Bytom: Śląskie The Last of Us. Dawna lokomotywownia i wielka hala

Rok temu, w czerwcu 2024 , na terenie dawnej lokomotywowni Warsztatów Naprawczych Górnośląskich Kolei Wąskotorowych w Bytomiu powstało atelier artysty Michała Rejnera. Od tego czasu odbyło się tu sporo wydarzeń kulturalnych, a nawet... zajęcia z jogi. Część budynków warsztatów zostało zagospodarowanych, ale wiele nadal czeka na nowe życie. Tymczasem, jak widać na zdjęciach, czas się tu zatrzymał.
BytomBytom
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Magdalena Nowacka-Goik

Najnowocześniejsze zakłady w Europie

Na początku XX wieku warsztaty były najnowocześniejszymi i największymi tego typu zakładami w Europie. Kompleks zaprojektowany został z wykorzystaniem formy architektonicznej charakterystycznej dla XIX wieku. Jego budowę rozpoczęto w roku 1898 w związku z szybkim rozrostem kolei wąskotorowej i rosnącym zapotrzebowaniem na obsługę techniczną taboru.

Zabudowania z czerwonej cegły klinkierowej posiadały gazowe oświetlenie i węglowe ogrzewanie. Warsztaty składały się z hali mieszczącej 25 wagonów, kotłowni, dwóch kuźni, odlewni, tokarni i wielu innych pomieszczeń. Urządzenia w warsztatach zasilane były przez maszynę parową. Obok pomieszczeń technicznych znajdowała się część biurowo-administracyjna.

Brak inwestycji i regres

Po zakończeniu wojny w 1945 roku i powrocie Bytomia do Polski, tabor i warsztaty kolei wąskotorowej nadal był w pełni wykorzystywany na potrzeby śląskiego przemysłu, zatrudniając ponad 400 pracowników. Jednak w latach 60. XX wieku sytuacja kolei wąskotorowej zmieniła się diametralnie. Brak inwestycji, a także regres Górnośląskich Kolei Wąskotorowej spowodowały, że warsztaty zaczęły tracić na znaczeniu, a w 1974 roku dokonano przy Brzezińskiej ostatniej naprawy parowozu.

Ostatecznie w 2001 roku Polskie Koleje Państwowe podjęły decyzję o zakończeniu eksploatacji wszystkich kolei wąskotorowych, a w 2002 roku gmina Bytom przejęła majątek kolei wąskotorowej. Zespół budynków warsztatów jest wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków.

- Na części obiektów wchodzących w skład tej nieruchomości, pięć podmiotów prowadzi swoją działalność, a z jednym umowa o korzystanie zostanie zawarta w najbliższym czasie. Podmioty, z którymi zawarto umowę dzierżawy na konkretne części tej zabudowy, prowadzą tam m.in. działalność gospodarczą, artystyczną i społeczno-ekspozycyjną – mówi Łukasz Respondek, rzecznik prasowy UM w Bytomiu.

"Prowadzimy rozmowy z potencjalnym inwestorem"

Wśród najemców postindustrialnych budynków przy ul. Brzezińskiej 27 jest m.in. Unity Studio Produkcyjne Sp. z o.o., który zajmuje m.in. budynki dawnej acetylenowni, rozdzielni gazu oraz magazynu przy budynku biurowym. Ma tam powstać funkcjonalne i nowoczesne studio produkcyjne, przestrzeń wystawiennicza i sceniczna. Firma złożyła wniosek o dofinansowanie ze środków unijnych na kwotę ponad 10 mln zł. Działalność gospodarczą prowadzi tam także zajmująca się metaloplastyką firma SRP FACTORY, która dzierżawi budynek dawnej strażnicy pożarnej. Z kolei dawny budynek biurowy dzierżawi Stowarzyszenie NOYNA (klub motorowy).

Ponadto cała nieruchomość jest obecnie przedmiotem podziału geodezyjnego. Ma on objąć poszczególne obiekty, układ komunikacyjny oraz teren przylegający o powierzchni około jednego hektara, który można w przyszłości wykorzystać w celu zabudowy, rekreacji lub jeszcze w innym.

- Niezależnie prowadzone są też rozmowy z potencjalnym inwestorem zainteresowanym zagospodarowaniem głównej hali naprawczej warsztatów oraz wspomnianego przylegającego do niego obszaru. Podmioty dzierżawiące obiekty dalej będą mogły w tym miejscu prowadzić swoją działalność - zapewnia Łukasz Respondek.

Patrząc na zdjęcia dawnej hali widać, że czas płynie, a natura też zrobiła swoje - samosiejki wkomponowały się w przestrzeń, nadając jej filmowego klimatu.

Wybrane dla Ciebie

Przysięga wojskowa żołnierzy w Rudzie Śląskiej. Dziś na Placu Jana Pawła II królowali nowi śląscy terytorialsi. Zobaczcie zdjęcia
Przysięga wojskowa żołnierzy w Rudzie Śląskiej. Dziś na Placu Jana Pawła II królowali nowi śląscy terytorialsi. Zobaczcie zdjęcia
Groźny wypadek pod Bielskiem-Białą. Wśród rannych 10-latek. Lądował śmigłowiec LPR
Groźny wypadek pod Bielskiem-Białą. Wśród rannych 10-latek. Lądował śmigłowiec LPR
III Zlot Pojazdów Zabytkowych Binarowa 2025. Takich perełek motoryzacji dawno nie widzieliście. Bieckie drogi magą być dumne z takich gości
III Zlot Pojazdów Zabytkowych Binarowa 2025. Takich perełek motoryzacji dawno nie widzieliście. Bieckie drogi magą być dumne z takich gości
Ciechanowiec: Żywa lekcja historii w 80. rocznicę Bitwy pod Olszewem
Ciechanowiec: Żywa lekcja historii w 80. rocznicę Bitwy pod Olszewem
Kozy: Wypadek pod Bielskiem-Białą. Ranny motocyklista i 10-latek
Kozy: Wypadek pod Bielskiem-Białą. Ranny motocyklista i 10-latek
Bełchatów: Zmarła Elżbieta Kudaj, dyrektor Publicznego Gimnazjum nr 3
Bełchatów: Zmarła Elżbieta Kudaj, dyrektor Publicznego Gimnazjum nr 3
Zbąszyń: Poznaliśmy Mistrzynie Polski w siatkówce plażowej młodzieży
Zbąszyń: Poznaliśmy Mistrzynie Polski w siatkówce plażowej młodzieży
Końskowola znów stała się różaną stolicą woj. lubelskiego. Zobacz zdjęcia ze Święta Róż
Końskowola znów stała się różaną stolicą woj. lubelskiego. Zobacz zdjęcia ze Święta Róż
Suwałki: Blues Festival 2025. Koncert Kultu porwał tłumy
Suwałki: Blues Festival 2025. Koncert Kultu porwał tłumy
Opatów: Święto Krówki Opatowskiej powróciło. Tłumy ludzi i zabawa
Opatów: Święto Krówki Opatowskiej powróciło. Tłumy ludzi i zabawa
Ludźmierz: Konie a do tego traktory. Tłumy rolników i fanów zwierząt
Ludźmierz: Konie a do tego traktory. Tłumy rolników i fanów zwierząt
Tarnów: Bazar na Starówce w wersji wakacyjnej. Retro winyle i świece
Tarnów: Bazar na Starówce w wersji wakacyjnej. Retro winyle i świece