Apel o uproszczoną rejestrację preparatów makrobiologicznych. Głos branży i odpowiedź ministerstwa

• Mikrobiologiczne środki ochrony roślin (już rejestrowane w Polsce) zawierają bakterie, grzyby, wirusy lub ich metabolity.
• Makrobiologiczne środki ochrony roślin to organizmy większe – drapieżne i pasożytnicze owady, roztocze czy nicienie, które zwalczają szkodniki w uprawach.

Przykładem takiego środka jest kruszynek (Trichogramma spp.) – pasożytnicza błonkówka wykorzystywana do biologicznego zwalczania omacnicy prosowianki w kukurydzy.

Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych wskazuje, że:

• 21 krajów UE prowadzi uproszczoną rejestrację makrobiologicznych środków ochrony roślin,
• w Polsce takie preparaty nie są rejestrowane, co powoduje brak kontroli nad organizmami wprowadzanymi do kraju,
• brak rejestracji oznacza, że rolnicy korzystający z makroorganizmów nie mogą otrzymać dopłat w ramach ekoschematów takich jak Biologiczna uprawa czy Integrowana produkcja roślin,
• w praktyce oznacza to nierówne traktowanie – np. mikrobiologiczne preparaty są uwzględniane w dopłatach, a makrobiologiczne już nie.

Zdaniem PZPRZ rozwiązaniem mogłoby być przekazanie rejestracji jednemu z instytutów badawczych podlegających MRiRW. Taki model funkcjonuje w wielu państwach UE i odciąża administrację centralną.

Justyna Jasińska, prezes PZPRZ, podkreśla, że uproszczony system rejestracji pozwoliłby rolnikom szerzej korzystać z biologicznych metod ochrony roślin, zgodnych z założeniami Integrowanej Ochrony Roślin.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi potwierdza, że:

• w Polsce obecnie nie prowadzi się rejestracji makroorganizmów, dlatego nie są one ujęte w ekoschemacie Biologiczna uprawa,
• jednak stosowanie makroorganizmów jest uwzględnione w ekoschemacie Integrowana produkcja roślin, który daje możliwość otrzymania płatności.

Resort przypomina, że:

• metodyka integrowanej produkcji kukurydzy wręcz zaleca stosowanie kruszynka przeciwko omacnicy prosowiance,
• rolnicy uczestniczący w integrowanej produkcji roślin mogą liczyć na dopłaty, przy czym od 2025 r. wprowadzono zróżnicowane stawki w zależności od rodzaju upraw:
  
  1. sadownicze – 342,70 EUR/ha,
  2. jagodowe – 309,21 EUR/ha,
  3. rolnicze – 146,07 EUR/ha,
  4. warzywne – 309,21 EUR/ha.

MRiRW podkreśla, że uproszczony system rejestracji wymaga szczegółowych analiz i konsultacji, aby nie dopuścić do niekontrolowanego wprowadzania organizmów, które mogłyby zagrażać środowisku lub stać się gatunkami inwazyjnymi.

• Obecnie:
  
  1. stosując mikrobiologiczne środki ochrony – można korzystać z dopłat w ramach Biologicznej uprawy,
  2. stosując makroorganizmy – nie ma wsparcia w tym ekoschemacie, ale jest możliwość dopłat w ramach Integrowanej produkcji roślin.
• W przyszłości:
  
  1. jeśli wprowadzony zostanie uproszczony system rejestracji, rolnicy mogliby liczyć na szersze uznanie makrobiologicznych metod ochrony w dopłatach,
  2. byłoby to też zgodne z praktyką większości państw UE.

Spór o rejestrację makrobiologicznych środków ochrony roślin pokazuje dwa różne podejścia:

• branża rolnicza (PZPRZ) chce uproszczenia procedur, większego wsparcia finansowego i zrównania mikro- i makrobiologicznych metod ochrony,
• ministerstwo akcentuje bezpieczeństwo i potrzebę konsultacji, wskazując jednocześnie, że rolnicy mają już możliwość korzystania z dopłat w ramach integrowanej produkcji roślin.

Rozmowy w tej sprawie mają być kontynuowane, a rolnicy mogą spodziewać się dalszych zmian w regulacjach.