Coś niepokojącego dzieje się z planami zagospodarowania przestrzennego

Gminy w całym kraju mają coraz mniej czasu na uchwalenie planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego, które od 2026 roku zastąpią dotychczasowe studia uwarunkowań. Choć większość samorządów rozpoczęła prace nad nowymi dokumentami, żadna gmina nie zakończyła ich procedowania, co może doprowadzić do kolejnego przesunięcia terminu ich wejścia w życie.

urban planning, annotation, development, infrastructure, planning process, detailed map, city layout, design, architecture, community, zoning, locations, project, hand, pen, analysis, strategy, transportation, geography, urban development, construction, areas, community planning, land use, blueprints, mapping, research, local government, engineering, site planning, features, collaboration, design process, landmarks, survey, organization, planning tools, visual representation, cityscape

Źródło zdjęć: © Adobe Stock

Małgorzata Czuba-Skarzyńska

14 sierpnia 2025, 13:16

Opóźnienia w uchwalaniu planów ogólnych gmin

Reforma systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego rozpoczęła się we wrześniu 2023 roku wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy z 27 marca 2003 roku. Jednym z jej kluczowych elementów są plany ogólne gmin (POG) - nowe dokumenty planistyczne, które mają zastąpić obowiązujące dotychczas studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

W kwietniu 2025 roku Rada Ministrów przyjęła ustawę zmieniającą termin obowiązywania studiów uwarunkowań na 30 czerwca 2026 roku. Zmiana ta wynika m.in. z faktu, że żadna gmina nie uchwaliła jeszcze planu ogólnego.

- Plan ogólny to dokument prawa miejscowego, który - zgodnie z obowiązującą ustawą planistyczną - musi zostać przyjęty przez wszystkie gminy do 30 czerwca 2026 roku - mówi Wojciech Rynkowski, ekspert z portalu Extradom.pl.

Inwestorzy mogą mieć poważny kłopot

Brak planu ogólnego może mieć konsekwencje dla inwestorów planujących budowę domów jednorodzinnych. Jeśli działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP), a gmina nie uchwali planu ogólnego, po 30 czerwca 2026 roku nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy.

Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, do końca stycznia 2025 roku prawie 75 proc. gmin przekazało do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych informacje dla planu ogólnego, co oznacza, że przystąpiły do jego opracowania.

Przygotowanie POG obejmuje kilka etapów:

opracowanie projektu,
uzgodnienia i opinie,
konsultacje społeczne,
uchwalenie dokumentu.

Plan ogólny ma rangę aktu prawa miejscowego, obejmuje całą gminę, powstaje w formie cyfrowej i jest podstawą dla miejscowych planów oraz decyzji o warunkach zabudowy.

Obowiązkowe elementy planu ogólnego to m.in. strefy planistyczne, ich profil funkcjonalny, parametry zabudowy i zagospodarowania terenu oraz gminne standardy urbanistyczne. Dokument może także zawierać fakultatywne zapisy, np. o obszarach uzupełnienia zabudowy czy gminnych standardach dostępności infrastruktury społecznej.

Termin uchwalenia POG został już raz przesunięty - pierwotnie planowano go na 31 grudnia 2025 roku. Czy nastąpi kolejne przesunięcie?