Chryzantemy mogą zniknąć w kilka dni. Uwaga na niewidzialnego wroga

Chryzantemy niezmiennie utrzymują czołową pozycję wśród najpopularniejszych roślin ozdobnych w drugiej połowie roku. Cenione są zarówno za swoje walory estetyczne, jak i trwałość - w formie kwiatów ciętych zachowują dekoracyjność przez długi czas.

Ich zastosowanie jest wszechstronne: uprawiane są masowo w szklarniach, ale doskonale sprawdzają się także w gruncie - na rabatach, w aranżacjach parkowych czy ogrodach skalnych (choć w polskim klimacie tylko wybrane odmiany są w stanie przetrwać zimę na zewnątrz), wylicza Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego.

Okres kwitnienia chryzantem rozpoczyna się zazwyczaj w połowie sierpnia i trwa aż do późnej jesieni. Są one wyjątkowo odporne na niskie temperatury - ich kwiaty z powodzeniem znoszą przymrozki, wytrzymując spadki temperatury poniżej -5 stopni Celsjusza. Niektórzy producenci kwiatów zapewniają, że poradzą sobie nawet z większymi spadkami, do ok. -7 st.

Co istotne, odmiany zimujące uznawane są za mało wymagające i rzadko padają ofiarą szkodników czy chorób. Te jednak należą do mniejszości, dlatego większość z nas powinna zachować czujność na szkodniki.

Uprawa roślin ozdobnych, w tym popularnych chryzantem, wymaga nieustannej uwagi. Nie wszystkie zagrożenia są widoczne na pierwszy rzut oka - inwazyjne szkodniki i patogeny wirusowe stanowią realne ryzyko, zdolne zniweczyć nawet najpiękniejsze okazy.

Szczególne zaniepokojenie budzi lista niebezpiecznych agrofagów kwarantannowych, które, choć obecnie nie są jeszcze szeroko rozpowszechnione w Polsce, mogą stanowić poważne zagrożenie dla produkcji pod osłonami. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa wylicza - wśród nich znajdują się m.in.:

• Miniarka złocieniówka (Amauromyza maculosa)
• Sówka jesienna (Spodoptera frugiperda)
• Wciornastek palmowy (Thrips palmi)
• Wirus nekrozy łodygi chryzantemy (Chrysanthemum stem necrosis virus)

Ryzyko ich pojawienia się, zwłaszcza w intensywnych uprawach szklarniowych i tunelowych, jest realne i wymaga od producentów podjęcia zaostrzonych środków ostrożności.

PIORIN wyjaśnia, że w celu minimalizacji ryzyka wprowadzania tych niebezpiecznych organizmów, należy stosować się do restrykcyjnych zasad fitosanitarnych:

1. Weryfikacja źródła sadzonek. Bezwzględnie należy kupować materiał roślinny wyłącznie ze sprawdzonego źródła, posiadającego odpowiednie paszporty roślin i certyfikaty zdrowotności.
2. Kontrola importu spoza UE. W przypadku importowania roślin spoza terytorium Unii Europejskiej, istnieje obowiązek zgłoszenia przesyłki do kontroli fitosanitarnej. To kluczowy element kontroli granicznej mający na celu wyłapanie agrofagów na wczesnym etapie.
3. Obowiązek zgłoszenia podejrzenia. Jeśli pojawia się choćby najmniejsze podejrzenie wystąpienia nieznanego lub podejrzanego szkodnika czy objawów chorobowych (szczególnie tych odpowiadających agrofagom kwarantannowym), należy natychmiast powiadomić najbliższą jednostkę Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Wczesne wykrycie jest niezbędne, by podjąć szybkie działania i zapobiec rozprzestrzenianiu się zagrożenia.

Większość chryzantem charakteryzuje się płytkim, ale silnie rozgałęzionym systemem korzeniowym. U wielu odmian obserwuje się znaczną dysproporcję pomiędzy słabiej rozwiniętym korzeniem a obficie rozbudowaną częścią nadziemną.

Ta specyficzna budowa sprawia, że rośliny te mają kluczowe wymagania glebowe: potrzebują żyznej, próchniczej i przepuszczalnej ziemi oraz dobrze nasłonecznionego stanowiska.