Józefów – co warto zobaczyć?

Józefów to niezwykle urocze miasteczko położone w centrum Roztocza w województwie lubelskim.

3 grudnia 1725 r. na gruntach wsi Majdan Nepryski założono miasto Józefów. Akt lokacyjny podpisał V ordynat zamojski Tomasz Józef Zamoyski, od którego drugiego imienia pochodzi nazwa miejscowości. Po pierwszym rozbiorze Polski miasto znalazło się w zaborze austriackim. Na skutek represji po Powstaniu Styczniowym, w latach 60 XIX w. Józefów utracił prawa miejskie i został przyłączony do gminy Aleksandrów. W 1918 r. miasto powróciło do Polski. Józefów odzyskał prawa miejskie w 1988 r.

Można bezpłatnie zaparkować w okolicach Rynku.

ul. Kościuszki 37A

Synagoga znajduje się tuż obok Rynku, natomiast kirkut i kamieniołom położone są w odległości około kilometra od Rynku.

Eksploatację nieczynnego obecnie kamieniołomu rozpoczęto w XVIII w. Wydobywany kamień służył okolicznym mieszkańcom jako materiał budowlany, a także kamieniarzom, którzy wykorzystywali go jako tworzywo do prac, które do dziś możemy oglądać w Józefowie i sąsiednich miejscowościach.

Przy wejściu do kamieniołomu znajduje się około 20-metrowa baszta widokowa, z której szczytu możecie podziwiać okolicę. Można na nią wejść codziennie od 1 maja do końca października w godzinach 12.00-19.00. Wstęp jest bezpłatny.

Warto również przespacerować się wokół samego kamieniołomu, a także zejść na sam jego dół. Jeśli dopisze Wam szczęście, może uda się Wam zobaczyć odciski flory i fauny sprzed wielu milionów lat, które zachowały się w skałach.

Obok wejścia do kamieniołomu znajduje się bezpłatny parking.

Rynek pełni funkcję parku miejskiego. Po rewitalizacji w 2011 r. jest doskonałym miejscem odpoczynku mieszkańców miasta.

Na środku Rynku możemy podziwiać niezwykłej urody fontannę, która w mojej ocenie jest jedną z najpiękniejszych w naszym kraju. Wyeksponowano na niej osiem naturalnej wielkości rzeźb zwierząt, występujących w roztoczańskich lasach: dzika, lisa, jelenia, wilka, konika polskiego, rysia, głuszca i bielika. Dodatkowo w wodzie zaprezentowano wizerunki kilku gatunków zwierząt wodnych.

W 2023 r. obok wodotrysku stanęła 12,5-metrowa figura patrona miasta. Postać świętego Józefa odlano z brązu, natomiast kolumnę wykonano z granitu. Na kolumnie możemy zobaczyć tablicę z napisem Św. Józef — Patron Józefowa. W 300 rocznicę lokowania miasta przez Tomasza Józefa Zamoyskiego 1725 – 2025.

Na Rynku możemy również obejrzeć zegar słoneczny i pomnik autorstwa Adama Grochowicza poświęcony bohaterom walk o niepodległość.

Wybudowano ją w 70. XIX w. w miejscu  drewnianej synagogi, która spłonęła w czasie pożaru w 1850 r. Funkcję religijną pełniła do 1941 r., kiedy to została zniszczona przez wojska hitlerowskie. Odbudowano ją w latach 80. XX w. Obecnie mieści się w niej Miejska Biblioteka Publiczna.

W 2023 r. obok synagogi odsłonięto pomnik Macewa Pamięci upamiętniający ofiary getta w Józefowie.

Cmentarz powstał około połowy XVIII w., a sto lat później został powiększony. Jako miejsce pochówku służył do 1943 r.

Do dnia dzisiejszego na kirkucie zachowało się około 400 macew, ustawionych w 35 rzędach co sprawia, że jest to jeden z największych cmentarzy żydowskich na Lubelszczyźnie.

Jako ciekawostkę warto odnotować fakt, że na józefowskim cmentarzu kirkucie znajduje się cały rząd grobów dziecięcych.

Najstarsza macewa pochodzi z 1743 r. i jest to wspólny nagrobek ojca i syna.

Właścicielem i zarządcą cmentarza jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Smaczny obiad zjedliśmy w Pierogarni Józefowskiej przy ulicy Kościuszki 54.

W okolicy warto odwiedzić Krasnobród, Czartowe Pole i Szumy nad Tanwią.