Tyka zegar dla górnictwa. Miliardowe kary za metan coraz bliżej
NIK wskazuje, że możliwe są miliardowe kary dla polskich kopalń.
Niskie wykorzystanie metanu i jego konsekwencje
Polskie kopalnie, mimo zwiększonego wydobycia węgla, nie wykorzystują w pełni potencjału metanu. Tylko około 25 proc. emisji tego gazu znajduje zastosowanie gospodarcze. Utrzymanie obecnego poziomu emisji metanu może skutkować nałożeniem miliardowych kar na spółki węglowe już od 2027 roku. Protokoły kontrolne wykazały, że pomimo pewnego wzrostu w gospodarczym wykorzystaniu metanu z 24 do 28 proc.w latach 2019-2023, jego emitowanie do atmosfery wciąż pozostaje na poziomie, który zagraża realizacji celów klimatycznych.
Problemy z polityką energetyczną
Zdaniem NIK, skuteczność wsparcia państwa dla rozwoju technologii wykorzystania kopalnianego metanu była ograniczona. Brak aktualizacji Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu blokuje planowanie inwestycji, a niektóre ministerstwa nie prowadziły działań dotyczących gospodarczego wykorzystania metanu z pokładów węgla.
Taki podział obowiązków, w połączeniu z zaangażowaniem wielu instytucji i ministerstw w realizację strategii (Polityka Energetyczna Polski 2040, Krajowy Plan na Rzecz Energii i Klimatu), skutkował trudnościami w koordynacji i spójności działań dotyczących efektywnego zagospodarowania metanu. MKiŚ nie prowadziło działań dotyczących gospodarczego wykorzystania metanu z pokładów węgla, uznając za właściwe w tej kwestii najpierw Ministerstwo Aktywów Państwowych, a później Ministerstwo Przemysłu - wskazała NIK.
Trzeba inwestować i inaczej gospodarować metanem
Z wniosków wyłania się m.in. potrzeba inwestycji w nowe technologie wychwytu metanu z atmosfery wentylacyjnej kopalń. Brak inwestycji w te technologie jest ryzykowny, a dotychczasowe metody są niewystarczające w świetle wymogów rozporządzenia metanowego.
NIK sugeruje zmiany przepisów w celu wyłączenia metanu kopalnianego z systemu UE ETS, co mogłoby zwiększyć ich efektywne wykorzystanie. W tle jest też wniosek o kontynuację prac nad notyfikacją pomocy publicznej w ramach programu systemu zachęt do redukcji emisji metanu.
Program powinien koncentrować się przede wszystkim na inwestycjach w technologie dojrzałe, czyli już stosowane i modernizowane rozwiązania, takie jak efektywne odmetanowanie, kogeneracja, stacje odmetanowania oraz systemy gazometryczne - czytamy.
Źródło: PAP
