Jak działa algorytm suszowy? Odpowiedź MRiRW na postulaty młodych rolników
W odpowiedzi na wniosek zgłoszony podczas IV posiedzenia Rady ds. Młodych Rolników przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych, dotyczący zasad działania aplikacji "Zgłoś szkodę rolniczą", Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło szczegółowe wyjaśnienia w piśmie z dnia 5 czerwca 2025 r.
Aplikacja służy wyłącznie do szacowania szkód spowodowanych suszą
Jak podkreślono, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 27 stycznia 2015 r., aplikacja ta ma na celu szacowanie strat powstałych wyłącznie w wyniku suszy – w rozumieniu ustawy z 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Nie obejmuje więc szkód wynikających z innych zjawisk, takich jak gradobicie czy zalania.
Za suszę uznaje się sytuację, w której w dowolnym sześciodekadowym okresie między 21 marca a 30 września wystąpi spadek klimatycznego bilansu wodnego (KBW) poniżej określonych progów dla danego gatunku uprawy i typu gleby.
Wskaźniki KBW publikowane regularnie
Wskaźniki KBW, wyznaczające zakres i natężenie suszy, są opracowywane przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB (IUNG) i publikowane przez ministra właściwego ds. rolnictwa co 10 dni – od 21 maja do 20 października. Dane dostępne są na stronie IUNG: https://susza.iung.pulawy.pl/kbw
Jak działa system?
System Monitoringu Suszy Rolniczej oparty jest na:
- danych meteorologicznych (opady, parowanie),
- cyfrowej mapie glebowo-rolniczej, która obrazuje retencję wodną gleb,
- danych radarowych POLRAD (teledetekcja opadów),
- danych satelitarnych i ze stacji naziemnych.
Aplikacja komputerowa, na bazie tych informacji, automatycznie określa wystąpienie strat oraz ich wysokość w zależności od lokalizacji, rodzaju uprawy i typu gleby.
Algorytm jednolity dla wszystkich
Ministerstwo zaznacza, że algorytmy zapisane w aplikacji działają jednolicie dla wszystkich gospodarstw rolnych w kraju, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wygenerowane protokoły i kalkulacje strat:
- nie stanowią aktu administracyjnego, co oznacza brak możliwości odwołania się w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego,
- nie podlegają ponownej weryfikacji ani alternatywnemu sposobowi obliczenia.
Dlaczego nie można uwzględniać indywidualnych strat?
Jak wyjaśnia ministerstwo, określenie rzeczywistych strat w każdym gospodarstwie byłoby możliwe jedynie pod warunkiem obowiązkowego prowadzenia rachunkowości rolnej. Dopiero wówczas możliwe byłoby przedstawienie wiarygodnych sprawozdań finansowych. Obecnie jednak szacunki oparte są wyłącznie na modelach i danych z systemu monitorowania suszy.
System szacowania strat suszowych za pomocą aplikacji „Zgłoś szkodę rolniczą” oparty jest na naukowych podstawach i ujednoliconym algorytmie, który eliminuje subiektywizm i zapewnia jednolite podejście w skali kraju. Mimo ograniczeń (brak możliwości indywidualnej weryfikacji), jest to narzędzie systemowe i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.
