Żyzność gleby – element skutecznej strategii rolniczej

Jak wskazuje raport The State of Soils in Europe 2024, aż 63% gleb w UE ulega degradacji, co podkreśla pilną potrzebę ich ochrony oraz edukacji w zakresie zrównoważonego gospodarowania. Kampania realizowana przez Polskie Stowarzyszenie Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności w ramach programu PIB Soil Improvement Poland, ma na celu podnosić świadomość w tym obszarze oraz promować praktyki sprzyjające długofalowemu zachowaniu zdrowia i żyzności gleb.
 Żyzność gleby – element skutecznej strategii rolniczej. Fot. AgroNews
Agata Molenda

Żyzność gleby – drogowskaz do lepszych plonów i zdrowych gleb

Żyzność gleby stanowi podstawowy miernik jej jakości, definiowany jako jej zdolność do zaspokajania potrzeb roślin. W praktyce oznacza to dostarczanie roślinom niezbędnych składników pokarmowych, wody, powietrza oraz odpowiednich warunków cieplnych. Wyższa żyzność gleby pozwala rolnikom osiągać optymalne plony przy minimalnych nakładach na nawozy mineralne, ochronę roślin i uprawę gleby. Tym samym żyzność jest kluczowym czynnikiem determinującym opłacalność produkcji rolnej.

Jednak intensywne rolnictwo konwencjonalne w ostatnich dekadach przyczyniło się do utraty żyzności wielu gleb, wskutek np. oddzielenia produkcji roślinnej od zwierzęcej, co spowodowało rzadsze stosowanie nawozów organicznych, niezbędnych dla utrzymania materii organicznej i obiegu składników odżywczych w glebie. Ponadto, uproszczone zmianowanie roślin oraz nadmierne wykorzystywanie biomasy, jak np. słomy na cele energetyczne, dodatkowo pogłębiły problem.

Potrzebna jest edukacja i nowe podejście do zarządzania żyznością gleby

Aby zatrzymać degradację gleb, niezbędna jest edukacja oraz nowe podejście do zarządzania żyznością gleby. Infografika opracowana przez Polskie Stowarzyszenie Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności przedstawia kompleksowe podejście do tematu, uwzględniając cztery kluczowe kategorie wpływające na jakość gleby:

  1. Żyzność chemiczna – obejmuje pH gleby, zasobność w makro- i mikroelementy, pojemność sorpcyjną oraz obecność substancji toksycznych. Wysoka żyzność chemiczna zapewnia odpowiednią ilość składników odżywczych dla roślin.
  2. Żyzność fizyczna – dotyczy struktury gleby i podglebia, stosunków wodno-powietrznych oraz obecności mikroorganizmów. Dobre parametry fizyczne gleby, takie jak przepuszczalność wody czy optymalna gęstość, wspierają zdrowy rozwój korzeni i procesy glebowe.
  3. Żyzność wodna – odnosi się zdolności gleby do retencji wody, jej podsiąkania oraz infiltracji. Zawartość materii organicznej i lokalne warunki wodne mają tutaj decydujące znaczenie, szczególnie w kontekście zmieniającego się klimatu.
  4. Żyzność biologiczna – wynikająca z aktywności mikroorganizmów, procesów rozkładu materii organicznej oraz obecności roślin poplonowych. Jest ona szczególnie ważna dla regeneracji gleby i utrzymania jej naturalnych funkcji.

Problemy wynikające z utraty żyzności gleby

Intensywne rolnictwo, w połączeniu z niewłaściwymi praktykami, prowadzi do powstania „spirali utraty żyzności” gleb. Wywożenie biomasy, zubożenie rodzaju i ilości mikroorganizmów oraz nadmierne nawożenie mineralne przyczyniają się do przyspieszonej mineralizacji materii organicznej i utraty cennej próchnicy. W efekcie gleby stają się mniej produktywne i wymagają coraz większych nakładów na ich odżywianie i ochronę. Z pomocą nowych technik, takich jak precyzyjne dozowanie nawozów, innowacyjne technologie cyfrowe, przy prawidłowym zmianowaniu roślin, problem ten można skutecznie ograniczyć.

Zdrowe i produktywne gleby

"Materia organiczna gleby odgrywa szczególnie ważną rolę w poprawie retencji wody oraz tworzeniu optymalnych warunków dla wzrostu roślin. Jej jakość i ilość determinują opłacalność i stabilność produkcji rolnej.” – podkreśla dr inż. Jerzy Próchnicki, Członek Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności.

Długoterminowa żyzność gleby wymaga zrozumienia i zintegrowanego zarządzania czterema rodzajami żyzności. Dbałość o strukturę gleby, zawartość materii organicznej i rozwój organizmów glebowych to fundamenty budowania zdrowych, produktywnych gleb.

Kampania promująca cyfryzację w rolnictwie, realizowana w ramach projektu Partners for International Business (PIB) „Soil Improvement Poland”, ma na celu zwiększenie świadomości i edukację w zakresie nowoczesnych technologii rolniczych oraz przyczynić się do poprawy jakości gleb i zwiększenia efektywności produkcji. Więcej informacji oraz materiały edukacyjne dostępne są na stronie www.polskiegleby.pl .

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Staszów: Pieszy maraton  "Po Krainie Bizonów”. Na trasie 150 osób
Staszów: Pieszy maraton "Po Krainie Bizonów”. Na trasie 150 osób
Senackie komisje łagodzą ograniczenia dla wiatraków i zamrażają ceny prądu
Senackie komisje łagodzą ograniczenia dla wiatraków i zamrażają ceny prądu
Katowice: Letni Ogród Teatralny zaprasza na weekend pełen śmiechu
Katowice: Letni Ogród Teatralny zaprasza na weekend pełen śmiechu
Konin: Przed biblioteką stanął książkomat. Urządzenie zdobią twarze
Konin: Przed biblioteką stanął książkomat. Urządzenie zdobią twarze
Powiat dąbrowski:  Dwie osoby ranne i uszkodzony słup energetyczny
Powiat dąbrowski: Dwie osoby ranne i uszkodzony słup energetyczny
Kraków: Tragedia na Bagrach. Utonął mężczyzna. Dramatyczna akcja WOPR
Kraków: Tragedia na Bagrach. Utonął mężczyzna. Dramatyczna akcja WOPR
Warszawa: Ponad 200m2 rozrywki. Oto nowości w galerii handlowej. Jedna z nich jest szczególnie interesująca
Warszawa: Ponad 200m2 rozrywki. Oto nowości w galerii handlowej. Jedna z nich jest szczególnie interesująca
Nawóz z resztek to prawdziwa bomba odżywcza dla roślin. Zrób go sam
Nawóz z resztek to prawdziwa bomba odżywcza dla roślin. Zrób go sam
Gwiazdor, który wyglądał jak kloszard. Damian Damięcki i niezwykła opowieść o uczuciu, które wywalczył
Gwiazdor, który wyglądał jak kloszard. Damian Damięcki i niezwykła opowieść o uczuciu, które wywalczył
Korea Południowa: Nauczyciel i ojciec ucznia próbowali nocą włamać się do szkoły. Nie uwierzysz, co chcieli ukraść
Korea Południowa: Nauczyciel i ojciec ucznia próbowali nocą włamać się do szkoły. Nie uwierzysz, co chcieli ukraść
Białystok: 36-latka uciekła ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego
Białystok: 36-latka uciekła ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego
Gdańsk: Para 19-latków zatrzymana za handel narkotykami
Gdańsk: Para 19-latków zatrzymana za handel narkotykami