Zespół suchego oka - połowa populacji zmaga się z uciążliwą dolegliwością

- Wyniki naszych badań ujawniają znaczną grupę pacjentów cierpiących bez żadnej pomocy. Europejski kwestionariusz badał, dlaczego ludzie nie szukają leczenia. Wielu uważa suchość oczu za naturalny element starzenia i coś, co trzeba po prostu znosić. Jako lekarza szczególnie mnie to niepokoi, bo zwykła kropla nawilżająca mogłaby przynieść znaczną ulgę - ale wiele osób nawet nie prosi o pomoc - mówi dr Piotr Woźniak, chirurg refrakcyjny i specjalista w leczeniu suchego oka w klinikach okulistycznych Optegra w Warszawie.

- W badaniu NESTS (Needs Unmet in Dry Eye: Symptoms, Treatment and Severity, ponad 5 tys. uczestników) stwierdziliśmy, że 58 proc. populacji ogólnej zgłaszało objawy zespołu suchego oka, a tylko jedna na pięć osób otrzymała formalną diagnozę od lekarza - mówi dr Woźniak. - Duża skala tego badania sprawia, że wyniki są wiarygodne - dodaje.

Najbardziej uderzający był fakt, że aż jedna trzecia pacjentów doświadczała objawów przez ponad pięć lat, zanim zwróciła się po pomoc. NESTS wykazało również, że około połowa chorych odczuwa objawy każdego dnia. Opóźnienia w poszukiwaniu leczenia są niepokojące, zwłaszcza że zespół suchego oka to choroba postępująca, a wczesna interwencja może zapobiec błędnemu kołu stanów zapalnych.

Inne wyniki NESTS pokazały, że 60 proc. pacjentów z suchym okiem czekało co najmniej cztery miesiące na zgłoszenie się po pomoc, a 20 proc. - ponad rok. Wielu cierpiących przestało prowadzić samochód nocą (17 proc.), zrezygnowało z makijażu (14,8 proc.) lub ograniczyło korzystanie z ogrzewania czy klimatyzacji (15,2 proc.) z powodu niekontrolowanych objawów. Co trzeci pacjent (34 proc.) zgłaszał pogorszenie objawów w ciągu ostatniego roku, a tylko 9 proc. zauważyło poprawę.

Nawilżające krople do oczu były pierwszym i najczęściej stosowanym leczeniem, wybieranym samodzielnie przez pacjenta lub zaleconym przez lekarza. Jednak tylko 25 proc. badanych uważało, że ich obecne leczenie jest rzeczywiście dostosowane do ich potrzeb.

- Wyniki te podkreślają szeroki wpływ zespołu suchego oka na jakość życia i pokazują, że wiele osób cierpi w milczeniu. Musimy edukować pacjentów i społeczeństwo na temat przyczyn, konsekwencji i możliwości leczenia suchego oka, a także o znaczeniu regularnych badań wzroku. Dodatkowo musimy wspierać lekarzy w rozróżnianiu typów zespołu suchego oka i właściwym dobieraniu terapii. Suchość oczu u jednej osoby może być zupełnie inna niż u drugiej - wskazuje dr Woźniak.

Rozpoznanie zespołu suchego oka często opiera się na połączeniu zgłaszanych objawów, wywiadu medycznego i badań klinicznych. Jednak część pacjentów diagnozuje się jedynie na podstawie objawów i standardowego badania okulistycznego, np. w mikroskopie. Specyficzne metody diagnostyczne obejmują m.in. pomiar czasu pojawienia się suchej plamki na rogówce po mrugnięciu, barwienie powierzchni oka barwnikiem, ocenę stężenia soli i innych cząsteczek w łzach czy badanie gruczołów Meiboma, które produkują tłuszczową warstwę filmu łzowego.

Nie leczone suche oko może powodować znaczny dyskomfort, stan zapalny oraz schorzenie zwane zapaleniem brzegów powiek (blepharitis), kiedy powieki stają się bolesne i zaczerwienione. Objawy obejmują uczucie piasku lub ciała obcego w oku, ból, podrażnienie, swędzenie lub pieczenie, krótkotrwałe zamazane widzenie i łzawienie. Zespół suchego oka częściej występuje u osób powyżej 50-tego roku życia, ponieważ gruczoły łzowe - szczególnie te odpowiedzialne za tłuszczowy składnik łez - działają mniej efektywnie. Powoduje to zbyt szybkie wysychanie łez, a przednia część oka staje się sucha i podrażniona. Choroba może także wpływać na wyniki niemal każdej operacji okulistycznej, w tym zaćmy i zabiegów refrakcyjnych, dlatego jej rozpoznanie i leczenie są istotne już przed zabiegiem.

Suche, zapylone, wietrzne czy zimne warunki mogą dodatkowo nasilać objawy suchego oka, podobnie jak klimatyzacja, centralne ogrzewanie, palenie papierosów czy niektóre choroby, np. autoimmunologiczne i hormonalne.

Na podstawie:

Half of adults suffer from dry eyes, but most never get help