Oto typowe objawy cukrzycy. Duże pragnienie to jeden z objawów
Cukrzyca rozwija się często podstępnie, dlatego łatwo przeoczyć jej pierwsze symptomy. Organizm wysyła jednak sygnały ostrzegawcze, które warto znać, by w porę zareagować
Cukrzyca to tak zwana choroba cywilizacyjna. Oznacza to, że występowanie i szerzenie się tej choroby związane jest z nawykami społecznymi, wynikającymi z postępu na świecie. Nawyki te nie są korzystne dla naszego zdrowia. To między innymi łatwy dostęp do niskiej jakości i wysoko przetworzonego jedzenia, a przede wszystkim niski poziom lub brak aktywności fizycznej.
Choroby cywilizacyjne, które sieją największe spustoszenie w liczebności populacji (powodują najwięcej zgonów) to m.in. choroby układu krążenia oraz te powiązane z nieprawidłową dietą.
Cukrzyca jest to choroba cywilizacyjna, przewlekła, charakteryzuje się ciągłym podwyższonym poziomem cukru we krwi (hiperglikemią). Za produkcję, przetwarzanie i wykorzystywanie cukru i pozyskiwanej z niego energii odpowiada (w uproszczeniu) trzustka i produkowana przez nią insulina. U osoby chorej na cukrzycę praca trzustki jest zaburzona. Nie powstaje wystarczająca ilości insuliny albo też insulina jest, ale organizm nie potrafi jej prawidłowo wykorzystać. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem i niewydolnością różnych narządów: oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.
Zachorowalność na cukrzycę w Polsce i na świecie
W Polsce z diagnozą cukrzycy jest około 3 milionów osób, z czego większość ma cukrzycę typu 2. Dodatkowo ok. 5 mln Polaków jest w stanie przedcukrzycowym, co oznacza, że mają podwyższone ryzyko rozwoju choroby.
Liczba chorych stale rośnie. W 2017 r. było ok. 2,7 mln osób z zarejestrowaną cukrzycą; natomiast dane za rok 2022 mówią już o ponad 3,1 mln chorych.
Globalnie, według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF), w 2021 roku cukrzyca dotyczyła około 537 milionów dorosłych na świecie, a prognozy mówią, że do 2030 r. ta liczba ma wzrosnąć do około 643 milionów, a do 2045 r. do 783 milionów.
Po czym poznać, że masz cukrzycę?
Najbardziej znanym objawem jest wzmożone pragnienie. Jednak jest więcej symptomów, które mogą świadczyć o tym, że chorujesz na cukrzycę. Oto typowe objawy cukrzycy - zobacz w galerii:
Typy cukrzycy i ich przyczyny
Cukrzyca typu 1 - To choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje i niszczy komórki beta trzustki produkujące insulinę, co prowadzi do jej całkowitego niedoboru. Objawia się zwykle nagle, często u dzieci, młodzieży lub młodych dorosłych. Wymaga terapii insulinowej od momentu rozpoznania.
Cukrzyca typu 2 - To najczęstszy typ cukrzycy, stanowiący ok. 80-90 % przypadków w Polsce. Powstaje wskutek kombinacji insulinooporności (gdy tkanki ciała słabiej reagują na insulinę) oraz stopniowego zmniejszania zdolności trzustki do jej produkcji. Do czynników ryzyka należą: nadwaga (szczególnie otyłość brzuszna), siedzący tryb życia, nieprawidłowa dieta, wiek oraz obciążenia genetyczne.
Inne formy cukrzycy - Obejmują np. cukrzycę ciążową (ujawnianą w ciąży), cukrzycę monogenową (np. MODY), cukrzycę wtórną - spowodowaną przez inne choroby lub leki. Istnieją też formy pośrednie, np. stan przedcukrzycowy, który nie jest pełną cukrzycą, lecz znacznie zwiększa ryzyko jej rozwoju.
