Kościół NSPJ w Bytomiu nie wygląda jak kościół. Kiedyś siedzibą towarzystwa sportowego

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bytomiu przy ul. Kazimierza Pułaskiego 9 to kolejny przykład świątyni na Śląsku, która kiedyś wcale nią nie była. Chociaż budynek architektonicznie pięknie komponuje się z willową zabudową dzielnicy Knajfeld/Kleinfeld, jednocześnie zaskakuje, bo nie przypomina tradycyjnego kościoła. I nic w tym dziwnego – tu gdzie dziś modlą się wiernych, odbywały się sportowe ćwiczenia. I nie tylko.
Parafia NSPJ w BytomiuParafia NSPJ w Bytomiu
Źródło zdjęć: © Polska Press Grupa | Marzena Bugała-Astaszow
Magdalena Nowacka-Goik
  • Parafia NSPJ w Bytomiu
  • Parafia NSPJ w Bytomiu
  • Parafia NSPJ w Bytomiu
  • Parafia NSPJ w Bytomiu
  • Parafia NSPJ w Bytomiu
[1/5] Parafia NSPJ w Bytomiu Źródło zdjęć: Polska Press Grupa | Marzena Bugała-Astaszow

W bytomskim kościele kiedyś ćwiczono ciało, dziś - ducha

Budynek został ukończony w roku 1925 i początkowo mieścił siedzibę towarzystwa sportowego "Vorwärts" (Naprzód). Towarzystwo popadło jednak w kłopoty finansowe i zmuszone było wystawić budynek na sprzedaż. W imieniu parafii Świętej Trójcy w Bytomiu, obiekt nabył mistrz murarski Franz Emanuel Neumann. Parafia chciała tu zrobić swoją filię i postanowiła zamienić salę teatralno-treningową na kościół, na co już wcześniej wydał zezwolenie kardynał Adolf Bertram.

Pod specjalną opieką wielu świętych i jezuitów

W narożniku przy wejściu do kościoła dobudowano wieżę z figurą Jezusa Chrystusa. Obiekt został konsekrowany 5 maja 1928 roku, 31 stycznia parafia została erygowana, a budynek przekazany zakonowi jezuitów. W oknach zamontowano 10 witraży przedstawiających wizerunki świętych: Anny, Cecylii, Genezjusza, Jacka, Jadwigi, Piotra Kanizy, Piotra Klawera, Małgorzaty, Teresy M., Wojciecha. Między kościołem a domem, zakonnicy wybudowali wieżę, aby nadać obiektowi wygląd bardziej sakralny. Poza niezbędnymi zmianami adaptacyjnymi wnętrza kościoła, jezuici niemieccy do końca swojego pobytu w Bytomiu (czyli do 1945r.) nie wykonali jednak poważniejszych prac remontowych. Kościół miał w dalszym ciągu wygląd sali teatralnej. Została zachowana scena, na której było prezbiterium.

Po wojnie świątynię przejęli polscy jezuici, a kolejna przebudowa zaczęła się w 1949 roku. Kościół powiększono kosztem dwóch pokoi w holu. Przebudowano front prezbiterium zacierając jego sceniczny charakter. Na frontowej ścianie umieszczono w oknach dwa witraże, a między nimi gipsową figurę Chrystusa Zbawiciela, którą wykonał lwowski artysta Mieczysław Różycki. Dwóch innych artystów ozdobiło ścianę w prezbiterium symbolami czterech Ewangelistów i aniołami, a sufit ornamentyką kłosów pszenicznych. Nad ołtarzem Najświętszej Marii Panny namalowana została Matka Bożą, jak w asyście aniołów daje Dzieciątko Jezus św. Stanisławowi Kostce. A nad drugim ołtarzem powstały wizerunki świętych: Józefa, Ignacego i Andrzeja Boboli, jak biorą Kościół Boży pod opiekę z rąk papieża Leona XIII. Remonty zakończono zainstalowaniem szklanych drzwi dzielących kościół od przedsionka i wymianą oświetlenia.

