Cieszyn: Dużo atrakcji turystycznych i zabytków do obejrzenia

Pełen ciekawych miejsc i atrakcji, jako najważniejsze miasto Śląska Cieszyńskiego, wyróżnia się dużą liczbą zabytków oraz bogatą historią. Znajdziemy tu między innymi rotundę św. Mikołaja, wieżę piastowską, zdobione, mieszczańskie kamienice i inne budowle wzniesione w różnych stylach architektonicznych.

Legenda głosi, że Cieszyn został założony w 810 roku przez trzech synów króla Leszka III. W rzeczywistości miasto powstało w X wieku jako zwykły gród, mający bronić południowej granicy państwa polskiego. Później do życia powołano niezależne Księstwo Cieszyńskie, czyniąc Cieszyn jego stolicą. Za tych czasów powstały najważniejsze punkty miasta, tam zmarła także ostatnia reprezentantka linii Piastów - Elżbieta Lukrecja. Dzieje Cieszyna pozostawiły po sobie wiele obiektów, które warto zobaczyć na żywo.

Na Wzgórzu Zamkowym nie zobaczymy dzisiaj żadnego zamku, pozostały jedynie dwie wieże. Fortecę zniszczono podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy front wielokrotnie przechodził przez miasto. Ruiny rozebrano pod koniec XIX wieku na polecenie Habsburskiego księcia Karola, pozostawiając jedynie fundamenty, wspomniane wcześniej wieże i romańską rotundę. Istnieją ryciny przedstawiające całe wzgórze w swoim pierwotnym stanie. Sam zamek mógł się równać okazałością z krakowskim Wawelem.

Obecnie znajduje się tam park porośnięty masywnymi drzewami, wiele z nich uzyskało status pomników przyrody. Do wieży piastowskiej można wejść, choć wspięcie się na samą górę bywa męczące. Jednak w nagrodę za wysiłek, naszym oczom ukaże się piękna panorama Cieszyna. Drugim obiektem na wzgórzu jest Arcyksiążęcy Browar Zamkowy. Założony w 1846 roku, jest to najstarszy, nieprzerwanie działający browar w Polsce. Cieszyńskie piwo stało się popularne nie tylko w księstwie, ale i wśród wszystkich monarchów Habsburskich. Pierwsi piwowarzy dzisiejszego giganta jakim jest browar żywiecki pochodzili właśnie z Cieszyna.

Rotunda znajdująca się na wzgórzu zasługuje na wyróżnienie, gdyż praktycznie każdy Polak ją widział. Kiedy i gdzie? Na odwrocie banknotu dwudziestozłotowego. Jest to jedna z najstarszych budowli na planie koła w Polsce. Nim zbudowano w mieście pierwszy kościół, mieszczanie chodzili tam na msze, a później została zamknięta dla wszystkich oprócz załogi grodu. Najprawdopodobniej była pierwszą murowaną budowlą na wzgórzu. Dziś można wejść do środka, by zobaczyć kamienną konstrukcję od wewnątrz. Ciekawie jest zobaczyć na własne oczy budynek, który nieświadomie oglądaliśmy przez lata. Po rozebraniu ruin zamku, sama rotunda została dosyć drastycznie przebudowana, z zewnątrz stylem przypominała budowle klasyczne. Dopiero w połowie XX wieku przywrócono ją do pierwotnego stanu.

Studnia Trzech Braci jest bezpośrednio powiązana z legendą o założeniu Cieszyna. Podanie wskazuje rok 810 jako datę powstania grodu, jednakże pierwsze wspomnienie Cieszyna znajduje się w kronikach z 1155 roku. Nie wiadomo kiedy, ani dlaczego, zaczęto kojarzyć studnię z legendą i kiedy ją tak nazwano, ale można stwierdzić, że służyła głównie mieszczanom i małemu browarowi nieopodal.

Z inicjatywy dziennikarza Pawła Stalmacha przeprowadzono renowację studni w połowie XIX wieku. Przez lata studnia była mocno zaniedbana do tego stopnia, że jej stan komentowała nawet niemiecka gazeta "Silesia". Obecnie jest ogrodzona żeliwną altaną i znajduje się przy niej płaskorzeźba cieszyńskiego rzeźbiarza Jana Raszki.

