Zawał serca nie zawsze daje się poznać przez ból w klatce piersiowej — te objawy mogą być różnorodne i czasem mylące

Zawał serca, zwany także ostrym zespołem wieńcowym, to nagłe niedokrwienie części mięśnia sercowego spowodowane najczęściej zablokowaniem tętnicy wieńcowej przez skrzeplinę powstałą w wyniku pęknięcia blaszki miażdżycowej. Brak szybkiej interwencji medycznej prowadzi do nieodwracalnej martwicy komórek mięśnia sercowego już po kilkunastu minutach.

Ryzyko zawału serca zwiększają czynniki genetyczne, palenie tytoniu, przewlekły stres, brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta oraz niekontrolowane nadciśnienie tętnicze. Dodatkowo cukrzyca i zaburzenia gospodarki lipidowej istotnie podnoszą prawdopodobieństwo wystąpienia zawału. Choroba ta nie dotyczy wyłącznie osób starszych – coraz częściej diagnozuje się ją u młodszych pacjentów.

Choć klasycznym objawem jest ból w klatce piersiowej, nie zawsze występuje u wszystkich chorych. U kobiet, osób starszych oraz pacjentów z cukrzycą symptomy mogą mieć postać duszności, osłabienia, zawrotów głowy, nudności czy bólu promieniującego do barku, ramienia lub szczęki. Znajomość tych nietypowych symptomów jest kluczowa, ponieważ szybkie rozpoznanie może uratować życie.

Zawał serca im szybciej zostanie zdiagnozowany, tym większa szansa na powrót do zdrowia. Dlatego warto obserwować siebie i reagować na wszelkiego rodzaju nietypowe objawy. Najbardziej charakterystycznym jest ból w klatce piersiowej. Występuje on w zdecydowanej większości przypadków zawału serca. Ból ten jest nasilony, nagły, dławiący, piekący, ściskający lub gniotący. U 10 proc. chorych ból może być ostry i kłujący. Ból w klatce piersiowej narasta stopniowo i trwa powyżej 20 minut. Jest on odczuwalny na większym obszarze, zlokalizowany zamostkowo lub po lewej stronie klatki piersiowej, a rzadziej po prawej stronie lub w jamie brzusznej. 

Duszność (bez bólu w klatce piersiowej)

– Może wystąpić nagła trudność w oddychaniu, nawet w spoczynku.

Silne zmęczenie lub osłabienie

– Utrzymujące się lub nagłe, nieproporcjonalne do wysiłku, często zgłaszane przez kobiety.

Nudności, wymioty, zgaga

– Mogą przypominać zatrucie pokarmowe lub niestrawność.

Zimne poty

– Pojawiają się nagle, są lepkie i obfite, bez wyraźnej przyczyny.

Zawroty głowy, omdlenie lub uczucie „pustki w głowie”

Ból w nietypowych miejscach

– Promieniujący do:

• szyi

• żuchwy

• pleców

• barku lub ramienia (częściej lewego)

– Czasem odczuwany jako ucisk, palenie, ciężar, a nie typowy „ból”.

Uczucie lęku lub paniki

– Często opisywane jako „poczucie nadchodzącej śmierci”, bez racjonalnej przyczyny.

Kołatanie serca, nieregularny rytm serca

Kaszel lub uczucie duszności przypominające astmę (rzadko)