Hortensja. Upały mogą być dla nich zabójcze
Hortensje co roku zachwycają swoimi wielkimi, kolorowymi kwiatostanami. Kwitną całe lato! To jedne z najpiękniejszych krzewów w naszych ogrodach. Rosną szybko, są wytrzymałe i łatwe w uprawie. Specjaliści polecają je nawet ogrodnikom-debiutantom, zaznaczając przy tym, że trzeba przestrzegać kilku ważnych zasad w uprawie i pielęgnacji tych niezwykłych roślin. Ważne jest między innymi, by odpowiednio zadbać o hortensje podczas upałów.
W Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie można podziwiać ok. 30 gatunków hortensji
Hortensja (Hydrangea) to krzew z rodziny hortensjowatych. Do hortensji zalicza się 78 gatunków. Naturalnie występują one w południowo-wschodniej Azji - od Indii po Japonię i Nową Gwineę, a także na kontynentach amerykańskich - we wschodniej i środkowej części Stanów Zjednoczonych, w Meksyku i Ameryce Środkowej, w północno-zachodniej części Ameryki Południowej oraz na południowym krańcu tego kontynentu.
W naturze hortensje rosną na polanach, skrajach lasów i na skalistych stokach, a także wzdłuż morskich wybrzeży.
Jako ozdobę zwykle sadzi się je w ogrodach, ale można też hodować w donicach.
Hortensja zmienną jest!
Do najpopularniejszych gatunków należy hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla). Krzew ten dorasta do 1,5 metra wysokości. Ma owalne, gęsto rozmieszczone na łodydze liście, najczęściej ciemnozielone, a u niektórych odmian z jasnymi przebarwieniami. O jej niezwykłym uroku stanowią kuliste, wypukłe kwiatostany o średnicy 15-25 cm, składające się ze 100-1000 kwiatów! Dodajmy, że u niektórych odmian hortensji kwiatostany są płaskie i dość luźne, składające się z kwiatów płodnych w środku i płonnych na zewnątrz.
Kwiaty hortensji mogą mieć barwę białą, różową, czerwoną, fioletową i niebieską. Fascynującą cechą hortensji ogrodowej jest zdolność tej rośliny do zmiany koloru kwiatów w zależności od odczynu (pH) gleby oraz dostępności glinu i żelaza w podłożu. Gleba kwaśna lub zawierająca jony glinu sprzyja niebieskim kwiatom, natomiast obojętna i zasadowa - różowym.
Jak podają specjaliści, podłoże o kwaśnym pH, czyli od 4,5 do 5,5, pozwala się cieszyć niebieskimi kwiatami hortensji. Natomiast hortensje rosnące w glebie zasadowej (pH powyżej 6,0) będą kwitły na różowo.
Jeżeli chcemy zmienić kolorystykę naszych różowych hortensji na bardziej intrygującą i osobliwą niebieską, powinniśmy obniżyć pH podłoża i umożliwić roślinie pobieranie jonów glinu, które wchodzą w reakcje chemiczną z barwnikiem w kwiatach hortensji. W tym celu można zastosować np. torf kwaśny zmieszany z kompostem lub korą sosnową czy też takie zakwaszacze jak fusy z kawy, igliwie sosnowe albo skórki z cytrusów. Do tego powinno się sięgnąć po nawozy do niebieskich hortensji, zawierające glin. Należy ponadto pamiętać, by podlewać taką hortensję deszczówką lub wodą przefiltrowaną, ponieważ woda z kranu zwykle zawiera wapń, a ten podnosi pH.
Miejsca, które lubią
Pośród uprawianych w naszym kraju hortensji jest także hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata), rodem z Azji, osiągająca wysokość 2-3 metrów. Wyróżniają ją ogromne kwiatostany o stożkowatym kształcie. Po przekwitnieniu, zaschnięte mogą nadal stanowić ciekawą ozdobę - w suchych bukietach.
Jeszcze inne spotykane w polskich ogrodach hortensje to hortensja krzewiasta, kosmata, pnąca czy dębolistna. Ta ostatnia jest szczególnie intrygująca: pochodzi z południowo-wschodnich Stanów Zjednoczonych, a jej liście przypominają liście amerykańskiego dębu czerwonego i jesienią pięknie przebarwiają się na czerwonopurpurowy kolor.
Poszczególne gatunki hortensji mają podobne wymagania co do podłoża - potrzebują gleby żyznej, próchniczej, lekko wilgotnej. Preferują umiarkowane podlewanie.
Jeśli chodzi o stanowisko, większość hortensji lubi półcień. Hortensje pnąca oraz dębolistna tolerują ponadto słońce i cień. Natomiast hortensja bukietowa potrzebuje dużo słońca - będzie pięknie rozwijać się i kwitnąć w miejscu słonecznym lub ewentualnie w lekkim półcieniu.
Jeżeli z kolei hortensję ogrodową decydujemy się uprawiać jako roślinę doniczkową, powinniśmy ją ustawić w jasnym miejscu, ale nie bezpośrednio w słońcu.
Większość gatunków hortensji lubi kwaśne lub lekko kwaśne podłoże. Wyjątek stanowi hortensja dębolistna, która preferuje odczyn gleby od lekko kwaśnego do lekko zasadowego.
Hortensja bukietowa i hortensja krzewiasta są mrozoodporne. Natomiast hortensja ogrodowa charakteryzuje się umiarkowaną mrozoodpornością, dlatego powinno się ją zabezpieczyć na zimę (np. okryć agrowłókniną czy słomianym chochołem). Hortensje w doniczkach, wyniesione w ciepłych miesiącach na balkon czy taras, na zimę należy przenieść do pomieszczeń.
Jak nawozić, podlewać, osłaniać i przycinać?
Latem hortensje należy nawozić - systematycznie, co 10 dni. A w sposób szczególny powinno się zadbać o te rośliny podczas upałów.
Na upalne dni ogrodnicy zalecają przede wszystkim codzienne obfite podlewanie. Roślinę należy podlewać u podstawy. W okresie upałów podlewamy najlepiej wcześnie rano albo późnym wieczorem. Warto pomyśleć o osłonięciu hortensji przed silnym słońcem - np. używając zwykłego parasola albo montując siatkę cieniującą. Hortensje rosnące w doniczkach po prostu przenosimy do cienia.
Hortensjom podczas upałów będzie też służyło ściółkowanie (np. korą sosnową), ponieważ warstwa ściółki będzie zapobiegać szybkiemu wysychaniu gleby.
Hortensje bukietowe i krzewiaste, które kwitną na pędach jednorocznych, najlepiej przyciąć na przełomie marca i kwietnia. Inaczej sprawa ma się z hortensją ogrodową czy dębolistną, których kwiaty pojawiają się na pędach dwuletnich (zawiązują one pąki kwiatowe rok wcześniej). Takich hortensji nie przycina się w ogóle. Można usunąć same zaschnięte kwiatostany - tuż po przekwitnięciu (w sierpniu) lub wczesną wiosną.
