Rolnicy pokazali siłę. Po 20 latach system wreszcie działa, jak trzeba

Ten historyczny wynik jest zasługą rolników, którzy coraz chętniej angażują się w proces recyklingu. Ich zaangażowanie w połączeniu ze sprawną organizacją całego łańcucha logistycznego - od punktów sprzedaży, gdzie opakowania są oddawane, po dalsze etapy zbiórki - pozwoliło na osiągnięcie tak imponującego rezultatu.

- Fundamentem sukcesu Systemu PSOR jest jego przejrzystość i łatwość obsługi, a kluczowym czynnikiem - realne zaangażowanie wszystkich uczestników łańcucha odpowiedzialności: rolników, punktów sprzedaży, operatora logistycznego oraz producentów środków ochrony roślin - uważa Małgorzata Bojańczyk, Dyrektor Generalna Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.

- Sukces ten jest wspólny i potwierdza, że odpowiedzialność środowiskowa w rolnictwie jest możliwa i skuteczna. Dziękujemy każdemu, kto przyczynia się do funkcjonowania Systemu PSOR - mówi.

System PSOR to kluczowy element branży rolniczej, który skutecznie radzi sobie z wyzwaniami związanymi z gospodarką o obiegu zamkniętym (GOZ) i rozszerzoną odpowiedzialnością producenta (ROP). System ten, działający od 2004 roku, w praktyce pokazuje, jak branża może przejmować odpowiedzialność za swoje produkty nawet po ich użyciu.

Obecnie w Polsce funkcjonuje ponad 4,5 tys. punktów odbioru, które są jednocześnie punktami sprzedaży środków ochrony roślin. Rolnicy mogą w nich oddać puste opakowania bez konieczności okazywania paragonu. Jedyny warunek to odpowiednie przygotowanie: opakowania muszą być wypłukane, suche i zakręcone. Każdy punkt sprzedaży ma obowiązek przyjęcia tak przygotowanych odpadów. Pełną listę punktów można znaleźć na stronie internetowej Systemu PSOR.

Zebrane opakowania są przekazywane do Operatora PSOR, który zajmuje się ich przeglądem, a następnie kieruje do recyklingu lub odzysku energetycznego. Odzyskany materiał, najczęściej tworzywo sztuczne, jest wykorzystywany do produkcji wyrobów niezwiązanych z żywnością, np. osłonowych rur do światłowodów.

W 2024 roku 92% masy zebranych opakowań (ponad 2,45 tys. ton) zostało poddanych recyklingowi. Osiągnięty wskaźnik wyniósł 80% całej masy opakowań wprowadzonych na rynek. To znacznie więcej niż wymagane prawnie 40%, określone w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska, i stanowi imponujący wynik, trudny do osiągnięcia w wielu innych branżach. Dla porównania, według danych Eurostatu, w 2022 roku w Europie średni wskaźnik recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych wynosił 41%.

Branża środków ochrony roślin konsekwentnie wspiera gospodarkę obiegu zamkniętego. Celem, określonym przez CropLife Europe, jest osiągnięcie do 2025 roku średniego poziomu zbiórki na poziomie 75% w całej Unii Europejskiej oraz utworzenie systemów zbiórki we wszystkich 27 krajach członkowskich. Już w 2023 roku średni poziom zbiórki wyniósł 71,8%, a systemy funkcjonowały w 24 krajach UE.

System PSOR działa nieprzerwanie od 2004 roku, czyli jeszcze zanim pojęcia takie jak ROP czy GOZ stały się powszechne. Już w pierwszym roku zebrano 515 ton opakowań, a od tego czasu system stale się rozwija, zwiększając zasięg i wolumen zbiórki. Jest on darmowy dla rolników i punktów sprzedaży, ponieważ koszty jego funkcjonowania ponoszą firmy wprowadzające na rynek środki ochrony roślin, realizując tym samym swoją odpowiedzialność.

Od początku funkcjonowania zebrano łącznie 34,05 tys. ton opakowań. Zdecydowana większość tego materiału wraca do obiegu jako surowiec wtórny.

Od 2014 roku System PSOR prowadzi ogólnopolską kampanię edukacyjną "Liczy się każde opakowanie", pod patronatem Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jej celem jest podnoszenie świadomości na temat odpowiedzialnego postępowania z odpadami opakowaniowymi wśród rolników i sprzedawców.

System PSOR, który powstał z inicjatywy branży, stawia sobie za cel bezpieczeństwo ludzi i środowiska. Jest on otwarty na nowych uczestników, którzy chcą wziąć odpowiedzialność za odpady opakowaniowe, i stale się rozwija, zarówno pod względem operacyjnym, jak i technologicznym.