Liceum Ogólnokształcące im. Antoniego Osuchowskiego w Cieszynie na pierwszy rzut oka wydaje się być zwykłą szkołą ponadpodstawową. Mało kto wie, że było to pierwsze polskie gimnazjum, a otwarto je w 1895 roku, jednak nie w tym budynku, w którym znajduje się obecnie. Warto podkreślić przyzwolenie na określanie jej mianem polskiej szkoły, gdyż wtedy Polska nie była jeszcze suwerennym państwem. Przeniesiono ją do dawnego gmachu sztabu armii austriackiej na ulicę Słowackiego, a później podzielono ją, formując liceum im. Mikołaja Kopernika, stojące obecnie po drugiej stronie ulicy. Elewacja budynku została odnowiona i prezentuje się wyjątkowo dobrze.

Muzeum Śląska Cieszyńskiego mieści w sobie masę eksponatów, o które ciężko w innych miejscach. Stojąca zaraz przy Parku Pokoju rezydencja zmieniała właścicieli kilkukrotnie, aż w końcu przekształcono ją w muzeum w 1931 roku, wykorzystując eksponaty z różnych zbiorów prywatnych, w tym ze starego, publicznego muzeum ks. Jana Leopolda Szersznika. Muzeum zmagało się z problemami od pożaru w 1942 roku, do zamknięcia w 1983 roku z powodu złego stanu technicznego.

Ponowne otwarcie muzeum miało miejsce w 2002 roku, teraz przystosowane do standardów nowoczesnych muzeów. Na ekspozycjach znajdują się ogromne ilości eksponatów z zakresu archeologii, etnografii, fotografii, malarstwa, kartografii i historii, więc jest co oglądać. Na wystawach można podziwiać też stare instrumenty kuchenne, atlasy Polski i Europy, angielski bicykl, zakonserwowane części ciała egzotycznych zwierząt i słynną cieszynkę - bogato zdobioną strzelbę myśliwską przeznaczoną do polowania na ptactwo. Strzelby te były cenione za staranne wykonanie i unikalne zdobienia na każdej z nich. Robiono je ręcznie, a cały proces trwał około czterech miesięcy. W muzeum można je zobaczyć z bliska, by móc naprawdę docenić ciężką pracę rzemieślników.

Cieszyn oferuje też kilka pomniejszych atrakcji. Działający od 1910 roku Teatr im. Adama Mickiewicza, wystawia różne przedstawienia. W repertuarze znajdziemy występy zespołów muzycznych, tanecznych, kabaretowych, recitale autorskie i przede wszystkim występy teatru dramatycznego. Sam budynek przeszedł już kilka remontów i modernizacji, ale z zewnątrz pozostał bez zmian. Nad Olzą również znajduje się sporo miejsc. Można zjeść w jednej z wielu restauracji, odpocząć na ławkach nad rzeką, lub obejrzeć zabytkowy wagon tramwajowy.

"Cieszyńska Wenecja" to część miasta w której znajdziemy zabudowę z XVIII-XIX wieku i mostki przerzucone przez koryto Młynki - sztucznego kanału biegnącego środkiem ulicy Przykopa. Kiedyś stały tam domy rzemieślnicze i kilka z nich zostało wpisane do rejestru zabytków województwa Śląskiego. Według zapisków, dawniej znajdował się tam również młyn wodny, wykorzystujący nurt Młynówki do mielenia ziarna w książęcym magazynie zboża i mąki. Przedmieście Przykopa było wyjątkowo wydajnym ośrodkiem rzemieślniczym dla miasta. Dzisiaj warto przespacerować się po "Cieszyńskiej Wenecji" po zmroku. Ma ona pewien klimat, którego nie da się zreplikować nigdzie indziej.

Rynek Cieszyna prawie się nie różni od swojej pierwszej formy. Stare kamienice dalej stoją, tak jak fontanna na środku. Co prawda rynek, wraz z ulicą Głęboką, zostały odnowione w ramach projektu "Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju - rozwój transgranicznej turystyki", ale jego charakter pozostał ten sam. Nazwa projektu nie wzięła się znikąd. Choć dzisiaj nie zobaczymy szyn i zajezdni tramwajowych, tak kiedyś były one jak najbardziej obecne. Tramwaje kursowały na drugą stronę Olzy nawet po podziale miasta, lecz wiązało się to z ciągłymi kontrolami granicznymi. Komunikacja ta funkcjonowała od 1911 do 1921. Wyżej wspomniany projekt zakłada rozstawienie symbolicznych przystanków tramwajowych z fragmentami planu miasta i kodami QR do zeskanowania.