Zastrzyk Zdrowia: "Okres przedmenopauzalny i menopauzy to zupełnie nowy etap dla kobiety"

Menopauza – to temat wciąż tabu. Jak zmienia się dziś podejście kobiet do tego etapu życia?
To etap życia, który musimy zaakceptować, ale zmieniło się to, że kobiety zaczęły o tym mówić. Przede wszystkim w gabinecie lekarskim. Zajmuję się medycyną estetyczną i mam dobry kontakt z pacjentkami, które właśnie w tym wieku pojawiają się u mnie. To czas, kiedy zaczynają pierwsze objawy menopauzy i kobiety bardzo chętnie o tym rozmawiają. To często czas, kiedy kobieta chce coś zmienić w swoim życiu. Niekoniecznie chce się poddać procesom fizjologicznym, które następują w jej organizmie. Dla mnie jako lekarki i jako kobiety to bardzo dobry sygnał i chcę pochwalić panie, które angażują się coraz bardziej w to, żeby pomóc sobie w tym okresie.

Jakie są pierwsze objawy menopauzy, które kobiety najczęściej ignorują?
To jest trudny aspekt tego tematu, bo objawy występują w bardzo szerokim spektrum. Wymienia się przede wszystkim bóle pleców ,mgłę mózgową. Okres covidu trochę zakrył nam ten drugi objaw, to nie do końca jest objaw tylko pocovidowy. Dodatkowo zapominanie, rozdrażnienie, nerwowość, częste chodzenie do toalety, wstawanie w nocy, bezsenność i charakterystyczne zlewne poty. One w tej chwili nie są już tak angażujące kobiety, z tym potrafimy sobie radzić. Część pań wskazują jako pierwszy objaw osłabienie i rozdrażnienie. To są zwykle te podstawowe objawy, które zaczynają nam przeszkadzać.

Czy menopauza musi oznaczać „koniec młodości”, czy wręcz przeciwnie – może być nowym początkiem?
Uważam, że okres przedmenopauzalny i menopauzy to zupełnie nowy etap dla kobiety i chciałabym jako lekarka promować przygotowanie do tego etapu. I nie tylko przygotowanie fizyczne, psychiczne, ale też także estetyczne. Ważne jest żebyśmy umiały się zaakceptować. Kobieta zmienia się nie tylko fizycznie, ale mentalnie. Trzeba do tego podejść z dużym respektem i z szacunkiem. Bywa, że kobiety, które były szalone, które były bardzo aktywne sportowo mogą nagle się zmienić. To nie oznacza, że są na gorszym etapie życia, tylko na zupełnie nowym. Z opowieści moich pacjentek, a także z mojego osobistego doświadczenia, muszę powiedzieć, że jest to naprawdę ciekawy czas. Jesteśmy zrealizowane zawodowo, rodzinnie, dzieci mamy najczęściej już odchowane i to jest ten moment żebyśmy się skupiły na sobie.

W jakim wieku warto zacząć przygotowywać organizm do okresu menopauzy?
To przygotowanie jest bardzo istotne. Ostatnim dzwonkiem do tego, żebyśmy zaczęły o tym myśleć, to jest czterdziesty trzeci rok życia. Doniesienia medyczne mówią nam o tym, że proces menopauzy ,spadku hormonalnego, zwolnienia i rozpoczęcia procesu starzenia to trzydziesty ósmy rok życia.

Jak styl życia wpływa na przebieg menopauzy – dieta, aktywność fizyczna, sen?
Ten styl życia jest ogromnie ważny, ale to co najważniejsze, to dieta. Często o tym zapominamy będąc zmęczone życiem, stresem, aktywnością zawodową. W tym czasie należy mocniej zaangażować się w dbanie o prawidłowy proces żywieniowy. I nawet mocniej, niż kiedy byłyśmy w okresie rozrodczym dlatego, że organizm już nie wybacza nam błędów. Pacjentki często dzielą się w gabinecie swoimi doświadczeniami- „pani doktor, kiedyś mogłam zjeść lody wieczorem i nic się nie działo, teraz już to odczuwam, jest mi ciężko, nabieram wody” - słyszę. I dlatego w tym etapie naszego życia trzeba stosować dietę przeciwzapalną, odpowiednie suplementy, nie zaniedbywać aktywności fizycznej. Ta aktywność tez powinna się zmienić. Ważniejsze staja się ćwiczenia siłowe, bo musimy rozbudować mięśnie. Stosujemy dietę białkową, odstawiamy fruktozę czyli owoce i używki.