Neobarokowe figury, ołtarz soborowy, metaloplastyka

Lata 1962–1963 przyniosły istotną zmianę wnętrza kościoła. W miejsce dotychczasowych ołtarzy bocznych dano wielkie neobarokowe z figurami Matki Bożej i św. Józefa. W 1969 r. zaadoptowano część piwnicy pod kościołem na Ośrodek Akademicki (kaplica i sala zebrań). Rok 1970 przyniósł kolejne zmiany. Ołtarz rzymski zmieniono na soborowy. Zlikwidowano 2 ciężkie ambony, a na ich miejsce dano pulpit z jednej i chrzcielnicę z drugiej strony. Marmurowe balaski zmieniono na lżejsze metalowo-drewniane. Do gruntownego remontu kościoła i domu doszło w 1982r. Z dawnych ołtarzy pozostały jedynie figury NMP i św. Józefa. Natomiast cała neobarokowa obudowa została zamieniona na skromniejszą metaloplastykę.

Dziś szczególną uwagę zwraca chrzcielnica, gdzie gołębicę symbolizującą Ducha Świętego wykonano właśnie z metalu. W słoneczne dni przez kolorowe witraże pada światło, sprawiając, że świątynia nabiera ciepłych barw. Z boku kościoła jest też wejście do zielonego zakątka z niedużą kapliczką. Z kolei przy Chórze, o czym nie wszyscy wiedzą, znajduje się dawna biblioteka.

W kościele pojawią się też wkrótce – 17 maja - relikwie św. Andrzeja Boboli.

Wybrane dla Ciebie
Powiat chełmski: Dwa poważne wypadki w miniony weekend
Powiat chełmski: Dwa poważne wypadki w miniony weekend
Piła: Inauguracja Roku Akademickiego 2025/2025 w Akademii Nauk Stosowanych
Piła: Inauguracja Roku Akademickiego 2025/2025 w Akademii Nauk Stosowanych
Rudna: Od dwóch lat mieszkał w leśnym szałasie. Podczas interwencji rzucił nożem w policjantów
Rudna: Od dwóch lat mieszkał w leśnym szałasie. Podczas interwencji rzucił nożem w policjantów
Polska wiceliderem UE. Pokochaliśmy jedną formę płatności
Polska wiceliderem UE. Pokochaliśmy jedną formę płatności
74 mln zł na start. Pierwsze takie finansowanie w polskiej energetyce
74 mln zł na start. Pierwsze takie finansowanie w polskiej energetyce
Lublin: Miejskie obchody Dnia Edukacji Narodowej. Nauczycieli zostali nagrodzeni
Lublin: Miejskie obchody Dnia Edukacji Narodowej. Nauczycieli zostali nagrodzeni
Łódź: Blisko 700 lekarzy z całej Polski będzie pisać egzamin specjalizacyjny w Atlas Arenie
Łódź: Blisko 700 lekarzy z całej Polski będzie pisać egzamin specjalizacyjny w Atlas Arenie
Kraków: Ośrodek Ruczaj już planuje festiwal
Kraków: Ośrodek Ruczaj już planuje festiwal
Łódź: Aflopark zdobywa nagrody i chwali się niesamowitym ogrodem - jedynym takim na świecie
Łódź: Aflopark zdobywa nagrody i chwali się niesamowitym ogrodem - jedynym takim na świecie
Posada: Wieczór Macedoński w pałacu. Przybył nawet ambasador
Posada: Wieczór Macedoński w pałacu. Przybył nawet ambasador
Delegacja z Warszawy odwiedziła ławkę w Berlinie
Delegacja z Warszawy odwiedziła ławkę w Berlinie
Warszawa. System TOTUPOINT w żoliborskiej bibliotece
Warszawa. System TOTUPOINT w żoliborskiej bibliotece