Najmłodsza morderczyni Ameryki. Jej chłopak trafił na krzesło elektryczne
W 1958 roku Ameryka zamarła, śledząc przerażający pościg za nastoletnią parą z Nebraski. Jak zakończyło się to wydarzenie i dlaczego cały czas dzieli ono historyków, prawników i opinię publiczną?
Początek szału zabójstw
Caril Ann Fugate urodziła się 30 lipca 1943 roku w Lincoln (Nebraska). Była najmłodszą córką Veldy i Marion Bartlettów, mieszkała z rodziną i uczęszczała do Whittier Junior High School. W 1956 roku, mając 13 lat, poznała Charlesa Starkweathera – pięć lat starszego chłopaka, który rzucił szkołę i pracował jako ładowacz w magazynie Western Union.
Ich relacja rozwijała się szybko, choć rodzina Caril była jej zdecydowanie przeciwna. Starkweather miał już za sobą pierwsze konflikty z prawem i był znany z impulsywnego charakteru.
Pierwszy akt przemocy miał miejsce 1 grudnia 1957 roku, gdy Starkweather zamordował pracownika stacji benzynowej Roberta Colverta, który odmówił mu sprzedaży pluszaka na kredyt. Ten incydent był jednak tylko preludium do prawdziwego koszmaru, który rozpoczął się 21 stycznia 1958 roku.
Tego bowiem dnia Starkweather odwiedził dom Fugate i w wyniku kłótni z jej matką i ojczymem zastrzelił oboje, a następnie zabił jej dwuletnią przyrodnią siostrę Betty Jean. Ciała ukrył w budynkach gospodarczych, a Caril – według własnych zeznań – wróciła do domu i została powitana przez Starkweathera z bronią w ręku. Powiedział jej, że jej rodzina jest przetrzymywana jako zakładnicy i jeśli nie będzie współpracować, wszyscy zginą.
Ośmiodniowy koszmar
Przez kolejne sześć dni Starkweather i Fugate pozostali w domu, odprawiając gości i rodzinę pod pretekstem choroby. Kiedy babcia Caril nabrała podejrzeń i zagroziła wezwaniem policji, para uciekła z miasta. W ciągu następnych ośmiu dni zamordowali kolejnych siedem osób: August Meyer, Robert Jensen, Carol King, Clara i Lauer Ward, ich gosposia Lillian Fencl oraz Merle Collison.
Ofiary były całkowicie przypadkowe – od przyjaciół rodziny, przez nastolatków, po bogatych przemysłowców. W sumie w ciągu dwóch miesięcy Starkweather zabił 11 osób, z czego 10 w ciągu zaledwie ośmiu dni stycznia 1958 roku.
W tym czasie Nebraska pogrążyła się w panice. Narodowa Gwardia patrolowała ulice, rodzice eskortowali dzieci do szkół z bronią, a policja prowadziła blokady i przeszukania domów. Poszukiwania zakończyły się 29 stycznia 1958 roku w Douglas, Wyoming, gdzie Starkweather został zatrzymany po pościgu, a Caril oddała się w ręce policji.
Procesy, wyroki i medialna histeria
Starkweather i Fugate zostali oskarżeni o morderstwo pierwszego stopnia. Procesy odbyły się w atmosferze ogromnego zainteresowania mediów i społecznego oburzenia.
Starkweather początkowo twierdził, że Caril była jego zakładniczką i nie miała udziału w zbrodniach, jednak później zmienił zeznania, oskarżając ją o współudział, a nawet o dokonanie części morderstw. Caril konsekwentnie utrzymywała, że była przetrzymywana pod groźbą śmierci i działała ze strachu.
Sąd nie dał wiary jej wersji. Prokuratorzy argumentowali, że miała wiele okazji do ucieczki, a jej zachowanie – m.in. ostrzeganie Starkweathera przed powrotem jednej z ofiar czy trzymanie broni – świadczy o aktywnym udziale.
21 listopada 1958 roku, po 22 dniach procesu, Caril Ann Fugate została uznana za winną i skazana na dożywocie. Miała wtedy 15 lat i była najmłodszą kobietą w historii USA skazaną za morderstwo pierwszego stopnia. Starkweather został skazany na śmierć i stracony na krześle elektrycznym 25 czerwca 1959 roku.
Kontrowersje, wątpliwości i nowe spojrzenie
Od początku sprawa budziła kontrowersje. Wiele osób, w tym część rodzin ofiar, uważało, że Caril była ofiarą manipulacji i przemocy ze strony Starkweathera, a jej udział w zbrodniach był wymuszony. Prawnicy Caril wielokrotnie starali się o wznowienie procesu, powołując się na nowe dowody i zeznania świadków, którzy twierdzili, że Starkweather był zmuszany do składania obciążających ją zeznań. Jednak sądy odrzucały te wnioski, uznając, że nie ma wystarczających podstaw do unieważnienia wyroku.
W kolejnych dekadach sprawa była wielokrotnie analizowana przez historyków, kryminologów i psychologów. Zwracano uwagę na młody wiek Caril, jej przerażenie i brak doświadczenia życiowego.
Współczesne badania nad psychologią ofiar podkreślają, że reakcje typu posłuszeństwo wobec oprawcy i brak ucieczki nie muszą świadczyć o winie, lecz o traumie i paraliżu lękowym. W 2020 roku, mimo licznych apeli, stanowa komisja ds. ułaskawień odmówiła Caril Ann Fugate oczyszczenia z zarzutów.
Życie po więzieniu: rehabilitacja i cień przeszłości
Po 17 latach spędzonych w Nebraska Correctional Center for Women Caril Ann Fugate została warunkowo zwolniona w czerwcu 1976 roku. Przez cały okres odsiadki była wzorową więźniarką, nie sprawiała problemów i aktywnie uczestniczyła w programach resocjalizacyjnych.
Po wyjściu na wolność zamieszkała w Michigan, gdzie pracowała jako pomoc medyczna, wyszła za mąż i prowadziła spokojne życie pod nazwiskiem Caril Ann Clair. Nigdy nie wróciła do konfliktu z prawem.