Porzucił żonę dla kuzynki. Jego małżeństwo trwało kilkanaście dni

Dziedzic fortuny Dominik Hieronim Radziwiłł

Dominik Hieronim Radziwiłł urodził się 4 sierpnia 1786 roku w Białej Podlaskiej jako trzeci syn Hieronima Wincentego Radziwiłła i Zofii Fryderyki Doroty z książąt Thurn-Taxis. Jego dwaj starsi bracia zmarli tuż po narodzinach, a ojciec odszedł, gdy Dominik miał zaledwie miesiąc.

Opiekę nad osieroconym chłopcem przejął stryj Karol Stanisław Radziwiłł, znany jako "Panie Kochanku". Po jego śmierci w 1790 roku czteroletni Dominik odziedziczył ogromne majątki, stając się jednym z najbogatszych ludzi w Europie. Opiekę nad nim przejął wówczas książę Adam Czartoryski.

Fatalny wzór do naśladowania

Młody książę otrzymał staranne wykształcenie, a jego mentorem i wzorem do naśladowania stał się książę Józef Poniatowski. Poniatowski (przyszły marszałek Francji i bohater spod Lipska) słynął nie tylko z talentu wojskowego, ale także z hulaszczego trybu życia. Organizował wystawne bale w pałacu Pod Blachą i w Jabłonnie oraz angażował się w liczne romanse.

Jego ekscesy, takie jak przejażdżki konne nago po Warszawie w wyniku przegranych zakładów, były szeroko komentowane. Nic dziwnego, że młody Radziwiłł pragnął naśladować swojego "idola".

Dominik Hieronim był zapalonym miłośnikiem koni. W swojej rezydencji w Nieświeżu polecił wybudować luksusowe stajnie z marmurowymi posadzkami i lustrami na ścianach, co świadczyło o jego pasji i ogromnym bogactwie.

Małżeństwa i skandale Radziwiłła

W 1807 roku Dominik poślubił Teresę Mniszchównę, córkę Michała Jerzego Mniszcha i Urszuli Zamoyskiej. Małżeństwo to miało na celu ustabilizowanie życia młodego księcia, jednak trwało zaledwie kilkanaście dni i zakończyło się skandalem.

W czerwcu tego samego roku, podczas pobytu w Warszawie na ślubie swojej kuzynki Teofili Morawskiej, Dominik pojawił się już bez żony, co było nie do pomyślenia w ówczesnych kręgach towarzyskich.

Wkrótce po rozwodzie z Teresą książę poślubił Teofilę. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci: Aleksander Dominik i Stefania. Warto zauważyć, że Aleksander przyszedł na świat przed formalnym zawarciem małżeństwa, co w przyszłości miało wpływ na jego prawa dziedziczenia.

Służba wojskowa u boku Napoleona

Zainspirowany postawą księcia Józefa Poniatowskiego, Dominik Hieronim postanowił poświęcić się karierze wojskowej. W 1810 roku wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego jako pułkownik i dowódca 8. Pułku Ułanów. Jego oddanie sprawie niepodległości Polski oraz charyzma przyciągały wielu młodych patriotów do służby pod jego dowództwem.

W 1812 roku podczas inwazji Napoleona na Rosję Radziwiłł aktywnie uczestniczył w kampanii, wykazując się odwagą i determinacją. Został ranny w bitwie pod Witebskiem 27 lipca 1812 roku, co jednak nie osłabiło jego zapału do walki. Jego poświęcenie docenił sam Napoleon, który mianował go pułkownikiem-majorem w 1. Pułku Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej.

Jesień 1813 roku nie była już tak łaskawa dla Napoleona i Radziwiłła. Po klęsce pod Lipskiem wojska francuskie wycofywały się na zachód, a wśród nich znajdował się także Dominik Hieronim. 30 października 1813 roku pod Hanau doszło do starcia między wycofującymi się oddziałami Napoleona a wojskami austriacko-bawarskimi. Była to kolejna z bitew, w których Radziwiłł udowodnił swoją odwagę.

Podczas walk został jednak ciężko ranny. Niektóre źródła sugerują, że otrzymał postrzał w brzuch, inne wskazują na poważne obrażenia kończyn. Mimo starań lekarzy, jego stan pogarszał się z dnia na dzień. Trafił do szpitala wojskowego w Lauterecken w Nadrenii-Palatynacie. 11 listopada 1813 roku zmarł w wyniku odniesionych ran. Miał wtedy niespełna 27 lat!

Po śmierci Dominika Hieronima Radziwiłła

Śmierć Dominika Hieronima Radziwiłła była ciosem dla jego rodziny, ale także dla sprawy polskiej. Był jednym z tych młodych arystokratów, którzy nie wahali się poświęcić majątku i życia dla Napoleona, widząc w nim szansę na odzyskanie niepodległości przez Polskę.

Jego jedyny syn, Aleksander Dominik, z racji urodzenia przed formalnym zawarciem małżeństwa rodziców, miał ograniczone prawa dziedziczenia. Córka Stefania, zgodnie z decyzją cara Aleksandra I, odziedziczyła część majątku pod warunkiem poślubienia rosyjskiego poddanego.

Co ciekawe, ciało Dominika nigdy nie wróciło do Polski. Został pochowany w miejscu swojego zgonu, z dala od rodzinnych dóbr Radziwiłłów. Dziś jest postacią nieco zapomnianą, choć jego życie mogłoby stać się kanwą fascynującego filmu historycznego.