Z etatu na własną działalność? Poczta Polska szykuje zmiany w zatrudnieniu

Posłanka Wioletta Maria Kulpa skierowała do ministra aktywów państwowych interpelację w sprawie planów zastępowania etatów kontraktami B2B w Poczcie Polskiej. Jak podkreśliła, do jej biura wpłynęło pismo od Branży Łączności przy Forum Związków Zawodowych, w którym przedstawiciele związków wyrażają "kategoryczny sprzeciw" wobec pomysłu zarządu.

Związki ostrzegają, że samozatrudnienie odbiera pracownikom stabilność i ochronę prawną wynikającą z Kodeksu pracy.

- Art. 22 § 1 jasno stanowi, że wykonywanie pracy podporządkowanej w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę jest stosunkiem pracy, niezależnie od rodzaju umowy - przypomniano w piśmie.

W ocenie związkowców, jako spółka o strategicznym znaczeniu dla państwa, Poczta Polska powinna być "wzorem stabilnych warunków zatrudnienia, a nie przykładem obchodzenia przepisów prawa pracy". Przedstawiciele branży wskazują również, że planowane zmiany mogą dotyczyć floty transportowej, co - ich zdaniem - wymaga nadzoru ze strony państwa.

W odpowiedzi na interpelację minister Wojciech Balczun przekazał, że nowe rozwiązania mają charakter "dobrowolny" i są elementem transformacji operacyjnej Poczty Polskiej w segmencie doręczeń tzw. "ostatniej mili".

- Decyzja o wdrożeniu nowego modelu wynika z konieczności zapewnienia trwałej konkurencyjności spółki na rynku usług kurierskich, ekspresowych i paczkowych oraz poprawy efektywności ekonomicznej - wyjaśnił minister.

Jak podkreślił, osoby, które nie zdecydują się na zmianę formy współpracy, będą mogły kontynuować pracę w innych obszarach spółki. Dla tych, którzy wybiorą samozatrudnienie, Poczta Polska przygotowała pakiet wsparcia - doradztwo przy rejestracji działalności gospodarczej, preferencyjne warunki zakupu pojazdów oraz dodatkowe benefity we współpracy z Bankiem Pocztowym.

Według szacunków spółki, nowy model zatrudnienia ma w większości przypadków przynieść wzrost wynagrodzeń kurierów, nawet po uwzględnieniu kosztów prowadzenia działalności.

- Rozwiązanie to jest w pełni zgodne z obowiązującym prawem i nie prowadzi do obejścia przepisów Kodeksu pracy. Jest też powszechnie stosowane przez innych operatorów pocztowych - zapewnił Balczun.

Resort aktywów państwowych przyznał, że spółka funkcjonuje w trudnych warunkach finansowych. Zgodnie z danymi Urządu Komunikacji Elektronicznej, w 2024 roku w Polsce działało 261 operatorów pocztowych, z czego 98 aktywnie świadczyło usługi. Poczta Polska zatrudniała ponad 73 proxc. wszystkich etatowych pracowników branży - 59 967 osób, podczas gdy pozostali operatorzy jedynie 21 884.

Minister podkreślił, że obowiązek świadczenia usług powszechnych, wynikający z przepisów prawa pocztowego, generuje wysokie koszty i ogranicza elastyczność finansową spółki.

- Brak działań poprawiających efektywność, w tym wykorzystania mechanizmów stosowanych przez konkurencję, mógłby doprowadzić do sytuacji, w której Polacy utraciliby dostęp do powszechnych usług pocztowych - ostrzegł Balczun.

Dodał, że w konkursie na operatora wyznaczonego do świadczenia usług pocztowych na lata 2026-2035 nie zgłosił się żaden inny podmiot, co potwierdza, jak trudne finansowo jest to zadanie.

Jak zaznaczył minister, Ministerstwo Aktywów Państwowych nie ma prawnych możliwości bezpośredniej ingerencji w politykę zatrudnienia spółki.

- Zgodnie ze Statutem Poczty Polskiej, wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia spraw spółki należą do kompetencji Zarządu - podkreślił Balczun.

Jednocześnie zapewnił, że resort będzie monitorował działania spółki, aby "nie naruszały obowiązujących przepisów prawa pracy" oraz aby pracownicy nie byli zmuszani do zmiany formy zatrudnienia. Poczta Polska, która wciąż pozostaje największym pracodawcą w sektorze pocztowym w kraju, stoi przed koniecznością restrukturyzacji i modernizacji modelu operacyjnego. Z jednej strony musi poprawić efektywność i konkurować z prywatnymi firmami kurierskimi, z drugiej - zachować stabilność zatrudnienia i wizerunek instytucji zaufania publicznego.