Czy istnieje „złota recepta” na spowolnienie procesów starzenia w okresie menopauzalnym?
Nie ma takiej recepty. Każda z nas jest indywidualna, każda z nas jest wyjątkowa i to chciałabym, żebyśmy zapamiętały. To jest moje przesłanie dla tych wszystkich pań, które wchodzą, czy już są w okresie menopauzy. Jednak standardy dotyczące trzymania diety, aktywności fizycznej - to są podstawy. Ten trend wśród pan mieszkających w dużych miastach już obserwujemy, może trochę inaczej jest w mniejszych miejscowościach. Spojrzenie na siebie jako na kogoś wyjątkowego, zadbanie o siebie mentalne, emocjonalne jest bardzo ważne. Czasami potrzebne jest wsparcie psychologa, czasami wymagamy wsparcia coacha i nie wstydźmy się tego. Kobieta w okresie menopauzy to nie jest gorsza kobieta. Bardzo często kobiety mi mówią- „pani doktor, zostałam zostawiona, wymieniona na nowszy model”, a to tylko znaczy, że ten mężczyzna nie był wart tego, że oddałyśmy się mu w pełni. Uważam, że ten czas jest dla nas bardzo atrakcyjny.

Jakie znaczenie ma równowaga hormonalna i czy każda kobieta powinna rozważyć terapię hormonalną?
Niestety nie jest to takie proste. Hormonalna terapia zastępcza nie jest dla wszystkich kobiet. Przede wszystkim musi być zalecona przez lekarza, najlepiej ginekologa bądź endokrynologa. To są lekarze, którzy się tym zajmują. Istnieją przeciwwskazania, duże ryzyko onkologiczne, dlatego bardzo ważny jest wywiad. Bardzo ważna jest postura i wygląd pacjentki. Czasami trzeba najpierw uzyskać utratę wagi, dopiero potem rozmawiać o hormonalnej terapii zastępczej, trzeba wyeliminować wszystkie zagrożenia. Namawiam panie do wizyt u lekarzy i to jest najważniejsze.

W jaki sposób stres i emocje wpływają na kobiece zdrowie w tym okresie życia?
Stres nie jest naszym przyjacielem, niszczy kolagen, elastyny, ale też wyczerpuje naszą aktywność. Jeżeli chodzi o narządy wewnętrzne stres powoduje, że nie możemy spać, inaczej trawimy. W okresie menopauzy, kiedy jesteśmy narażone na stres hormonalny, nie mamy stabilizacji hormonalnej powinniśmy jak najwięcej się wyciszać. Pacjentki szukają na to sposobu, często jest to joga, medytacja, czy też ćwiczenia, które są ćwiczeniami spowolnionymi. To nie taka duża aktywność sportowa, ona nie jest już naszym przyjacielem. Zmiana tej aktywności jest bardzo istotna.

Czy menopauza ma wpływ na naszą skórę, włosy, sylwetkę? Co możemy robić, żeby zachować młody wygląd?
Nie będziemy wyglądać jak w wieku 20 lat, nasza skóra na pewno nie zareaguje spektakularnie nawet na najlepsze osiągnięcia technologii medycyny estetycznej. Dbajmy o siebie poprzez dobre żywienie, suplementację. Ta suplementacja powinna być ustawiona na podstawie badań. Nie chodzi o to by kupić w aptece suplementy z reklam. Zbadajmy czego mamy niedobory. Ale przede wszystkim bądźmy szczęśliwe, po prostu bądźmy szczęśliwe.

Jakie zabiegi z zakresu medycyny estetycznej są dziś najczęściej wybierane przez kobiety 45+?
Numerem jeden cały czas jest toksyna botulinowa, która jest bezpieczną substancją. Jeśli jest zabiegiem wykonywanym przez specjalistę, w odpowiednich warunkach to jest to jeden z najlepszych zabiegów dla poprawy wyglądu dla pań w tym wieku. Świetne są technologie laserowe, radiofrekwencja, stymulatory. Czyli nie wypychamy już , nie pompujemy skóry, nie liftingujemy tak mocno jak kiedyś, nie zmieniajmy rysów twarzy. Podejście medycyny estetycznej bardzo się zmieniło przez ostatnie lata. Oczywiście chcemy kondycjonowania skóry, chcemy tworzyć ładny, zdrowy wygląd, ale niekoniecznie z dużymi zmianami rysów twarzy. Niestety wiele kobiet dalej chce takich zmian, to nas jako lekarzy niepokoi. Myślę, że to jest ogromna praca dla psychologów i coachów, która wynika z nieakceptacji. Dbamy o jakość skóry, o to by była czysta, dobrze napięta. To, że pojawiają się drobne, małe zmarszczki uważam, że dodaje nam to uroku.

