Wybitna polska kulomiotka. Władze komunistyczne ją prześladowały

Dzieciństwo na zesłaniu

Wanda przyszła na świat jako najmłodsza z siódemki dzieci Józefa i Michaliny z Sadowskich w Symbirsku nad Wołgą, gdzie jej ojciec przebywał na zesłaniu politycznym. Józef urodził się 23 listopada 1871 roku w Zakliczynie i został skazany na syberyjskie wygnanie za działalność niepodległościową przeciwko carskiej Rosji.

Rodzina powróciła do Polski po odzyskaniu niepodległości i zamieszkała w Warszawie. Wanda miała sześcioro starszego rodzeństwa: Tadeusza, Zofię, Józefa, Janinę, Stanisława i Kazimierza. Rodzice pobrali się 4 czerwca 1913 roku w kościele świętego Krzyża w Warszawie, gdy Józef otrzymał zgodę na czasowy pobyt w kraju.

Wanda ukończyła Gimnazjum imienia Królowej Jadwigi w Warszawie, uzyskując świadectwo dojrzałości. Szkoła ta kształciła córki warszawskiej inteligencji i zapewniała solidne wykształcenie humanistyczne. Po ukończeniu nauki młoda kobieta podjęła pracę jako biuralistka, co było typowym zawodem dla wykształconych kobiet tamtej epoki.

Rodzina Flakowiczów utrzymywała się skromnie, jednak rodzice dbali o wykształcenie wszystkich dzieci. Atmosfera domu rodzinnego była przesiąknięta patriotyzmem i przywiązaniem do tradycji narodowych, co wynikało z doświadczeń ojca podczas zesłania.

Początki kariery lekkoatletycznej

Wanda rozpoczęła treningi lekkoatletyczne w klubie Warszawianka około 1935 roku, koncentrując się na konkurencjach rzutowych. Klubowymi koleżankami były między innymi Stanisława Walasiewicz i inne wybitne polskie lekkoatletki tamtego okresu. Warszawianka należała do najlepszych klubów w Polsce i dysponowała nowoczesną jak na tamte czasy bazą treningową.

Początkowe treningi odbywały się wieczorami po pracy, gdyż sport był wówczas wyłącznie amatorski. Wanda nie miała profesjonalnego trenera specjalizującego się w pchnięciu kulą, więc musiała samodzielnie doskonalić technikę rzutu. Używała kulek o różnej wadze, stopniowo zwiększając obciążenie zgodnie z ówczesnymi metodami treningowymi.

Pierwsze sukcesy przyszły stosunkowo szybko. W 1937 roku zajęła trzecie miejsce na zimowych mistrzostwach Polski w Przemyślu z wynikiem 11,40 metra. Rok później na zimowych mistrzostwach w Poznaniu poprawiła się do 11,52 metra, ponownie zdobywając brązowy medal.

Sezon 1938 przyniósł przełom w jej karierze. Na mistrzostwach Polski w Grudziądzu wygrała konkurs kulą wynikiem 13,01 metra, zdobywając swój pierwszy tytuł mistrzyni kraju. Dodatkowo zajęła drugie miejsce w pięcioboju z wynikiem 256 punktów, pokazując wszechstronność sportową.

Medal na mistrzostwach Europy

Największy sukces kariery Wanda osiągnęła podczas drugich mistrzostw Europy kobiet w Wiedniu we wrześniu 1938 roku. Zawody odbyły się na stadionie Prater w obecności kilkunastu tysięcy widzów i były transmitowane przez austriackie radio. Polska reprezentacja liczyła zaledwie kilka zawodniczek, ale należała do faworytów w kilku konkurencjach.

Konkurs pchnięcia kulą wygrała Niemka Hermine Schröder, która uzyskała wynik 13,01 metra. Srebrny medal zdobyła jej rodaczka Gisela Mauermayer z rezultatem 12,77 metra. Wanda Flakowicz zajęła trzecie miejsce z wynikiem 12,55 metra, wyprzedzając Niemkę Helmę Wessel.

Brązowy medal był pierwszym medalem polskiej lekkoatletyki kobiecej na mistrzostwach Europy w historii.

Po powrocie do kraju Wanda została uhonorowana przez władze sportowe i media. Otrzymała skórzaną torebkę jako nagrodę za mistrzostwo Polski oraz metalową lampkę nocną za trzecie miejsce na podium europejskim. Takie były wówczas praktyki nagradzania sportowców w epoce stricte amatorskiej.

Rekord Polski i przygotowania olimpijskie

14 sierpnia 1938 roku w Bydgoszczy Wanda ustanowiła rekord Polski wynikiem 13,21 metra, który pozostał jej rekordem życiowym. Osiągnięcie to było o dwadzieścia centymetrów lepsze od wyniku z mistrzostw Europy i plasowało ją w światowej czołówce tej konkurencji.

W 1939 roku Wanda spełniła minimum olimpijskie ustalone przez Polski Związek Lekkiej Atletyki na poziomie 12,80 metra, co gwarantowało jej udział w igrzyskach olimpijskich w Helsinkach zaplanowanych na 1940 rok. Przygotowania do igrzysk rozpoczęły się na przełomie kwietnia i maja 1939 roku podczas przedolimpijskiego obozu dwudziestu jeden lekkoatletek w Warszawie.

16 maja 1939 roku w ośmiu polskich miastach odbyła się uroczystość zaprzysiężenia kadry olimpijskiej stu trzydziestu pięciu sportowców. Główna ceremonia w Warszawie była transmitowana przez Polskie Radio na cały kraj. Wanda złożyła przysięgę olimpijską jako przedstawicielka lekkoatletyki kobiecej.

Treść przysięgi zobowiązywała sportowców do przestrzegania regulaminów, wykonywania poleceń kierownictwa i godnego reprezentowania barw narodowych. Niestety wybuch II wojny światowej pokrzyżował plany olimpijskie wszystkich polskich sportowców, a igrzyska w Helsinkach zostały odwołane.

Powojenna kariera i prześladowania

Po zakończeniu wojny Wanda wznowiła treningi, początkowo w Cracovii w 1945 roku, następnie w klubach Społem Wrocław, Społem Gliwice, Stali Gliwice i Stali Katowice. Zmiany klubów wynikały z przeprowadzek oraz z trudności, jakie spotykały przedwojennych sportowców w nowej rzeczywistości politycznej.

Władze komunistyczne traktowały przedwojennych zawodników jako "wrogów ludu" ze względu na ich burżuazyjne pochodzenie i kontakty z zachodnimi krajami. Wanda miała wyznaczonego "opiekuna" z organów bezpieczeństwa, który kontrolował jej działalność sportową i prywatną. To wpłynęło na rzadkie powoływanie jej na zgrupowania i obozy reprezentacyjne.

Mimo prześladowań Wanda kontynuowała karierę z pasją. W 1948 roku po raz trzeci została mistrzynią Polski w pchnięciu kulą z wynikiem 11,67 metra na mistrzostwach w Bydgoszczy. Reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych w latach 1948-1950, zdobywając jeszcze brązowy medal mistrzostw Polski w 1951 roku.

27 listopada 1945 roku w kościele parafialnym w Zakliczynie poślubiła Stanisława Flakowicza, urodzonego 28 stycznia 1922 roku w tym samym mieście. Z tego związku urodziła się córka Anna. Rodzina zamieszkała w Zakliczynie nad Dunajcem, gdzie Wanda zmarła 25 września 2002 roku.