Bydgoszczanin, Torunianin już tylko wielką literą. Takie poprawki będą w języku polskim

Celem reformy - jak zapewnia Rada Języka Polskiego - jest uproszczenie i ujednolicenie zapisu oraz ograniczenie wyjątków. Sprawdzamy, co to oznacza w praktyce dla Kujaw i Pomorza.

Najbardziej widoczna korekta dotyczy nazw mieszkańców. Od nowego roku w tekstach urzędowych, szkolnych i prasowych zobaczymy Bydgoszczanina, Torunianina, Włocławianina czy Grudziądzanina - wyłącznie z wielkiej litery. Zmiana obejmuje także mieszkańców dzielnic i osiedli, czyli np. bydgoskich Fordonian i toruńskich Podgórzan.

Dotychczas wielką literą pisaliśmy nazwy firm i marek. Od nowego roku wielka litera obejmie również pojedyncze egzemplarze wyrobów: poprawnie więc napiszemy zarówno "samochód marki Ford", jak i "pod oknem zaparkował czerwony Ford".

Rada Języka Polskiego zrobiła też krok w kierunku porządkowania koszmarnej pisowni "nie" z innymi częściami mowy. "Nie-" z imiesłowami, które się odmieniają piszemy zawsze łącznie (np. niezrobiony), podobnie "nie-" z przymiotnikami i przysłówkami - także łącznie, niezależnie od stopnia (niemilszy, nienajlepiej).

Ujednolicone zostaną również przymiotniki na -owski od nazw osobowych (np. dramat szekspirowski, koncert chopinowski). Zapiszemy je teraz małą literą. Wyjątek pozostawiono w przypadku rzadziej dziś używanych przymiotniki od imion na -owy, -in/-yn, -ów, którym pozostawiono dwie dozwolone formy (np. Zosina lub zosina lalka).

Porządek zapanować ma również w przedrostkach: "pół-" w typowych połączeniach zapiszemy łącznie (półżartem, półserio), natomiast w określeniu jednej osoby o mieszanym pochodzeniu pozostanie łącznik (pół-Polka).

Z kolei "niby-" i "quasi-" połączą się pisownią łączną z wyrazami małoliterowymi (nibyartysta, quasinauka), a popularne super-, ekstra-, eko-, wege-, mini-, maksi-, midi-, mega-, makro- będą mogły wystąpić zarówno łącznie, jak i rozdzielnie, jeżeli funkcjonują jako samodzielne słowa (super pomysł / superpomysł, mini wieża / miniwieża).

Wreszcie, w parach wyrazów zwykle używanych razem dopuszczalne będą trzy równorzędne zapisy - z łącznikiem, z przecinkiem lub rozdzielnie. A więc do koloru, do wyboru: tuż-tuż, trzask-prask, bij-zabij albo z przecinkiem, np. tuż, tuż; trzask, prask; bij, zabij. Ewentualnie rozdzielnie: tuż tuż; trzask prask; bij zabij..

Ważna głównie dla urzędów będzie zmiana nazw własnych obecnych w przestrzeni publicznej: Aleje, Place, Mosty, Parki, Kościoły, Zamki, Pomniki czy Cmentarze na początku nazw zapiszemy wielką literą (nadal małą pozostaje słowo ulica).

W praktyce zobaczymy więc zgodne z zasadami formy typu Most Uniwersytecki w Bydgoszczy, Plac Teatralny w Toruniu czy Park im. Witosa.

Dodatkowo nazwy lokali usługowych i gastronomicznych otrzymają ujednoliconą pisownię wszystkich członów wielką literą (poza przyimkami i spójnikami). A więc przyzwyczajmy się do Karczmy Słupskiej, Kawiarni Literackiej, Księgarni Naukowej, Kina Centrum, Apteka pod Orłem, Baru Flisak albo Hotelu pod Różą

Już po wprowadzeniu zmian, Rada Języka Polskiego podjęła decyzję o wycofaniu się z jednej z nich. Chodzi o nazwy geograficzne, w których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku. A zatem wyraz stojący przed nazwą w mianowniku zapisujemy małą literą: cieśnina Bosfor, jezioro Śniardwy, zatoka Athos.

Ten krok wstecz wydaje się mało logiczny, ponieważ pozostanie rozdźwięk między jeziorem Wigry a Parkiem Miejskim. Rada uzasadnia jednak ten krok koniecznością spójności ze standaryzacją urzędową nazw geograficznych.

Rada Języka Polskiego działa przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. jej zadaniem jest dbałość o kulturę i poprawność języka polskiego, a także jego kodyfikacja. Na podstawie ustawy z 1999 Rada ustala normy ortograficzne i interpunkcyjne. Jej decyzje mają na celu dostosowanie norm do ewolucji języka oraz eliminowanie problematycznych wyjątków i są wiążące w ustalaniu poprawności.