Beskid Niski: 5 miejsc, które trzeba zobaczyć

Ukryte wśród zielonych wzgórz Jaśliska zachwycają spokojem i sielskim klimatem. Już na Przełęczy Szklarskiej rozciąga się panorama miasteczka z charakterystycznymi dachami i wieżyczką kościoła, a po dotarciu na miejsce czeka urokliwy rynek, zabytkowe piwnice na wino i stare chałupy z podcieniami.

To tutaj kręcono m.in. „Wino truskawkowe”, „Twarz” i oscarowe „Boże Ciało”. Mieszkańcy zagrali w filmach, a miasteczko doczekało się Podkarpackiego Szlaku Filmowego. Jaśliska, niegdyś przystanek na trakcie węgierskim, dziś są artystycznym centrum z otwartym sercem – bar „Czeremcha”, Muzeum Regionalne „Kuźnia Tradycji” i niespiesznie płynący czas tworzą miejsce, do którego chce się wracać.

Nad średniowieczną Duklą wznosi się monumentalna Cergowa, góra pełna tajemniczych jaskiń i legend o zbójcach. To właśnie tu wspinał się święty Jan z Dukli, którego sanktuarium przyciąga pielgrzymów. W okolicach znajduje się też Złota Studzienka, pustelnia „Na Puszczy” oraz malownicza kaplica na zboczu.

Dukla oferuje również bogactwo historyczne – pałac Mniszchów z muzeum, barokowy kościół i wspomnienie bitwy o Przełęcz Dukielską. Na szczycie Cergowej od niedawna stoi wieża widokowa, z której przy dobrej pogodzie widać nawet Tatry.

Iwonicz-Zdrój, jedno z najstarszych uzdrowisk w Polsce, od wieków leczy wodą i klimatem. Opisany już w XVI wieku, rozkwitł za sprawą hrabiów Załuskich, którzy uczynili z niego górski kurort przypominający alpejskie miasteczka. Drewniana architektura uzdrowiskowa, Pijalnia Zdrojowa, Stare Łazienki i słoneczny plac Dietla tworzą bajkową scenerię.

To tutaj bywali Jan Kiepura, Wincenty Pol i Władysław Bełza – autor słynnych słów „Kto ty jesteś? Polak mały”. Iwonicz zachwyca urokliwym połączeniem historii, natury i kultury.

W sercu Magurskiego Parku Narodowego, wśród cerkwi Krempnej, Kotani i Świątkowej Małej, wznosi się ta najpiękniejsza – cerkiew św. Michała Archanioła w Świątkowej Wielkiej. Zbudowana w 1757 roku, zachwyca misternie malowanym wnętrzem i zachowanym ruchomym wyposażeniem.

Po akcji „Wisła” przez lata opuszczona, została uratowana przez mieszkańców i wolontariuszy. Dziś jako kościół rzymskokatolicki przypomina o dawnej obecności Łemków i jest jednym z najcenniejszych obiektów na Szlaku Architektury Drewnianej.

Przełom Wisłoka w Rudawce Rymanowskiej to krajobraz, który zapiera dech – z rzeką przeciskającą się między ścianami skalnymi, wśród których króluje monumentalna ściana Olzy. To największe odsłonięcie łupków menilitowych w polskich Karpatach.

Zimą tworzą się tu lodospady, latem miejsce przyciąga spacerowiczów, fotografów i miłośników przyrody. Karol Wojtyła rozbijał tu biwak i słuchał strumienia – później nazwał te miejsca duchowym dziedzictwem. Sceneria zachwyciła także Jerzego Skolimowskiego, który nakręcił tu sceny oscarowego „Io”.

Beskid Niski to nie tylko krajobraz – to przestrzeń przeżyć, pamięci i spotkań. Wystarczy zejść z głównego szlaku, zatrzymać się na chwilę, wsłuchać w wiatr i śpiew rzeki. To kraina, która zostaje w duszy na długo – może na zawsze.