Warmia i Mazury: Tradycyjne dania, które musisz spróbować

Warmia i Mazury to kulinarny raj dla miłośników natury. Na stołach królują przede wszystkim ryby (sielawa, sandacz, leszcz) oraz dziczyzna (pieczeń z dzika, gulasz z jelenia). Warto też spróbować lokalnych specjałów z ziemniaków, takich jak farszynki czy kiszka ziemniaczana. Koniecznie trzeba skosztować także kartaczy, dzyndzałków z hreczką i pożywnej zupy zwanej karmuszką. To kuchnia, która łączy tradycje staropolskie, niemieckie i kresowe.

Karmuszka to zupa gulaszowa, która jak żadna inna rozgrzeje i nasyci. Jest to danie, które łączy dwie tradycje - niemiecką i polską. Głównymi jej składnikami jest mięso wieprzowe, fasola i kapusta oraz pachnące zioła, warzywa korzenne i kwaśna śmietana. Niezbędnym składnikiem jest jeszcze przecier pomidorowy, który nada zupie piękny rdzawy kolor.

Sielawa to jedna z najbardziej charakterystycznych ryb Warmii i Mazur - nazywana wręcz "perłą mazurskich jezior".

To ryba jeziorna z rodziny łososiowatych, bliska kuzynka siei. Ma smukłe, wydłużone ciało, srebrzystą skórę i delikatne mięso. Występuje głównie w czystych, głębokich jeziorach o chłodnej wodzie, dlatego jej naturalnym środowiskiem są właśnie wielkie mazurskie akweny, takie jak Śniardwy, Mamry czy Niegocin.

Najbardziej znanym sposobem przyrządzania sielawy jest wędzenie - najczęściej w dymie olchowym, co nadaje rybie złocisty kolor i intensywny aromat. Wędzona sielawa to produkt-symbol Mazur, serwowany w smażalniach, wędzarniach i na jarmarkach.

Oprócz tego sielawę podaje się smażoną w całości (często w mące i maśle), pieczoną, a dawniej także duszoną w śmietanie. Dzięki lekkiemu mięsu świetnie komponuje się z prostymi dodatkami - ziemniakami, surówką z kiszonej kapusty czy świeżym chlebem.

Dzyndzałki z hreczką i skrzeczkami wpisane zostały na listę produktów tradycyjnych w 2019 roku w kategorii "Gotowe dania i potrawy w woj. warmińsko-mazurskim". Dzyndzałki, dzybdzałki czy dzybdzaliki to rodzaj pierożków przypominających tradycyjne, litewskie kołduny. Na Warmii i Mazurach spotkać można dwa unikalne rodzaje dzyndzałków. Pierwsze, dzyndzałki warmińskie, to małe pierożki nadziewane surowym mięsem wołowym, które przypominają litewskie kołduny. Drugi rodzaj pierożków, znany jako dzyndzałki z kaszą gryczaną, wyróżnia się farszem z hreczki (kaszy gryczanej) i skrzeczek (skwarków).

Warmia i Mazury to kuchnia przede wszystkim oparta na ziemniaku. To właśnie z niego przygotowywano większość posiłków za dawnych czasów, takich jak kartoflanka, plince, babka ziemniaczana czy szare kluski.

Jednym z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych dań ziemniaczanych w tej części Polski są farszynki. Unikalny przepis na tę mazurską potrawę pojawił się po II wojnie światowej, przywieziony przez gospodynie, które zostały przesiedlone z Kresów Wschodnich. Dzięki nim farszynki stały się nieodłącznym elementem lokalnej kuchni. Farszynki wyglądałem przypominają kartacze, jednak inny jest ich sposób podania - ich się nie gotuje, a smaży, a robione są już z ugotowanych ziemniaków.