Jak zostać sołtysem? Ile zarabia gospodarz wsi i jakie ma obowiązki?
Sołtys, to brzmi dumnie. To nie tylko najważniejsza osoba we wsi, ale także pośrednik między mieszkańcami a władzami gminy, organizator lokalnych inicjatyw i strażnik codziennych spraw wsi. Choć funkcja ta ma w sobie wiele społecznego zaangażowania, nie jest zupełnie bezinteresowna - sołtysi otrzymują miesięczne diety, których wysokość różni się w zależności od gminy. Kto więc może zostać sołtysem, jak przebiegają wybory i jakie zadania stoją przed tym, który dumnie nosi tytuł gospodarza wsi?
Kto może zostać sołtysem?
Choć sołtys kojarzy się wielu osobom ze starszym, doświadczonym mieszkańcem wsi, który zna każdego i wie o wszystkim, co dzieje się w okolicy, rzeczywistość jest dziś bardziej różnorodna. Owszem, często funkcję tę pełnią byli radni lub społecznicy od lat zaangażowani w życie lokalne, jednak coraz częściej o urząd sołtysa ubiegają się również młodzi ludzie, pełni energii i nowych pomysłów. Wystarczy spełnić kilka podstawowych warunków.
Sołtysem może zostać mieszkaniec, który:
- ukończył 18 lat,
- stale zamieszkuje na terenie sołectwa,
- ma czynne prawo wyborcze, czyli jest uprawniony do głosowania w wyborach do rady gminy,
- nie jest pozbawiony praw publicznych i nie jest ubezwłasnowolniony.
Sołtys wybierany jest w wyborach bezpośrednich przez mieszkańców sołectwa. Zasady wyboru określa statut sołectwa, uchwalany przez radę gminy. Kadencja sołtysa trwa 5 lat.
Czym zajmuje się sołtys?
Sołtys pełni funkcję przedstawiciela mieszkańców wsi wobec władz gminy. Do jego głównych zadań należą: reprezentowanie sołectwa, zwoływanie i prowadzenie zebrań wiejskich, współpraca z wójtem (burmistrzem) i radą gminy, dbanie o potrzeby mieszkańców i rozwój sołectwa, realizowanie uchwał zebrania wiejskiego i rady gminy, organizowanie prac społecznych na rzecz wsi oraz pobieranie podatków i opłat lokalnych
Wiele zależy od zaangażowania danej osoby. Jeśli sołtys jest społecznikiem dbającym o rozwój swojej małej ojczyzny, dobrostan mieszkańców, to często jego rola wykracza daleko poza zakres ustawowych kompetencji.
Ile zarabia szef wsi? Wynagrodzenie sołtysa
Sołtys może otrzymywać wynagrodzenie w formie diety lub ryczałtu za wykonywanie swoich obowiązków. Wysokość i zasady wypłaty ustala rada gminy.
Różnice w wysokości diet pomiędzy poszczególnymi gminami mogą być bardzo duże.
Zależy to od możliwości finansowych gminy oraz od tego, jaką kwotę ustalą radni.
Przykładowo, w gminie Chrzanów sołtysi otrzymują miesięcznie 970 zł. W innych gminach kwoty te mogą być niższe lub wyższe - zazwyczaj wynoszą od kilkuset do około 1500 zł miesięcznie brutto.
Sołtysi także zwykle zajmują się zbieraniem podatków lokalnych. Zebrane środki wpłacają na konto gminy za co otrzymują prowizję. Zwykle jest to kilka procent.
Skąd sołtys ma pieniądze? Co to jest fundusz sołecki?
Fundusz sołecki to specjalne środki finansowe, które gmina przekazuje na potrzeby poszczególnych sołectw. Środki pochodzą z budżetu gminy. Każda gmina, która zdecyduje się utworzyć fundusz, wydziela w swoim budżecie odpowiednią kwotę dla każdego sołectwa.
Wysokość funduszu sołeckiego zależy od liczby mieszkańców sołectwa oraz dochodu gminy na jednego mieszkańca. Im więcej mieszkańców i im większe dochody gminy, tym większa pula środków przypada na dane sołectwo. W gminie Chrzanów sołectwo Balin otrzymuje rocznie około 60 tysięcy złotych z funduszu sołeckiego.
Mieszkańcy sołectwa podczas zebrania wiejskiego decydują, na co chcą przeznaczyć pieniądze. Dzięki temu mogą realizować własne pomysły i inicjatywy lokalne, np. remont placu zabaw, zakup sprzętu dla OSP, organizację festynu czy modernizację dróg.