Katecheci chcą zmian. Religia i etyka obowiązkowe w każdej szkole, dwie godziny tygodniowo

W Sejmie odbędzie się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu zmian w ustawie o systemie oświaty i Prawie oświatowym, złożonego przez Stowarzyszenie Katechetów Świeckich pod nazwą "Tak dla religii i etyki w szkole". Dokument przewiduje, że lekcje religii lub etyki stałyby się obowiązkowe w przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych (z wyjątkiem szkół dla dorosłych) i odbywałyby się w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Zmniejszenie ich liczby do jednej byłoby możliwe jedynie za zgodą biskupa diecezjalnego lub odpowiednich władz innych związków wyznaniowych.

Rodzice lub pełnoletni uczniowie mieliby obowiązek do 10 lipca każdego roku złożyć oświadczenie, czy wybierają religię, czy etykę - lub zadeklarować udział w obu przedmiotach. Zajęcia odbywałyby się we wszystkich typach szkół, niezależnie od ich statusu (publiczne, niepubliczne, prywatne). Ocena z religii lub etyki miałaby być wpisywana na świadectwie, uwzględniana przy promocji do następnej klasy i wliczana do średniej ocen.

Projekt dopuszcza organizację lekcji w grupach międzyoddziałowych, międzyszkolnych lub w punktach katechetycznych, jeśli w jednej klasie nie zgłosi się minimum siedmioro uczniów. Jednocześnie wprowadzono limit - grupa nie mogłaby liczyć więcej niż 24 osoby. Za podstawę programową religii nadal odpowiadałyby władze poszczególnych Kościołów i związków wyznaniowych.

Projekt przewiduje również możliwość umieszczania krzyży w pomieszczeniach szkolnych, powielając dotychczasowe przepisy. Umożliwia też szkołom dążenie do uzgodnienia wspólnego terminu rekolekcji, jeśli lekcje religii prowadzi w danej placówce więcej niż jeden Kościół.

Dyrektorzy szkół mogliby powierzać funkcję wychowawcy nauczycielom religii, a katecheci mogliby organizować spotkania z rodzicami także poza standardowymi zebraniami, po uzgodnieniu terminu z dyrekcją.

Według szacunków GUS, realizacja ustawy wiązałaby się z dodatkowymi kosztami dla budżetu państwa rzędu ok. 141,7 mln zł w roku szkolnym 2025/2026. Obecnie zatrudnionych jest ok. 26 tys. katechetów i 4 tys. nauczycieli etyki.

Twórcy projektu uzasadniają go potrzebą stworzenia młodzieży przestrzeni do dyskusji o dobru, złu i prawdzie, niezależnie od ich podstaw filozoficznych czy teologicznych. Ich zdaniem młodzi ludzie "pozostający poza optymalnym obszarem oddziaływania kultury są bardziej narażeni na zachowania ryzykowne, w tym autodestrukcyjne i przestępcze".

W uzasadnieniu podkreślono też, że wiedza religijna i etyczna "ma funkcję kulturotwórczą, pomaga rozumieć i twórczo rozwijać trendy kulturowe oparte na ładzie społecznym, moralnym i wzajemnym szacunku".

Projekt obywatelski to reakcja na zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Edukacji w ostatnich latach. Od roku szkolnego 2024/2025 zajęcia z religii i etyki mogą być organizowane w grupach międzyoddziałowych, a ich oceny nie są wliczane do średniej. Od 1 września 2025 r. religia i etyka odbywają się w wymiarze jednej godziny tygodniowo, przed lub po zajęciach obowiązkowych, chyba że wszyscy uczniowie w klasie uczęszczają na jeden z tych przedmiotów - wtedy zasada ta nie obowiązuje.

Źródło: PAP