Zwrot akcyzy rolniczej nie jest bezpieczny. Komornik może ją zająć
Chodzi o odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości z 18 lipca 2025 r. na wniosek zarządu Warmińsko–Mazurskiej Izby Rolniczej. Izba chciała wiedzieć, czy zwrot akcyzy rolniczej jest wolny od zajęcia przez komornika i złożyła do resortu sprawiedliwości wniosek o interpretację przepisów.
Czego nie może zająć rolnikowi komornik?
Art. 8291 Kodeksu postępowania cywilnego zawiera wyszczególnienie zwierząt, maszyn i materiału siewnego, które są zwolnione od zajęcia komorniczego. Co ważne, katalog ten jest wyczerpujący. Oznacza to, że komornik nie może zająć tylko takich zwierząt i rzeczy w gospodarstwie rolnym, jakie wymienia art. 8291 Kodeksu postępowania cywilnego.
Przykładowo komornik nie może prowadzić egzekucji z:
- posiadanych przez rolnika zwierząt gospodarskich,
- silosów na zboże i pasze,
- materiału siewnego, zboża,
- podstawowych maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych, w liczbie niezbędnej do pracy w gospodarstwie rolnym dłużnika,
- nawozów, środków ochrony roślin oraz środków wspomagających uprawę roślin, w ilości niezbędnej na dany rok gospodarczy dla gospodarstwa rolnego dłużnika.
Ponadto, art. 54a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. — Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 1646, z późn. zm.) wskazuje świadczenia wolne od zajęcia komorniczego. Chodzi tu między innymi o alimenty, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, świadczenia z opieki społecznej. Wskazany wyżej art. 54a Prawa bankowego również nie wymienia zwrotu akcyzy rolniczej.
Ze wskazanych wyżej przepisów Kodeksu postępowania cywilnego i Prawa bankowego wynika zatem, że komornik może prowadzić egzekucję ze zwrotu akcyzy na paliwo.
Zwrot akcyzy rolniczej nie jest wolny od egzekucji komorniczej
Jak wygląda zajęcie komornicze pieniędzy?
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśliło, że zajęcie zwrotu akcyzy za paliwo należy rozpatrywać w dwóch aspektach:
- w ramach egzekucji z rachunku bankowego,
- w ramach egzekucji z innych wierzytelności.
W przypadku wierzytelności z rachunku bankowego komornik kieruje wezwanie do banku, w którym dłużnik posiada rachunek. Następnie przekazaniu podlegają wszystkie pieniądze znajdujące się na rachunku w chwili zajęcia, a także środki, które wpłyną po zajęciu. Co ważne, obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości sprawdzenia przez komornika źródła pochodzenia pieniędzy na koncie.
Jeśli natomiast chodzi o egzekucję przez komornika z innych wierzytelności, komornik kieruje zajęcie do podmiotu, który jest zobowiązany względem dłużnika. Chodzi tu przykładowo o wierzytelności z umów sprzedaży, dostawy towaru, umów zlecenia, czy umowy o dzieło.
Zwrot akcyzy za paliwo — resort sprawiedliwości nie planuje jej zwolnienia spod egzekucji
Resort sprawiedliwości poinformował, że nie planuje zmian w prawie w celu zwolnienia spod egzekucji zwrotu akcyzy za paliwo dla rolników. Poszerzany jest natomiast stale katalog nowych świadczeń socjalnych wolnych od egzekucji komorniczej. Ponadto płaca minimalna wolna od egzekucji stale rośnie. Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości uważa, że nie jest celowe wprowadzenie zwolnienia spod egzekucji komorniczej zwrotu akcyzy za paliwo.
