. Autorem materiału jest Mateusz Czajka.

Wybrane dla Ciebie
Bojan: Trwa jubileuszowy, XX Turniej KGW Województwa Pomorskiego. Do Bojana zjechały panie ze wszystkich powiatów regionu
Bojan: Trwa jubileuszowy, XX Turniej KGW Województwa Pomorskiego. Do Bojana zjechały panie ze wszystkich powiatów regionu
Poznań: Nocny pożar pod miastem. Objął ok 200m2 powierzchni
Poznań: Nocny pożar pod miastem. Objął ok 200m2 powierzchni
Legnica: Wojciech Morawiec i jego „Gawędy o… Piastach Legnickich” w bibliotece
Legnica: Wojciech Morawiec i jego „Gawędy o… Piastach Legnickich” w bibliotece
Kielce: Uroczysta przysięga 63 żołnierzy na Bukówce
Kielce: Uroczysta przysięga 63 żołnierzy na Bukówce
Kraków: Tramwaje wreszcie wróciły na Wzgórza Krzesławickie. Nie poznacie teraz tej pętli! Trwa budowa dworca autobusowego
Kraków: Tramwaje wreszcie wróciły na Wzgórza Krzesławickie. Nie poznacie teraz tej pętli! Trwa budowa dworca autobusowego
Szczecin: Zatrzymano mężczyznę poszukiwanego za śmiertelny wypadek. Teraz już nie uniknie kary
Szczecin: Zatrzymano mężczyznę poszukiwanego za śmiertelny wypadek. Teraz już nie uniknie kary
Wzdół Kolonia: Tragiczny wypadek w miejscowości. W zderzeniu dwóch samochodów zginęli dwaj mężczyźni
Wzdół Kolonia: Tragiczny wypadek w miejscowości. W zderzeniu dwóch samochodów zginęli dwaj mężczyźni
Myślenice: Poważny wypadek na zakopiance. Na miejscu wszystkie służby. Duże utrudnienia w ruchu
Myślenice: Poważny wypadek na zakopiance. Na miejscu wszystkie służby. Duże utrudnienia w ruchu
Gorzów: Motocyklista uderzył w drzewo pod miastem
Gorzów: Motocyklista uderzył w drzewo pod miastem
Wieluń: Ostatni weekend przed Dniem Wszystkich Świętych na cmentarzu. Mieszkańcy porządkują groby bliskich
Wieluń: Ostatni weekend przed Dniem Wszystkich Świętych na cmentarzu. Mieszkańcy porządkują groby bliskich
Warszawa: Poważna awaria wodociągowa na Bielanach. Zapadł się chodnik i jezdnia
Warszawa: Poważna awaria wodociągowa na Bielanach. Zapadł się chodnik i jezdnia
Grudziądz: Tak wyglądała akcja Drzwi Otwarte Centrum Edukacji Ekologicznej 2025
Grudziądz: Tak wyglądała akcja Drzwi Otwarte Centrum Edukacji Ekologicznej 2025