Katowice: Strefa czystego transportu. Najpierw konsultacje z mieszkańcami

Podczas grudniowej sesji Rada Miasta Katowice zajmie się projektem uchwały dotyczącej strefy czystego transportu.

Projekt zawiera trzy krótkie paragrafy. Pierwszy o przystąpieniu do realizacji działań zmierzających do opracowania zasad funkcjonowania strefy. Drugi o przeprowadzeniu w pierwszej kolejności konsultacji z mieszkańcami. Trzeci o wejściu uchwały w życie z dniem podjęcia.

W Katowicach - zgodnie z obowiązującym prawem - strefa powinna obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Dlaczego? Ponieważ powinna obowiązywać "od dnia 1 stycznia roku następującego po roku", w którym lokalny samorząd otrzymał informację o średniorocznym przekroczeniu normy stężenia tlenków azotu w stacji pomiarowej Głównego Instytutu Ochrony Środowiska.

W Katowicach przekroczenie odnotowano w 2024 r. Sęk w tym, że stacja znajdowała się wówczas przy autostradzie A4, co władze miasta uznały za absurd. Po naciskach w 2025 r. stację przeniesiono. Znajduje się ona obecnie przy ul. Jerzego Dudy-Gracza i... wyniki pomiarów nie wykazują nieprawidłowości.

Nie ma to jednak znaczenia, ponieważ wiążące są wciąż wyniki pomiarów z 2024 r. To na ich podstawie lokalny samorząd został zobligowany do wprowadzenia strefy. O jej zniesieniu będzie mógł zdecydować, jeśli dobre wyniki pomiarów utrzymają się w latach 2025-2027.

Kluczowy w sprawie strefy czystego transportu w Katowicach jest fragment komunikatu, w którym magistrat wskazał, powołując się na pismo z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, że Komisja Europejska oczekuje jej wprowadzenia (zgodnie z wynikami pomiarów z 2024 r.) i uzależnia od tego wypłatę części wsparcia z Krajowego Planu Odbudowy dla Polski.

W końcu komisja skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawę przeciwko Polsce w związku z niespełnieniem norm stężenia tlenków azotu w aglomeracjach katowickiej i krajowskiej. Realizacja programów ochrony powietrza dla poszczególnych województw jest jednym z tzw. kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy.

W związku z tym katowicki samorząd musiał wykonać ruch w kierunku utworzenia strefy czystego transportu

W Warszawie strefa obowiązuje tam od 1 lipca 2024 r. W ciągu niespełna półtora roku mandatem za wjazd do niej, mimo zakazu, ukarano... jednego kierowcę. A i tak musiał się postarać, ponieważ była to co najmniej jego piąta wizyta w strefie w 2025 r., gdyż każdym samochodem, który nie spełnia norm, można bez konsekwencji wjechać do warszawskiej strefy cztery razy w danym roku.

A jakie samochody nie mogą wjeżdżać do strefy czystego powietrza w Warszawie? Samochody z silnikiem benzynowym starsze niż 27 lat (!!!) lub niespełniające normy Euro 2 (obowiązującej od 1997 r.) oraz samochody z silnikiem diesla starsze niż 19 lat (!!!) lub niespełniające normy Euro 4 (obowiązującej od 2006 r.).

Poza tym mieszkańcy stolicy, którzy rozliczają w niej podatki, zostali zwolnieni z ograniczeń do końca 2028 r.

Radni - według zapisów ustawy - mogą w swojej uchwale ustanowić dowolne zwolnienia z ograniczeń w strefie.