Inżynieryjny cud, który miał zniknąć po 20 latach

Pod koniec XIX wieku Paryż przygotowywał się do Wystawy Światowej 1889 roku, mającej upamiętnić setną rocznicę rewolucji francuskiej. Ogłoszono konkurs na monumentalną budowlę, która miała pokazać nowoczesność i innowacyjność Francji. Wygrał go Gustave Eiffel ze swoją wizją 324-metrowej, ażurowej wieży z kutego żelaza.

Projekt od samego początku spotkał się z falą krytyki. Grupa 300 znanych artystów i intelektualistów, w tym pisarz Guy de Maupassant, rzeźbiarz Auguste Rodin i kompozytor Charles Gounod, podpisała petycję do władz Paryża. W liście protestacyjnym napisali:

"My, pisarze, malarze, rzeźbiarze, architekci i miłośnicy piękna Paryża, stanowczo protestujemy przeciwko budowie bezużytecznej i monstrualnej wieży Eiffla, która swoim barbarzyńskim ciężarem zmiażdży wszystkie nasze zabytki."

Paryżanie podzielali te obawy – uważano, że wieża oszpeci miasto i zaburzy jego klasyczną elegancję. Jednak Eiffel bronił swojego dzieła, porównując je do piramid egipskich i argumentując, że stanie się ona symbolem nowoczesnej inżynierii. Wbrew protestom, w 1887 roku rozpoczęto budowę.

Budowa Wieży Eiffla trwała nieco ponad dwa lata i była w tamtych czasach przedsięwzięciem bezprecedensowym. Do jej wykonania użyto:

• 18 038 metalowych elementów,
• 2,5 miliona nitów,
• 7 300 ton żelaza,
• 60 ton farby do zabezpieczenia przed korozją.

Podstawa wieży opiera się na masywnych fundamentach, a dla jej stabilności kluczowe było precyzyjne rozmieszczenie czterech filarów. Co ciekawe, konstrukcja uwzględnia ruchy termiczne – latem, pod wpływem temperatury, szczyt wieży może "przesuwać się" o 18 cm. Dowiedz się, jakie są obecnie najwyższe budynki na świecie tutaj.

Największym wyzwaniem technicznym było zamontowanie wind, które miały transportować zwiedzających na szczyt. Francuscy inżynierowie nie byli w stanie opracować odpowiedniego mechanizmu, dlatego ostatecznie zastosowano amerykański system hydraulicznych wind firmy Otis.

Na uwagę zasługuje również bezpieczeństwo pracowników. Gustave Eiffel wprowadził środki ochrony osobistej – kaski, uprzęże i siatki zabezpieczające. Efekt? Podczas całej budowy zginęła tylko jedna osoba, co było niezwykle rzadkie w tamtych czasach, gdy prace na wysokości były wyjątkowo niebezpieczne.

Po ukończeniu Wieża Eiffla miała stać tylko przez 20 lat i zostać rozebrana po zakończeniu Wystawy Światowej. Jednak jej popularność wśród turystów sprawiła, że zaczęto szukać sposobu na jej zachowanie. Kluczowy okazał się wynalazek radia.

W 1903 roku wieża stała się jednym z pierwszych nadajników radiowych w Europie. Dzięki temu rząd francuski uznał ją za obiekt strategiczny i zrezygnował z jej demontażu. W czasie I wojny światowej radio z wieży pomogło przechwycić niemieckie komunikaty wojskowe, co dodatkowo podkreśliło jej znaczenie.

Z czasem Paryżanie zmienili zdanie na temat konstrukcji. Guy de Maupassant, który początkowo nienawidził wieży, codziennie jadał w jej restauracji, twierdząc, że to jedyne miejsce w Paryżu, skąd nie widać tej "brzydkiej konstrukcji". Z kolei Pablo Picasso uwiecznił ją w kilku swoich dziełach, a w XX wieku stała się inspiracją dla wielu artystów, filmowców i pisarzy.

Dziś Wieża Eiffla to najbardziej rozpoznawalna budowla Francji i jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc na świecie – rocznie przyciąga ponad 7 milionów turystów. Co ciekawe, nadal maluje się ją co siedem lat, używając około 60 ton farby, aby chronić jej metalową konstrukcję.

Źródła:

• https://wiezaeiffla.com/historia-wiezy-eiffla/
• https://www.ruszwpodroz.pl/ile-osob-zginelo-przy-budowie-wiezy-eiffla-historia-budowy/