Sztuczny podział gospodarstwa. Co z dopłatami? NSA wystąpi do TSUE
Rolnictwo
Gdy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dalej: ARiMR) stwierdzi, że rolnik dokonał sztucznego podziału gospodarstwa, wyklucza go to ze wszystkich płatności w danym roku. Jednak w innych krajach UE sądy administracyjne nie są tak restrykcyjne jak ARiMR. Uznają bowiem, że w takim wypadku rolnikowi nie należą się dopłaty tylko za część, objętą naruszeniem.
Rzecznik Praw Obywatelskich (dalej: RPO) zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o wystąpienie do TSUE w tej sprawie. Ma to ujednolicić interpretację przepisów w krajach UE. Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się wystąpić do TSUE w tej sprawie.
Chiny: mroczne odkrycie w największej jaskini w Azji. 52 skamieliny pandy wielkiej
Co mówi prawo UE o sztucznym podziale gospodarstwa?
Art. 4 ust. 3 rozporządzenia UE 2988/95 wskazuje, że konsekwencją utworzenia sztucznych warunków jest „nieprzyznanie lub wycofanie korzyści”. Natomiast według art. 60 rozporządzenia UE 1306/2013 „nie przyznaje się jakichkolwiek korzyści” podmiotom, które stworzyły sztuczne warunki.
Kwestią sporną jest jednak wykładnia „korzyści”. Zdaniem RPO obecna praktyka stosowana prawa przez ARiMR, często potwierdzana przez sądy administracyjne, prowadzi do naruszenia zasady proporcjonalności. Zasada ta wynika zarówno z traktatów unijnych, jak i innych przepisów UE. W opinii RPO, urzędy powinny dostosować postępowanie do skali naruszenia. Ponadto w ocenie RPO nie można automatycznie pozbawiać rolnika całości należnych mu płatności.
Rozbieżności w orzecznictwie w krajach UE w sprawie sztucznego podziału gospodarstwa
RPO wskazał również w wystąpieniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego na rozbieżność w orzecznictwie w krajach UE w sprawie skutków sztucznego podziału gospodarstwa. ARiMR uznaje, że w razie sztucznego podziału gospodarstwa należy pozbawić rolnika całości dopłat. Jednak według orzecznictwa niemieckich sądów administracyjnych należy pozbawić rolnika wyłącznie tej części płatności, która wynika ze sztucznie utworzonych warunków. Zdaniem RPO różnica w wykładni dokonywanej przez sądy polskie i niemieckie niesie za sobą szkodliwe konsekwencje dla polskich rolników. Znacznie pogarsza ich sytuację na rynku UE. W opinii RPO nieuzasadnione jest zróżnicowanie skutków tworzenia sztucznych warunków w zależności od rodzaju pomocy, o którą ubiega się rolnik. Takie podejście jest niezgodne z celami udzielonego wsparcia.
Naczelny Sąd Administracyjny wystąpi do TSUE o rozstrzygnięcie wątpliwości, czy rolnik powinien utracić całość, czy tylko część dopłat, objętą naruszeniem.
FAQ: Sztuczny podział gospodarstwa — co z dopłatami?
Czy rolnik może stracić wszystkie dopłaty w przypadku sztucznego podziału gospodarstwa?
Tak, według ARiMR rolnik, u którego stwierdzono sztuczny podział gospodarstwa, może być pozbawiony całości dopłat w danym roku.
Jakie są różnice w orzecznictwie krajów UE dotyczących sztucznego podziału gospodarstwa?
W Polsce ARiMR uznaje, że należy pozbawić rolnika całości dopłat, podczas gdy niemieckie sądy administracyjne przyznają, że powinien on stracić tylko tę część płatności, która wynika z naruszenia.
Co to jest sztuczny podział gospodarstwa?
Sztuczny podział gospodarstwa odnosi się do sytuacji, gdy rolnik tworzy warunki, które prowadzą do wykluczenia go z uzyskiwania dopłat, co jest sprzeczne z zasadami udzielania wsparcia.
Jakie ma znaczenie wystąpienie Naczelnego Sądu Administracyjnego do TSUE?
Wystąpienie do TSUE ma na celu wyjaśnienie, czy w przypadku sztucznego podziału gospodarstwa rolnik powinien stracić całość, czy tylko część dopłat, co będzie miało wpływ na interpretację przepisów w krajach UE.
Czy RPO w pełni popiera sankcje za sztuczny podział gospodarstwa?
RPO nie neguje potrzeby wprowadzenia sankcji za sztuczny podział gospodarstwa, ale podkreśla, że przepisy powinny precyzować, czy dotyczy to całości, czy tylko części dopłat.