Jak rozpoznać moment, kiedy warto sięgnąć po wsparcie medycyny estetycznej, a kiedy wystarczą domowe metody?
Domowe sposoby wystarczają na sam początek. Chciałabym, żeby każda córka była uczona tego przez swoją mamę, babcie, bo tak tworzy się dobre nawyki. Przede wszystkim stosowanie kremu, odpowiednich maseczek. Mamy teraz bogatą gamę produktów, ceny są też bardzo zrównoważone, można naprawdę wybierać i przebierać. Ten moment kiedy widzimy skórę suchą, kiedy mamy oznaki chorobowe, wiotkość skóry, to jest moment kiedy już powinniśmy zacząć szukać wsparcia. Nie zawsze jest to związane z okresem przed czy menopauzalnym, czasami występuje wcześniej.

Dlatego należy wtedy udać się na konsultację i wcale nie musi być to lekarz, może być to dobrze wykwalifikowany kosmetolog. Warto wtedy zasięgnąć opinii co należałoby zrobić, a potem dopiero korzystać z usług lekarza czy też technologii. Przygotowuję ebooka, który będzie podsumowaniem w jakim wieku i kiedy należy zacząć spotkania z medycyną estetyczną, kiedy z kosmetologią, jakich produktów należy używać. Myślę, że to będzie dobra podpowiedź dla wszystkich kobiet, które są zainteresowane tymi problemami.

Jak wygląda „holistyczne podejście” do kobiety w wieku okołomenopauzalnym – czy lekarze różnych specjalizacji współpracują ze sobą?
Zdecydowanie numerem jeden są ginekolodzy i tutaj zmienia się bardzo empatia lekarzy. Jest dużo lepiej, lekarze są bardziej otwarci by pomagać kobietom, wsparcie dla kobiet jest bardzo duże. Drugim lekarzem, który może zająć się pacjentką jest endokrynolog. Problemem jest to, że jest to trudno dostępna specjalizacja, nie zawsze szybko dostępna na NFZ, ale tych wizyt nie musi być dużo, mogą być w dużych odstępach czasowych i należy z nich korzystać. No i certyfikowany lekarz medycyny estetycznej. Jest on w stanie również pomóc kobiecie przejść ten okres.

Co Pani doktor sądzi o trendzie „aging gracefully” – starzeniu się z godnością, ale bez rezygnacji z dbania o siebie?
Jestem za i uważam, że wykonanie zabiegów medycyny estetycznej nie zaburzy tej zgodności. Starzenie się z godnością to brak przerysowania, to naturalny wygląd. Spotykam się zagranicą z takimi pacjentkami, ale też spotykam się już w tej chwili w Polsce. Zmieniają się trendy. Do niedawna modne na przykład duże wielkie usta , w tej chwili stawiamy na naturalność. Im bardziej naturalna pacjentka, tym korzystniejszy efekt i wygląd. Tego pacjentki już w tej chwili zaczynają oczekiwać. Starzenie się z godnością nie dyskwalifikuje medycyny estetycznej. Jeżeli ktoś nie chce korzystać z takich zabiegów, to sugeruję zabiegi nawilżające, które w ogóle nie są związane z silną ingerencją zastrzyków, technologii. Myślę też, że obecna technologia laserowa zapewnia małą inwazyjność dla pacjentek. Technologia laserowa pomaga pacjentkom uzyskiwać ładny wygląd w trybie bezpiecznym i łagodnym. Można to połączyć z naturalnym procesem starzenia.

Dr Katarzyna Grudzień - dyplomowana specjalistka medycyny rodzinnej Śląskiej Akademii Medycznej, absolwentka Podyplomowej Szkoły Kosmetologii Lekarskiej w Krakowie oraz absolwentka kierunku Zarządzania Służbą Zdrowia Politechniki Gliwickiej. Promotorka nowych technologii laserowych, smartagingu oraz teorii longevity. Od kilku lat prowadzi jeden z pierwszych w regionie ośrodków medycyny estetycznej i przeciwstarzeniowej Liftmed w Rybniku. Członkini Sekcji Medycyny Estetycznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (SME PTL) oraz Polskiego i Europejskiego Stowarzyszenia Medycyny Przeciwstarzeniowej i Antiaging.